Сачыненне пра хлеб животворящем. Патрэбна як хлеб людзям слова сачыненне
Bel Klass | Сачыненне на тэму “Хлеб”
...
«Хлеб усяму галава» – абвяшчае народная мудрасць. Няма іншага прадукту, які б пры штодзенным ужыванні на працягу ўсяго жыцця ніколі не дакучае чалавеку. Вялікае дабро – мець кожны дзень на стале хлеб. Ніхто не стане з гэтым спрачацца. Без хлеба цяжка ўявіць сабе сняданак, абед або вячэру, загарадную прагулку ў выхадны дзень, паездку на рыбалку ці па грыбы ці, скажам, далёкае падарожжа… Хлеб заўсёды і ўсюды спадарожнічае нам.
Але ці заўсёды мы памятаем пра гэта, ці заўёды мы адчуваем падзяку да хлеба і да тых, хто выгадаваў яго?
Уявім сабе на хвіліну наша жыццё, наш стол, нашу ежу без хлеба. Не, немагчыма, проста неверагодна. Тым, хто нарадзіўся і вырас пасля вайны, у спакойны мірны час, і ўявіць сабе цяжка, што можна жыць без хлеба. Бо ён, хлеб, сёння заўседы да нашых паслуг: чорны, белы, здобны. Можна выбраць любы: круглы або фармавы, жытні або пшанічны, з кменам, макам, арэхамі, разынкамі. Мноства самых розных хлебабулачных вырабаў выпякаецца на прадпрыемствах хлебапякарнай прамысловасці. Тут і дыетычны хлеб для дыябетыкаў, і хлеб для пажылых людзей, і нават для дзяцей. Багацце хлеба! Вось і не задумваемся мы, якім доўгім быў шлях да хлеба нашага стала. Колькі працы ўкладзена ў кожную залатое зярнятка! Яно ж і на самай справе залатое. Колькі людзей сапраўды шмат чаго дасягнула над стварэннем залацістай цеплай булачкі!
Між тым стала звыклым заўсёды мець хлеб, прымаць каштоўнасці, наяўныя ў нашым распараджэнні, як належнае, штодзённае, зусім нічога не значнае. Зачерствеў акраец, і абыякавая рука спакойна і стрымана адпраўляе яго ў смеццевае вядро.
Навукоўцы лічаць, што першы хлеб быў вадкім, якія нагадваюць своеасаблівую кашу з вады і зерняў, расцертых паміж камянямі. Да таго часу, як чалавек навучыўся здабываць агонь, ен ўдасканаліў і хлебную вытворчасць.
Так з’явіліся прэсныя ляпешкі, якія апынуліся нашмат смачней зерневай кашы. Прайшло яшчэ некалькі тысячагоддзяў, і чалавек, сам аб гэтым не падазраючы, навучыўся выкарыстоўваць для паляпшэння густу хлеба мікраскапічныя арганізмы – хлебапякарныя дрожджы і малочнакіслыя бактэрыі. Так з’явіўся кіслы хлеб з бражоннага тэсту.У гонар хлеба складалі гімны, песні, здзяйснялі абрады, ладзілі святы, прымеркаваныя да заканчэння збору ўраджаю. Сустракалі хлебам жаніха і нявесту, віталі нованароджанага, дарагіх гасцей. Ва ўсіх гэтых народных абрадах заключаны чалавечая мудрасць, паважлівае стаўленне да хлеба, якое перадавалася ад пакалення да пакалення і прививалось дзіцяці літаральна з першых дзен жыцця. Адвеку стагоддзяў хлеб быў не простай ежай. Ён быў меркай не толькі грамадскага дабрабыту, але і чалавечай сумлення. Хлебам-соллю сустракалі сяброў. За хлеб біліся з ворагам да смерці. Хлебам, як імем маці, кляліся. Хлеб быў прадуктам, якія выклікаюць асаблівае, можна сказаць, святое пачуцце. За хлеб, які быў патрэбны паміраючым ад голаду дзецям Масквы, Ленінграда, Паволжа ў гады вайны, рэвалюцыі, аддавалі свае жыцце за сотню людзей.
Хлеб,ён – не чараўнік, але ўсе можа. Мы яшчэ спім, у сваіх пасцелях, а машыны з крытымі кузавамі, на якіх буйнымі літарамі напісана гэта самае слова “ХЛЕБ”, развозяць яго па крамах. У ранішнюю свежасць паветра ўплятаецца невыносна жыўнасны і салодкі пах цеплага хлеба..
...
Хлеб – наша багацце. Готовые сочинения и рефераты
Хлеб... Якое кароценькае гэта слова, але колькі сіл, працы, энергіі патрэбна для таго, каб вырасціць яго! Тут і праца вучонага, які вывеў новы гатунак зерня, і праца інжынера, рабочага - стваральнікаў тэхнікі, і сейбіта, які кінуў зерне ў глебу. Ён павінен убраць багаты ўраджай. Ночы без сну. Дні без адпачынку. Напружаная праца ў хлебароба.
З даўніх часоў хлеб для нашага народа быў святыняй, з ім звязана радасць, надзея на будучыню. Ён - мерка нашага багацця, самае важнае вынаходніцтва чалавечага розуму.
Чалавек і хлеб... Яны непарыўна звязаны паміж сабой. І калі бачыш хлопчыка ці дзяўчынку, якія непаважліва адносяцца да хлеба, цяжка ўявіць, што Яны вырастуць добрымі людзьмі. Я з хваляваннем гляджу, як неяк асабліва беражліва бярэ ў рукі скібачку хлеба мой дзед. Адчуваецца, што ён добра ведае яго сапраўдны кошт, колькі нястомнай працы трэба затраціць, перш чым хлеб трапіць на стол. І таму, калі ранкам бачу на нашым стале румяны, апетытны бохан, думаю пра тое, сколькім людзям трэба дзякаваць за яго.
Хлеб прыходзіць на наш стол у выніку цяжкай працы, таму трэба берагчы яго і адносіцца па-гаспадарску, бо хлеб - багацце нашага народа.
Я нават не ведаю, ад каго я ўпершыню пачула гэтыя словы. Здаецца, яны суправаджаюць мяне з таго самага часу, як я вымавіла першае слова і зрабіла перпіы крок.
Хлеб... Самі не ведаючы чаму, людзі заўсёды схіляюць перад ім галаву, як перад Богам. Усе мы ведаем такую ісціну, што калі б на Зямлі засталіся толькі хлеб і вада, чалавецтва не знікла б, а прадаўжала жыццё. Тамму можна з упэўненасцю сцвярджаць, што хлеб - гэта аснова жыцця. Хлеб, здабыты нялёгкай сялянскай працай, спрадвеку лічыўся галоўным багаццем краіны.
Усё сваё жыццё людзі паважліва адносіліся да хлеба. Ад пакалення да пакалення, ад дзядоў да бацькоў і дзяцей перадавалася пачуццё павагі да хлеба.
Няхай жа ў сям'і і на школьным уроку дзеці сэрцам адчуюць, як нялёгка даецца людзям хлеб. Навучацца паважаць і берагчы яго.
Хто працу паважае, той хлеб не кідае.
Больше сочинений по этой теме
Больше рефератов этого автора
www.uznaem-kak.ru
Што значыць "Хлеб усяму галава"?
Ёміста, сапраўды, лаканічна! Ні дадаць, ні зменшыць!
Перетерты ў муку, замяшаныя на вадзе і выпечаныя збожжа злакавых, сапраўды сталі для чалавека умовай жыцця, а назва гэтага прадукту амаль малітоўным словам.
Такое паважлівае стаўленне да Хлебу наўрад ці магло ўтварыцца, калі б чалавек не адчуваў у ім калі або патрэбы.
Успамінаю песню Вольгі Варанец quot; Хлеб - усяму головаquot ;. У ёй распавядаецца, як бацька прывёў свайго сына ў першы раз на поле з гэтымі залатымі словамі, а потым пачалася вайна, дзе сын свой апошні паёк хлеба, паміраючы, перадаў таварышу з гэтымі ж словамі. У канцы песні сын загінулага сына кажа іх свайму маляню.
Нездарма гэтая вельмі вядомая прыказка паўтараецца з пакалення ў пакаленне.
Хлеб - вельмі важны прадукт харчавання ў жыцці людзей. Без яго не абыходзіцца любая трапеза, нават на святочным стале абавязкова прысутнічае хлеб. Ну куды без смачных вырабаў з мукі, якая робіцца з розных відаў хлеба - жыта, пшаніцы ...?
І раней на Русі, калі надыходзіў галодны год, лічылася, што пакуль ёсць нейкі запас мукі, які дазваляе пячы хлеб, можна будзе пражыць да наступнага ўраджаю. Па ўраджаі пшаніцы і жыта судзілі аб тым, ці будзе спрыяльным год, ці не давядзецца галадаць. Хлеб заўсёды лічыўся сімвалам дабрабыту.
Нават прычынай многіх ваенных канфліктаў быў менавіта захоп урадлівых зямель для вырошчвання пшаніцы і жыта, а значыць, каб палепшыць дабрабыт сваёй зямлі за кошт іншых. Заваёўнікі падпальвалі цэлыя палі, выракаючы тым самым вёскі на голад. Што магло быць горш для народа? І таму народная мудрасць складзена ў вялікай колькасці прыказак і прымавак пра хлеб. Напрыклад: худ абед, калі хлеба няма; хлеба ні кавалка, так і ў святліцы туга; хлеб - бацюшка, вада - матушка; хлебушак - Калачу дзядуля і да т.п.
Я памятаю страшныя гады вайны, калі мая мама, якая працавала на ваенным заводзе, выбіраючыся зрэдку дадому, прыносіла нам з братам свой паёк хлеба, адмаўляючы сабе, абы яе дзеці не галадалі.
І зараз, калі я бачу, як некаторыя людзі літаральна выкідваюць хлеб у скрыні для смецця, маё сэрца абліваецца крывёй. Мне, відаць, ніколі не зразумець такога стаўлення да хлеба, бо столькі працы ўкладваецца ў яго вытворчасць, ёсць шмат хто галадае,, што не варта забываць.
Можа быць, мае словы для кагосьці гучаць пафасна, але яны ад сэрца.
Ёсць вельмі добры артыкул, якая так і называецца
https://zoroastrian.ru/node/849
На Русі, гэта ўсім вядома, заўсёды з вялікай павагай ставіліся да хлеба. Нават у атэістычныя часы Савецкай улады:
https://ru.wikipedia.org/wiki/Хлеб#.D0.A5.D0.BB.D0.B5.D0.B1_.D0.B2_.D0.A1.D0.A1shy;.D0.A1.D0.A0
У газеце quot; Аргументы і фактыquot; чытаў, што словы quot; Эканомце хлебquot; былі напісаныя нават на меню ў сталовай Палітбюро ЦК КПСС.
Вось
http://www.korovay.lg.ua/interesting/lib/proverb.html
Павагу да хлеба ў народзе было такое, што яго ў вылучэньня ступені нават прыраўноўвалі да Бога:
Хлеб - сапраўды загадкавае тварэнне. Само слова хлеб ещ ждт сваёй расшыфроўкі. Раней хлеб не рэзалі, а толькі ламалі. Многія лічаць, што горбушка хлеба найбольш смачная. І ў песні потся:
http://www.romance.ru/song/780
І гэта сапраўды так:
https://zoroastrian.ru/node/849
У сувязі з гэтым цікава, што
https://ru.wikipedia.org/wiki/Хлебная_корка
І гэта не выпадкова. У многіх рэлігіях хлеб - знак набліжэння да Бога. У
https://ru.wikipedia.org/wiki/Хлеб
У зараастрызме лічыцца, што
https://zoroastrian.ru/node/849
У В. В. Похлбкина, у яго знакамітай кнізе
ёсць выдатны рэцэпт, як прыгатаваць хлебныя булачкі. У Санкт-Пецярбургу адкрыты ў 1988 годзе адзіны ў Расіі Дзяржаўны музей Хлеба.
На жаль, працэс хлебапячэння, як і многія сферы нашага жыцця, падвяргаецца нападкам тмных сілаў:
http://www.kunpendelek.ru/library/dietology/base/hleb/
Трэба адзначыць, што па выкарыстанні термофильных дрожджаў ёсць і іншы пункт гледжання. Але нават сйчас, калі выкарыстоўваюцца досыць сумніўныя прамысловыя тэхналогіі вырабу, хлеб шмат у чым захоўвае сваю сілу. Зараз ёсць розныя хлебопечкі, якія дазваляюць выпякчы хлеб дома. Такі хлеб, без сумневу, больш карысны, чым завадскі. https://ru.wikipedia.org/wiki/Хлебопечка
Адраджэнне праўдзівага хлебапячэння, без сумневу, павінна адыграць важную ролю ў будучыні адраджэнні Расіі.
Хлеб - такое кароткае слова, і якая глыбокая сэнс у гэтым слове. Хлеб, Айчына, народ. Я ужо не ўзгадаю, дзе ў першы раз пачула прыказку: quot; Хлеб усяму головаquot;. Здаецца, гэтая прыказка суправаджае нас з самага ранняга дзяцінства, з пачатковай школы або нават дзіцячага саду.
Людзі часта схіляюць галаву перад хлебам, як перад Боскасьцю, не разумеючы чаму. Усе ведаюць такую простую ісціну, што калі б на Зямлі засталіся толькі вада і хлеб, то людзі не памерлі б з голаду, жыццё працягнулася б. Можна з вялікай доляй упэўненасці назваць хлеб адной з асноў жыцця. хлеб, Які здабывалі сяляне пякельным цяжкасцю, з даўніх часоў быў асноўным багаццем краіны.
Ва ўсе часы людзі паважліва ставіліся да хлеба. З пакалення ў пакаленне перадавалася пачуццё падзякі да хлеба.
Няхай жа за сямейным вячэрай ці абедам і на школьных занятках вучні прачуюць, як не проста даецца хлеб людзям. Пачнуць паважаць і берагчы яго.
хоць я ўжо і дарослая, мама да гэтага часу лае мяне, калі мне даводзіцца выкідаць хлеб.
Галава ў дадзеным выпадку пазначае вяршэнства, надзвычайную важнасць у жыцці людзей. Спрадвеку хлеб лічыўся святой ежай. крошкі нельга было выкідаць і кідаць на зямлю, паколькі хлеб -гэта цела Хрыста.
У сялянскай сям'і любы прыём ежы не абыходзіўся без хлеба, яго выдавалі ў блакадным Ленінградзе як спосаб захаваць сілы, жыць далей.
Хлеб багаты вугляводамі, дае энергію, у ім змяшчаюцца пажыўныя рэчывы, неабходныя для нармальнай дзейнасці арганізма. Ён важны не толькі як прадукт харчавання, але і як частка нацыянальнай культуры.
Сапраўды, гэтыя словы quot; хлеб - усяму головаquot; вельмі цяжка пераацаніць, бо менавіта дзякуючы хлебу, людзі выжывалі ва ўсе цяжкія часы і асабліва, у гады Вялікай Айчыннай вайны, пры барацьбе з нямецка-фашысцкімі захопнікамі. Хлеб, спакон веку, з'яўляўся самым важным прадуктам на стале, бо ўтрымоўвае ў сабе вялікая колькасць карысных рэчываў і вітамінаў, неабходных для нармальнай жыццядзейнасці арганізма.
info-4all.ru
Сачыненне пра хлеб животворящем - ?-ы клас
Родная краіна, мацярынскае цяпло, смачны хлеб - гэтыя словы знаёмыя нам з дзяцінства. І проста выдатна пахне свежы, пышны каравай, які бабуля дастае з печы! Шмат легенд, паданняў і ходкіх прымавак прысвячаюць людзі хлебу. Па адной старажытнай легендзе лічыцца, што самы першы запечаны хлеб выйшаў выпадкова, калі пшанічныя збожжа запеклись, стаўшы аладкай. З тых часоў іх сталі расціраць ў муку, змяшаць з вадой і запякаць.А называлі - караваем таму, што першапачаткова казалі проста – карова, бо нашы продкі славяне прыносілі на ахвярны алтар жывёл, і пазней сталі выпякаць хлеб для рытуалу ў такой форме. Яшчэ ў многіх краінах лічыцца, што калі перавернуць хлеб ўніз скарыначкай – то будзе бяда.Рускі народ за цэлыя стагоддзі стварыў шмат відаў мучных вырабаў : пляцёнку, абаранкі, булачкі, піражкі – усяго і не пералічыць! І, канечне, сам чорны хлеб - усяму галава. Ніякай свята або просты вячэру не абыходзіцца без яго. Калі прыязджаюць у Расею госці з розных куткоў Зямлі, то іх абавязкова частуюць караваем з соллю, тым самым, праяўляючы сваю гасціннасць. Таму і кажуць: у нас хлеб - усяму галава.
Больш за ўсё хлеба не хапала ў час вайны, а часцей яго не было зусім. Няма каму было вырошчваць хлеб, таму што большасць мужчын пайшлі на фронт, а жанчыны павінны былі не толькі працаваць дзеля перамогі, але і паспяваць сеяць і вырошчваць зерне. Жаночых рук на ўсё гэта ніяк не магло хапіць, і палі заставаліся невозделанными. У гэтыя ваенныя гады занадта шмат жыццяў было страчана, і зямля истосковалась па сваім земляробам.
Цяпер нам не зразумець усёй трагедыі вайны. І збожжа ў нас дастаткова: і караваі, і бублички, і піражкі з рулетамі. Мы паважаем земляробаў за іх цяжкі натхнёны праца, паважаем хлебапёкаў, чые рукі выпякаюць духмяныя хлеба, якія даюць нам сілы пераадольваць усе цяжкасці жыцця.
twor.at.ua
Жыві, яго вялікасць Хлеб!. Скачать доклад по русскому языку
Хлеб... Водар хлеба... Смак хлеба... Тут ўсё: і ласкавы позірк нашых бацькоў, і шчаслівы смех дзіцяці, і нашы клопаты, і наша радасць, і наша праца. Колькі маляўнічых палотнаў, цудоўных песень услаўляюць яго вялікасць, колькі вершаваных радкоў, светлых, урачыстых, узнёслых, зрыфмавана ў яго гонар.
Вось і зараз перада мною лірычны гімн хлебу, лірычнае адступленне з вершаванага рамана Н. Гілевіча «Родныя дзеці».
Аўтарскія пачуцці чыстыя, зямныя, вельмі блізкія мне. З асалодай чытаю слова за словам, радок за радком і любуюсяхлебам, «чорным», «белым», «сітньгм», «аржаным», бачу яго «ў дзяжы і на лапаце, на подзе ў печы, на стале», калі свежы бохан кладзецца «на бел абрус ці на рушнік». Уяўляю шчаслівую маці, «што дзецям лусты раздав».
Чытаю і чую, як шапацшь роднае хлебнае поле, бачу, як спелыя зярняты схіляюць сваім цяжарам да долу каласы, як залацістая збажына ласкава працягвае людзям свае спелае зерне. На душы святочна, урачыста. Але святло і ўрачыстасць змяняюцца болем за хлеб гадоў ваеннага ліхалецця, за хлеб «з гнілое бульбы перамерзлай і травяной трухі-мукі», за «усохлы недагрызак скарынкі - чорнай, як зямля». Зразумела, што ў грозны час вайны і гэты хлеб здаваўся салодкім, бо ён быў адарваны ад горкай сірочай долі, даваў жыццё, каб наблізіць перамогу.
А сёння замест таго, каб заняць ганаровае месца на нашым стале, хлеб «цярушыцца на дол», валяецца на сметніку, у брудзе. Я чую крык душы аўтара. Што ж з намі сталася? Спрадвечная павага і пашана да хлеба змяніліся безгаспадарлівасцю. Хлеб - і сметнік... Гэта вынік бездухоўнасці. Таму, параўноўваючы адносіны да хлеба ў гады суровых выпрабаванняў і ў сённяшні мірны час, аўтар пратэстуе супраць людской нядбайнасці і бесчалавечнасці. Н. Гілевіч дае нам урок, што трэба шанаваць і ашчаджаць кожную крошку хлеба, бо ён «не дармавы», у ім праца мільёнаў людзей. Паэт асуджае «гібла-раўнадушных, хто зерня з роду не ласкаў», а я спачуваю ім. Яны не адчулі сапраўднага шчасця, шчасця палюбавацца зялёнай рунню, пакратаць колас залаты, удыхнуць адвечны водар хлебнага поля. Яны бедныя душой, адарваныя ад роднай зямлі, не разумеюць, што хлеб - гэта не толькі багацце, але і сродак вымярэння маральных якасцяў чалавека.
Радкі верша эмацыянальныя, узрушаныя і, адначасова, цёплыя, нейкія дамашнія. Здаецца, што чытаеш не верш, а прачулы, зладжаны, па-майстэрску дасканалы сказ пра хлеб. Аўтар выкарыстаў розныя мастацкія сродкі. Удала падабраныя эпітэты з якасным ацэначным адценнем (хлеб «смачны», «пышны», «салодкі») служаць для стварэння вобразнага апісання хлеба.
Значную сэнсавую нагрузку адыгрываюць у творы і сінонімы(«васьмушка», «пайка», «недагрызак», «кусок», «луста», «скібка», «бохан»). Паэтам выкарыстаны цэлы сінанімічны рад да слова «хлеб». I кожнае слова мае свае прызначэнне: «луста», «бохан» - паказчык дабрабыту і дастатку, «недагрызак», «васьмушка» раскрываюць цану і вартасць хлеба ў складаны час.
Хлеб - жывая істота, бо ўмее «ваяваць», «красавацца», скардзіцца, любіць ласку. Ён - прыгожы: у яго не скарынка, а «загар румяны». Хлеб - цар зямлі. Ажыўляюць яго трапныя параўнанні («як цар зямлі»), метафарычныя дзеясловы («пакрасаваўся», «ваявала»), клічныя сказы, узмацняльная часціца «і».
Сем з дзевятнаццаці строф пачынаюцца словам «хлеб». I... шматкроп'е. Для таго, каб мы пагадзіліся ці не пагадзіліся з аўтарам, прадоўжылі яго думку, палюбаваліся хлебам, «пасмакавалі» яго ва ўсе часы.
Радуе, што Ніл Гілевіч - не толькі таленавіты паэт, але і сапраўдны грамадзянін. У мяне святочна на душы ад таго, што паэт любіць зямлю шчыра, па-сялянску і гэтую любоў перадае нам, дзецям матухны-Зямлі.
Гэтыя словы амаль сінанімічныя. Кожны чалавек звязвае са словам «хлеб» свае асабістыя адчуванні, для кожнага гэтае слова мае свой сэнс. Вось і ва ўрыўку Н. Гілевіча «Адступленне шостае - педагагічнае» аўтар расказвае нам пра тое, чым з'яўляўся хлеб на працягу жыцця менавіта для яго. Якую ж ролю адыгрываў ён у жыцці паэта ды і, бадай, усяго нашага народа?
Па-першае, тэта крыніца жыцця для кожнага чалавека. Не выключэнне і сам аўтар. Хлеб назаўсёды застанецца для чалавека самым неацэнным дарам. I няхай у ім будуць розныя дамешкі ў цяжкія часы - ён стане яшчэ смачнейшы. Вось якую выснову можна зрабіць, прачытаўшы першыя радкі твора.
Па-другое, аўтар не забывае напісаць і аб тым, што хлеб разам з нашай Радзімай прайшоў праз шматлікія выпрабаванні: голад, нястачу, гады ваенных змаганняў. Тады нават самая чэрствая скарынка з'яўлялася для людзей сімвалам жыцця. Яе зберагалі на святы, неслі самым блізкім і дарагім людзям. Гэта падкрэслівае і сам Н. Гілевіч: «Чуў салдат бяссмерця прысмак, калі... вымаў усохлы недагрызак скарынкі - чорнай, як зямля...». Гаворыць паэт і пра перамогу, зноў-такі не забываючы падзякаваць за яе хлебу.
У канцы верша - зварот аўтара да нашчадкаў. З горыччу і болем гаворыць ён аб тым, што зараз моладзь не ўмее шанаваць сапраўдныя скарбы сваей зямлі, у пагоні за сучаснасцю забывае пра свае мінулае, свае карані, з абыякавасцю адносіцца да хлеба. А ён жа спрадвеку быў у пашане ў народа: колькі прыказак, прымавак, фразеалагізмаў, песень, паданняў, казак створана пра «цара зямлі»! Тут неабходна ўспомніць славутых беларускіх майстроў пяра Янку Купалу, Якуба Коласа, Петруся Броўку, Пiмена Панчанку, бо ўсе яны схіляюцца перад самай галоўнай з прац на Зямлі - працай хлебароба.
Як сапраўдны майстар, Ніл Гілевіч робіць усё для таго, каб даць зразумець чытачу тыя думкі і адчуванні, якія завалодваюць аўтарам у час напісання верша. Будова твора, шматлікія эпітэты («шэры», «свежы», «румяны»), дзеясловы («клаўся», «свяціўся») і азначэнні («салодкі», «смачны»), з дапамогай якіх паэт стварыў яскравы зрокавы малюнак, нагадаў чытачу сапраўдны смак свежага хлеба, анафара «хлеб», якая вельмічаста паўтараецца ў вершы, надаюць тую неабходную значнасць гэтаму слову, якую і хацеў раскрыць аўтар. Усе гэтыя сродкі ў сукупнасці робяць мову верша прыгожай, «мілагучнай, нібы песня», і нейкай вельмі... ласкавай!
Менавіта ласкавай і пяшчотнай, як матуліны рукі. Тэты ўрывак выклікаў у мяне шмат розных пачуццяў. Бадай, толькі пасля прачытання гэтага твора я па-сапраўднаму адчула, што гэта за незвычайная з'ява - хлеб. Менавіта з'ява, бо я не ведаю, як яшчэ можна назваць тое, што займае такое важнае месца ў штодзённым жыцці чалавека. Я лічу (можа, паўтаруся), што гэта - святы дар нам з нябёсаў. Колькі пашаны гучыць у голасе кожнага чалавека пры вымаўленні гэтага слова! Для нас яно, безумоўна, з'яўляецца другім пасля слова «матуля» і суправаджае да самай смерці. Мне гэтае слова здаецца такім жа цёплым і духмяным, як свежы бохан хлеба. I я з задавальненнем далучаюся да слоў Шла Гілевіча пра тое, што людзі любілі хлеб за «святло, што ў душы нёс». I, канешне ж, мы не павінны пакінуць без увагі радкі пра «няўдзячных» людзей. Я лічу, што кожнаму трэба берагчы і шанаваць, як Радзіму і родную мову, «найвялікшы са скарбаў Зямлі» - хлеб.
Урывак з паэмы Н. Гілевіча «Родныя дзеці», аб якім зараз пойдзе размова, паэт назваў «Адступленне шостае - педагагічнае». Педагогіка - навука аб выхаванні, а выхаванне - гэта, найчасцей, дзеясловы загаднага ладу, натацыі, парады, загады, заклікі і г. д. Але давайце паглядзім, ці мае ўсё гэта месца ў творы Н. Гілевіча. Ніводнага разу не сустракаюцца утэксце дзеясловы, характэрныя творам пра хлеб: шануйце, паважайце, не кідайце і г. д. Якім жа чынам уздзейнічае паэт на чытачоў, як ён іх выхоўвае? А выхаванне павінна быць, бо адступленне ж названа педагагічным.
Спачатку Н. Гілевіч проста апісвае гэты самы звычайны, усім добра вядомы хлеб. Але як апісвае! Ці не пачынаюць усплываць, змяняючы адзін аднаго, у вашым уяўленні вобразы гэтага самага хлеба? Ці не бачыце яго: «чорны, белы, шэры», «аржаны, аўсяны, ячны»? Не ведаю, як вы, а я, здаецца, нават пах яго адчуваю: цёплы, утульны. Так, і не трэба здзіўляцца, менавіта ўтульны пах, які адразу ж выклікае адчуванне хатняй цеплыні і бяспекі. «П'яніць ягоны водар-пах», - кажа Н. Гілевіч, і з ім цяжка не пагадзіцца.
Але хлеб паэта - гэта не толькі найсмачнейшая страва, гэта жывая істота. Гляньце: «За Перамогу ваявала і тая скібка...» Хлеб змагаўся за Радзіму, за Бацькаўшчыну поплеч з людзьмі. I потым, далей, хлеб у Н. Гілевіча «скардзіцца», быццам сапраўды пакутуе ад недахопу ўвагі і ласкі.
Але паэт робіць хлеб не проста жывой істотай - аўтар малюе хлеб СВЯТЫМ:
У песнях з сонцам ён зраўняны,
Як цар зямлі - з царом нябёс.
Ніхто яшчэ не ўзносіў хлеб так высока, як гэта зрабіў Н. Гілевіч. Таму зразумелы невыносны боль паэта ад
Таго, што ўжо і на абрусе
Пакрасаваўся, а цяпер -
Ляжыць на сметніку, у брудзе,
I мохам-плесняю цвіце...
Хлеб у брудзе - жудасная антытэза! А ў канцы сказа - шматкроп'е. Быццам паэт не закончыў думкі: абарвалася яна ад стогну ці ад крыку адчаю.
Паэту невыносна бачыць гэту карціну, яму здаецца неверагоднай такая з'ява. Давайце паглядзім наступны сказ:
Было - такое - на планеце!
Цікавая ўстаўная канструкцыя, вы са мною згодны? Паэт не можа ўсвядоміць, што на планеце на самай справе было ТАКОЕ: знежавалі хлеб! Аўтар мог бы выкарыстаць анафару і тым самым падкрэсліць слова «такое». Але ж Н. Гілевіч аддае перавагу ўстаўной канструкцыі, каб яшчэ больш узмацніць, завастрыць увагу на гэтым зусім просценькім слове, якое мае такое вялікае значэнне.
Паэту сапраўды цяжка ўявіць сабе чалавека, які здольны на такія адносіны да хлеба, хлеба, які «вечна смачны», нават калі ён зроблены «з гнілое бульбы перамерзлай і травяной трухі-мукі». Чалавека, здольнага пакрыўдзіць хлеб, Н. Гілевіч называв «гібла-раўнадушным». Які трапны эпітэт! У гэтым і ёсць сіла паэзіі - камбінуючы звычайныя словы, дасягаць іх наймацнейшага гучання. А вось яшчэ адзін чароўны радок: «Хто зерня з роду не ласкаў». У гэтым выпадку дзеяслоў «ласкаць»- гэта ж сінонім дзеяслова «трымаць». Але ці можна ўжыць гэты сухі дзеяслоў «трымаць» побач са словам «хлеб»? Для Н. Гілевіча такое немагчыма. Толькі пяшчотнае «ласкаць» вартае быць ужытым з гэтым святым для паэта паняццем. Застаецца толькі дзівіцца, колькі пяшчоты і павагі ў паэта да хлеба, што мы кожны дзень бачым на стале.
Н. Гілевіч сцвярджае, што Хлеб, Радзіма і Маці - гэта тры святыні, тры непарушныя ісціны. Паглядзіце, паэт малюе хлеб «на далонях шчаснай маці», і хлеб на фронце, побач з байцамі: «I з ім мы выстаялі ўсё-ткі - каб нашай волі сцяг не згас!» Маці і Радзіма - гэта вечныя каштоўнасці. Паставіўшы з імі ў адзін шэраг хлеб, паэт падкрэслівае, што і хлеб вечны, вечны, як Зямля.
Хлеб - гэта, можна сказаць, фальклорны вобраз, без яго не абыходзіцца амаль ніводная беларуская казна, песня. Таму, апісваючы хлеб, паэт карыстаецца ўстойлівымі фальклорнымі спалучэннямі: «мохам-плесняю», «горкіяскаргі», «чорны, як зямля», «водар-пах». Гэтым самым паэт падкрэслівае думку, што хлеб - гэта непіта народнае, роднае, жывое. Глядзіце, ці не нагадвае вам выраз «бел абрус», які неаднойчы сустракаецца ў вершы, слова «беларус»? А свежы, пахучы бохан на «бел абрусе» - ці не сімвалізуе бязмежныя родныя палеткі, іржышча, васількі? Блакітнае роднае неба, празрыстае, насычанае водарам лясоў і азёраў паветра?
Больше сочинений по этой теме
Больше рефератов этого автора
www.uznaem-kak.ru
Яго вялікасць Хлеб. 21.by
Гэта вечная каштоўнасць у нашым жыцці, плённы здабытак руплівага сейбіта і святая боская шчодрасць
Чаму абурыўся дзед
Стары нетаропка тупае каля паліц з хлебам, а то спыніцца, быццам нешта ўспамінае і думае. Глядзіць на боханы, а іх у гэтым аддзеле, дзякуй руплівым людзям і Богу, вельмі многа і самых розных. Добрыя гатункі, адмысловая выпечка, прывабныя формы… Тут заўсёды стаіць густы духмяны водар, асабіста я вельмі яго люблю, бо напамінае мне вясковае поле, дзе толькі што скасілі жыта.
Дзед асцярожна бярэ з паліцы паўбохана чорнага. Рукі яго дрыжаць, і невялічкі кавалачак хлеба падае на падлогу. Дзед напружана нагінаецца, каб падняць гэты кавалачак. Якраз падыходзіць маладая сімпатычная прадаўшчыца.
— Ну што ты, дзед, заўсёды такі неакуратны, — папракае яна. — Не шукай гэты кавалачак, табе ж цяжка, сама падыму…
Дзяўчына падбірае хлебны кавалачак і хоча кінуць яго ў невялікую кардонную скрынку, якая стаіць убаку.
— Не трэба, — рашуча пратэстуе стары. — Гэта ж хлеб. Ці ж можна яго так зневажаць?!
Дзед вырывае з рук прадаўшчыцы хлебны кавалак, дзьмухае на яго і акуратна кладзе ў свой пакет.
— Дома ачышчу і з’ем, а вы павучыцеся, як трэба абыходзіцца з хлебам.
— Ох, дзед, — незадаволена круціць галавой прадаўшчыца, — з-за нейкага кавалачка падымаеш гвалт. Пасаромеўся б, ты ж наш пастаянны пакупнік.
«Няма са мною роднага поля»
Мяне надта карціць пагутарыць са старым.
— Смачны хлеб? — пытаюся.
Дзед глядзіць на мяне, і ў яго стомленых вачах здзіўленне.
— А што, няўжо бывае хлеб і нясмачны? Ну, відаць, вы нарадзіліся ў горадзе і ніколі не бачылі, як вяскоўцам дастаецца хлеб, — не адказвае, а разважае ён. Тлумачу, што я родам з вёскі.
— Я часта вас бачу ў гэтым аддзеле, — працягваю гаворку. — Мабыць, вам цяжка хадзіць у магазін, бо вы ўжо вельмі сталы чалавек.
— Так, гадкоў мне багата, ужо да дзевяноста дабраўся, і здароўе па ўзросце, — уздыхае. — Ну а чаму ў гэты магазін хаджу? Дык хлеб цягне. Усё сваё жыццё працаваў на палетках, і калі была свая ўласная зямелька, і калі сталі калгасы. Ах, колькі жыта прайшло праз мае рукі, а кожнае зярнятка — гэта ж хлеб. Цяпер у маёй вёсцы няма нічога і нікога, людзі ўсё далей ад жытнёвага поля. Мяне, адзінокага і нямоглага, забраў да сябе ў Мінск сын. У горадзе жыць няблага, але назаўсёды адарваны я ад таго, што было самым дарагім у маім жыцці, — няма са мною роднага жытнёвага поля. Вы былі калі-небудзь на ім, як толькі зжата жыта? Які тады стаіць духмяны водар — водар свежага хлеба. Такім водарам у час жніва я дыхаў шмат гадоў. А ў вялікім горадзе чым дыхаеш? Таму мы дамовіліся з сынам і нявесткай, што за хлебам для сябе ў магазін буду хадзіць я сам, — працягвае дзед. — Пастаю тут, падыхаю хлебным водарам — быццам на жытнёвае поле прыйшоў. Яны любяць белы, розныя там батоны, пышкі, канешне, таксама апетытныя і смачныя, але ж, па-мойму, гэта для гараджан, для інтэлігенцыі. Лекавая сіла і здароўе чалавека ў чорным хлебе, навука так гаворыць, і сам я на сабе праверыў за доўгае сваё жыццё. Ды ці ведаюць гарадскія, асабліва моладзь, цану хлеба, як ён дастаецца і што значыў калісьці ў вёсцы ды і не толькі. Нездарма ж з даўніх часоў беларусы гавораць: «У каго хлеб, у таго і шчасце».
Што ў духмяным бохане
Стары разгаварыўся, што мне і было патрэбна. Я згаджаўся з яго мудрымі сялянскімі разважаннямі пра хлеб, і яму гэта падабалася, бо сустрэў у маёй асобе добрага суразмоўніка і шчырага аднадумца.
— Ат, гляджу вось тэлевізар, шмат там розных песень,
нямала пра той жа спорт, — працягвае дзед. — Пра людзей жа, ад чыёй нялёгкай працы ў гарадскіх магазінах удосталь смачнага хлеба, як у гэтым універсаме, гаворкі малавата, я так лічу. А ці ж праспявае добра той самы артыст або прабяжыць хутка бягун, калі ў іх не будзе сытнага харчавання? І без смачнага, апетытнага хлеба абедзенны стол не стол. Добра, што наш Прэзідэнт увёў такія «Дажынкі» — на ўсю рэспубліку важнае і прыгожае свята, калі хлебаробам аддаецца заслужаная пашана і ўдзячнасць.
Хлеб… Хоць і кароткае слова, але незвычайна ёмістае і выразнае. Яно столькі ўбірае ў сябе, што часта, калі мы яго вымаўляем, то маем на ўвазе мноства складальнікаў, якія вызначаюць лёс велізарнай колькасці насельніцтва нашай планеты, дзе з даўніх часоў хлеб — аснова паўсядзённай ежы. Для нашага народа хлеб заўсёды быў святыняй, такім застаецца і цяпер, хаця чамусьці мы рэдка яго так называем, быццам саромеемся.
У Беларусі праблема з хлебам вырашана паспяхова і поўнасцю. За апошнія гады няспынна растуць атрыманыя аб’ёмы збожжавых. Летась жа наогул выдаўся рэкордны ўраджай. Так што збожжа хапае і на апетытныя румяныя боханы на нашым стале, і на высакаякасны корм для грамадскага статка.
«Нарачанскі» ў Маскве
Усе, хто прыязджае, скажам, у Мінск і спрабуе беларускі хлеб, хваляць яго за выдатны смак, незвычайны водар. І вязуць нашы госці дамоў румяныя, апетытныя боханы як смачныя прэзенты. Толькі адзін, як бы мовіць, памятны хлебны эпізод з маёй доўгай журналісцкай працы. Калі я чвэрць стагоддзя працаваў уласным карэспандэнтам па Беларусі самай папулярнай у Савецкім Саюзе газеты з многамільённым тыражом «Известия», дык часта ездзіў у Маскву. Што браў з сабою для калег-журналістаў? «Белавежскую», якая тады ўспрымалася масквічамі бы каньяк, і, вядома ж, наш знакаміты хлеб «Нарачанскі».
Калі прыязджаў у рэдакцыю, дык у аддзеле карэспандэнцкай сеткі клаў на стол гэты цудоўны круглы бохан, і паверх аблятала вестка: «Беларус прывёз свой хлеб. Кажа, што самы смачны ў свеце. Бяжыце хутчэй паспрабуйце». Сапраўды, праз некалькі хвілін на стале ад «Нарачанскага» заставаліся толькі крошкі, ды і тыя журналісты-масквічы тут жа падбіралі.
«Дзякуй вам, сяляне»
Адназначна, хлеб — катэгорыя маральная. Ну а як ставяцца да яго, скажам, гарадскія дзеці, якія ніколі не бачылі жытнёвага поля? У мяне сачыненні пра хлеб вучняў 16-й мінскай СШ (дырэктар Тамара Стрэльнікава). Што ж яны пішуць?
«Можна ўпэўнена сцвярджаць, што хлеб — аснова жыцця. Здабыты нялёгкай сялянскай працай, ён здаўна лічыўся галоўным багаццем краіны. Калі бачыш хлопчыка ці дзяўчынку, якія непаважліва адносяцца да хлеба, цяжка ўявіць, што яны вырастуць добрымі людзьмі. Здаецца, хлеб суправаджае мяне з таго самага часу, як я вымавіла першае слова і зрабіла першы крок. Усё сваё жыццё я буду памятаць, што хлеб вырошчваюць руплівыя людзі. Усім ім вялікае дзякуй за смачныя боханы на нашым стале». (Анастасія Юркевіч).
«Неабходна з самага нараджэння прывіваць дзіцяці павагу і беражлівыя адносіны да хлеба. Калі будзе так, значыць, мы з малых гадоў навучымся шанаваць працу чалавека, і ў першую чаргу — працу нашых сялян». (Антон Маліноўскі).
Калі б так думалі ўсе нашы дзеці і не толькі, пэўна, не абураўся б той дзед, якога часта бачу ў магазіне…
news.21.by
Сачыненне на тэму мая родная мова
Пераадолеўшы ўсе эвалюцыйныя змены, мова стала такім, якім мы яго ўспрымаем зараз, якім карыстаемся ў сучасным свеце, каб перадаваць інфармацыю. Варта толькі задумацца, каб было, калі чалавек не мог рэалізаваць сваё права - валодаць роднай мовай. Напэўна, многія з тых дасягненняў і адкрыццяў, што мы маем на сённяшні дзень, былі б проста не дасканалыя і не адкрыты.
Наша родная мова - гэта часцінка народа, які акружае нас, гэта часцінка сям'і, дзе нараджаецца і расце чалавек, гэта часцінка, перш за ўсё, кожнага з нас. Гэта мая родная мова - гэта рускі, і я гэтым вельмі ганаруся. Менавіта на гэтым, родным для мяне мове, кажа самы вялікі і моцны народ свету. Вядома ж, ён адрозніваецца ад тых моваў, якія атачаюць нас у іншых краінах. Так, напрыклад, націск у ім рухомы, але затое, колькі слоў сабрана ў маім роднай мове!
Ды і цяжка не кахаць тую мову, які быў засвоена намі з малаком маці, і на якім казалі такія рускія пісьменнікі, як Пушкін, Лермантаў, Чэхаў, Дастаеўскі і многія іншыя. Гучны, багаты, меладычны і прыгожы, родная мова прымушае слухаць яго і захапляцца. Бо для ўсяго, што існуе ў гэтым свеце, у родным маёй мове знаходзяцца словы, якія трапна адзначаюць і падкрэсліваюць вартасці прадмета або з'явы.
У апошні час руская мова стаў мяняць свой склад, з'явілася вельмі шмат запазычаных слоў, слэнг. Але я спадзяюся, што нават гэта не перашкодзіць мойму роднай мовы і далей быць такім яркім і маляўнічым. Нам, носьбітам гэтай мовы. Застаецца толькі толькі паклапаціцца аб тым, каб захаваць яго і ўзбагаціць новымі словамі і выразамі.
Родная мова ... Ён такі непаўторны, меладычны і пявучы, так як увабраў у сябе гул дуброў і лугоў, палёў і лясоў, духмяны, п'янлівы пах роднай зямлі. У народзе няма большага скарбы, чым яго мову. Бо менавіта мова - гэта характар народа, яго памяць, гісторыя і духоўнае магутнасьць. У ім адлюстроўваюцца звычаі, традыцыі, побыт народа, яго розум і вопыт, прыгажосць і сіла душы, ён яго, народа, колер і завязь. Яшчэ ў дзяцінстве родная мова дапамагае нам пазнаваць свет, адкрываць для сябе вялікі і чароўны свет жыцця. Без мовы не можа існаваць і развівацца грамадства, бо ён дапамагае людзям абменьвацца думкамі, выказваць свае пачуцці, дасягаць ўзаемаразумення, ствараць духоўныя каштоўнасці.
Слова вельмі шмат азначае ў жыцці. Як вядома, яно можа ўплываць на лёс, яно ўмомант змяняе размяшчэнне духу, робіць чалавека шчаслівым або разгубленым. Прыкра, калі чуеш, як часам, людзі скажаюць нашу мову такімі словамі, якіх не знойдзеш ні ў адным з слоўнікаў. Ці то грэбуючы, ці то не ведаючы мовы.
Той, хто грэбліва ставіцца да роднай мовы, да роднага народа, не заслугоўвае ўвагі і павагі. І гэта балюча нам, тым, хто любіць родную Украіну, родная мова. Мова служыць нам заўсёды. Шчырымі словамі мы звяралі ў дружбе, словамі пяшчотнымі адкрываем сэрца любімаму чалавеку, словамі вострымі і цвёрдымі, «быццам сталь», даем адпор ворагу. Нельга хадзіць па роднай зямлі, не зачароўваючы роднай мовай, ня ведаючы і ня вывучаючы яе.
Ўкраінская мова - гэта квяцістых, духмяны, неўвядальны кветка, які вечна квітнее, асільваючы час, кідаючы квяцістых стужку з мінулага ў будучыню. Яна выткаць і чырвонай калінай, і сінім барвинком, і вішнёвым колерам і духмянай Рутай-мятай. Ўкраінская мова - гэта неацэннае духоўнае багацце, з якім народ жыве, перадаючы з пакалення ў пакаленне мудрасць, славу, культуру і традыцыі. Наша ўкраінскае слова, хоць і памірала з голаду, і гаравала, пераследвалася і забаранялася, але выстаяла і адрадзілася і працягвае хваляваць сэрцы многіх. Нашай мовы патрэбен менавіта цяпер агонь любові і духоўная моц.
Калінавым, Салаўіны называюць ўкраінскія паэты нашу мову. Кожны паэт па-свойму, але разам з тым шчыра, з сыноў прыхільнасць ўзьвялічвае родную мову. Адна ўкраінская прымаўка кажа: «ласкавае слова і гадзюк зачароўваюць». Давайце шанаваць родную мову, паважаць і развіваць, клапаціцца пра яго чысціні і прыгажосці, старацца казаць адзін аднаму толькі добрыя словы, тады і свет вакол стане лепш, дабрэйшым.
Павучальнае складанне на тэму «Родная мова» распавядае чытачу аб карысці чытання і вывучэння граматыкі з ранніх гадоў. Маленькі чалавечак, як правіла, усе схоплівае на лёце, засвойваючы новую інфармацыю досыць лёгка і хутка. Школьнік, які ўмее прымяняць розныя маўленчыя абароты ў размове з апанентам, заўсёды цікавы грамадству адукаваных людзей.
На вялізнай планеце Зямля пражывае незлічонае мноства народаў. Краіны свету напоўнены людзьмі розных нацыянальнасцяў, культур і моў. Кожны чалавек даражыць сваімі каранямі і пачытае гісторыю роднай зямлі.
Асаблівай гонарам нацыі з'яўляецца родная мова. Таму ў школах Расіі вялікая ўвага надаецца вывучэнню менавіта рускай гаворкі. Першыя запісы з "Буквар» адкрываюць перад намі дзіўна багаты і, напоўнены яркімі фарбамі, свет роднай мовы.
Мы пачынаем чытаць, адкрываем для сябе літаратуру і захапляемся прыгожай і пісьменнай прамовай герояў любімых кніг. Узнікае жаданне самім авалодаць выдатным мастацтвам красамоўства, каб ўмела выказваць свае думкі патрэбнымі словамі.
Імкненне да вывучэння роднай мовы развівае наша ўяўленне і творчае мысленне. Мы пачынаем фантазіяваць, пераўвасабляцца ў розных персанажаў, гуляць сцэнкі са спектакляў або, нават, цэлыя прадстаўлення на школьнай сцэне.
Веданне роднай мовы робіць нас культурнымі і адукаванымі людзьмі. Цяжка асвоіць якую-небудзь навуку або атрымаць кваліфікаваную прафесію, калі не ўмець пісьменна размаўляць. Каб тлумачыцца зразумела і годна, трэба па-сапраўднаму кахаць роднае слова, ведаць яго значэнне і правільна ўжываць у сітуацыі, якая склалася.
Сёння жыццё людзей вельмі змянілася і дыктуе новыя правілы. Адным з іх з'яўляецца веданне замежных моў. Не кожнаму з нас лёгка даецца вывучэнне англійскай, нямецкай або французскай. Але, калі ў школьныя гады мы з усёй сур'ёзнасцю ставіліся да роднай мовы, то абавязкова асвоім і замежны.
Мэтанакіраванасць, цярпенне і працу заўсёды дораць багатыя плады ведаў тым, хто верыць ва ўласныя сілы, пераадольваючы любыя цяжкасці.
Внимание, только СЕГОДНЯ!miyakirb.ru
 |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |
 Пример видео 3 |  Пример видео 2 |  Пример видео 6 |  Пример видео 1 |  Пример видео 5 |  Пример видео 4 |
Администрация муниципального образования «Городское поселение – г.Осташков»