Современные, душевные стихи о Башкортостане. Стихи про хлеб на башкирском языке

Стихи на башкирском языке - башкорт шагильэр

Уткәндә кичергән Кайгылар, газаплар Барсы да онтыла, Барсы да җуела. Төн үтеп, күңелле Көн тугач, азактан Берсе дә булмаган Шикелле тоела. Аһ, ләкин онтылмый Гомергә, гомергә Электә татыган Шатлыклар, рәхәтләр — Яндырып йөрәкне, Саклана күңелдә Кадерле минутлар, Бәхетле сәгатьләр. 1942, сентябрь  

Доклад бетте. Залда беркемнең дә Кузгалырга көче җитмәде, Кан сибелде сизгер йөрәкләргә, Күз аллары кинәт томанланды, Ачынып, әрнеп күңел сыкрады. Тагын… Урамнарны көнчыгышта Эшче каны белән юганнар. Хатыннарны хурлап таптаганнар Нәни балаларны буганнар. Тагын… Ирек, икмәк сораганга, Төрмәләргә эшче куылган Авыр тойгы белән бар да, бар да Төенләнеп калды күңелдә. Доклад бетте, Ләкин киң зал

Читать далее →

Илгә кергәч Йоган, чик калмады Халыктагы үчкә, ачуга. Кояш сүнсә, бәлки, бу кадәрле Булмас иде җирдә фаҗига. Тар-мар итеп коллык, караңгылык Саклап яткан дошман оясын, Каны белән халык саклап калды Кешелекнең якты кояшын.

Бала чакны безнең әйтмә инде, Тау шуганбыз җәфа өстеннән. «Үсмәсләр», дип әти, сабыры бетеп, Чәчебездән тартып үстергән. Хәзер безнең әрсез йөрәкләрдә Чәчрәп тора зәһәр үткерлек; Усал аталарның күбесен без дә Мыегыннан тартып чүктердек. Безнең юлга цемент коелмаган, Дәрьяларга күпер салмаган; Үзебез үк ясап күчәрен дә Кигезәбез бүген арбага. Без төзибез тормыш өр-яңасын, Кыенлыклар белән көрәшеп;

Читать далее →

Мин дә йөрдем Казан урамында hәм карадым шәhәр тирәсен. hәр адымда күңел күрә монда Дуслар эшен, дуслар көрәшен. Болытларга тия манаралар, Суда уйный төзелеш нурлары, Бизәл, Казан, hаман яңара бар!- Дидер төсле дулкын җырлары, Казан-бишек: әатлыгын да аның, Хәсрәтен дә халык тирбәткән. Күмелгән ул дәртле, татлы моңга, Ә чыбылдык итеп-нур япкан. Яңа портның биек краннары

Читать далее →

Песнәк Алтын көзләр узып китте, Ап-ак кыш килеп җитте. Ап-ак кар яуды җиргә, Җир акка чумды инде. Әнә агачта бер песнәк, Җим эзләп йөри икән. Ары карый, бире карый Бер дә табалмый микән?! Мин озак карап тормыйчан Тотындым үз эшемә. Җимлек ясадым кошчыкка, Элдем куак түшенә. Песнәгем бик тә шатланды, Минем эшемне күреп. Рәхмәт әйтеп,

Читать далее →

Гүзәлия Гүзәл сүзен ачыклар сүз, Җир йөзендә бар микән. Гүзәлгә тиң саф таң суымы, Әллә ап-ак кар микән. Гүзәл кеше гүзәллекне Кайлардан ала икән. Сихри исеме бар кешегә, Сер булып кала микән. Шуңа аңа кушылгандыр, Гүзәл исем – Гүзәлия. Таң суы да тиң түгел, син Серле Гүзәллеккә ия! Ильдар Бикмуллин ***** Ландыш исемле гүзәл затларга Ак кыңгырау чәчәкләрең —

Читать далее →

Мәктәп, мәктәп… Уйларымда һаман кайтам сиңа, Искә алам сабый чагымны. Мөгаллимнәр сабыр, көләч иде, Май кояшы кебек ягымлы. Бүген алар безне алмый каршы, Бакыйлыкка күчкән күбесе. Тик йөзләрен саклый онытмыйча, Күңелнең тутыкмас көзгесе. Бәлки алар якты йолдыз булып, Нур сибәдер безгә күкләрдән. Укытучы… Мәктәп.. бу ике сүз. Утта янмый торган дәфтәрдә. Фирдания Нугаева ***** Мәктәбем ​Агарды

Читать далее →

Көз икәнен белмиләр Салкын таңны яфрак каплый, Җирдә ята сары шәл. Һавага сагышын чәчкән Алтын көзнең зары жәл. Шәлне күтәргәли җилләр, Шукъ яңгырлар ашыга, Кояш киткәнен көтә дә Килеп чыга каршыга. Маңгай терәп тәрәзәгә Шаян көзне күзәтәм. Аңымда буталып беткән Хисләремне төзәтәм. Казлар оча, китмәс кебек, Тик борылмый кирегә. Адашмыйча, юллар табып Кайтыр микән бирегә?

Читать далее →

Җәйге яңгыр   Болыт чабуларын җилфердәтеп, Күкри-күкри җәйге яңгыр узды. Җәйге яңгыр хәтерләтә миңа Уңган агрономны-абыемны… Ул кояшлы җәйге яңгыр иде, Күкрәүләре, яшеннәре булды. Коеп яуды, оеп яуды да ул, Китеп барды… калды шифа-моңы. Дымга тиенеп калды басу-кырлар, Аның төсе булып калды Икмәк. Кояш төсле Икмәк үлемсез ул,- Аны үстергәннәр Җирдән китмәс!- Шулай күкри-күкри еракларга

Читать далее →

Язгы кайту — Язгы тамчы, тизрәк тамчы Төнге сөңге бозлардан! Күңелдәге яңарышның Хисләре нык кузгалган. — Гөрләвекләр, йөгерегез Кар эретеп инешкә! Ак юрганны яшерегез Күздән, кайтып керешкә. Инешемдә боз сугышы — Ярга бозлар шуыша. Кыш кидергән тунын елгага Салдырмаска тырыша… Көлә Кояш нурын сибеп Яз килә бит — тантана! Аякларым туган якта! Җан сөенә, мактана…

Читать далее →

Ап-ак кар. Ап-ак кар. Бу җирдә Нәрсә юк. Нәрсә бар- Барын да каплаган ап-ак кар. Ап-ак кар. Ап-ак кар. Бу җирдә Ышану, көтү бар- Аларын капламас ап-ак кар. Алсу Гайфуллина ***** Кар ява Буранланып яңа еллар керә. Ак аргамак — давыл яллары — аргы очтан оча бирге очка сыкы чәчле кышка юл ярып. Иске елдан

Читать далее →

Совет солдаты кабере янында   Мин җырламыйм каберең ташы турында,— Җырлыйм яшәү моңын. Вакыт үткән белән бозылмый бер дә Синең елмаюың. Ташың тора,— зыян юк аның һич.— Ул гаепле түгел… Кара күзле болгар хатын-кызларын Үзеңә тартасың гел. Тын, чал аналар да, гитаралар да Моңлы, сабыр-салмак: Сөйләмиләр синең үлемең турында,— Мәңге янар якты көнең турында Яд

Читать далее →

Сабантуйда җиңелгән малай Җилкенеп чыкты уртага, Үзе дә белми нидән — Ахры, мәйданга ашкыну Җитмеш бабадан килгән. Карыйлар җиде яшьлеккә Көрәшче итеп зурлап, Алды ул ипләп сөлгене Бик оста гына урап. Уйламый кем алдында да һич артка чигәрмен дип, Ышанып, көч тоеп чыккан, Әлбәттә җиңәрмен дип. Аңа каршы баскан малай Озынрак шул бер башка, Үзең

Читать далее →

Кадерле хәтирәләр Балачагым искә төшә… Утын яккан ак мичләр. Тәрәз капкачын каерган, Көзге, шук, шаян җилләр. Радиодан яңгыраган Салмак кына җыр-көйләр. Әнием аруын онытып Сөйләгән әкиятләр. Иртән, без торганчы, әни Пешергән пәрәмәчләр. Зәңгәр мәтрүшкә, бөтнекле, Хуш исле, тәмле чәйләр. Эх, балачак, үткән киткән… Кадерле хатирәләр. Күпме генә сагынсак та, Кайтмас инде ул көннәр. Лилия Сәлахетдинова

Читать далее →

Мәхәббәт Күптән төсен җуйган инде, Күптән беткән үзгәреп. Асыл болгар егетенең Назлап әйткән сүзләре. Офыкларга кадәр китеп Җәелер моңсу томан; Болгар кызы Айбикәнең Алсу күлмәге сыман. Карагайлар арасыннан, Җитәкләшеп йөгереп, Тиен баласыдай җитез, Болан кебек йөгерек. Бер пар төшеп бара кебек Иделдәге каекка. Алар өчен безнең Идел Күптән инде саеккан. чыклы үләндә калган күк Болгар

Читать далее →

Каеннар   Юл читендә айкала да чайкала Ак каеннар, яшь каеннар, Каеннар… Тирә-якта шаулый бодай диңгезе, ‘ Сорый кебек: «Әйтче, егет, син безгә — Күңелеңдә нинди уй бар, кайгы бар?» Уем тик шул: ятыйм каен төбендә, Арып-талып бодай ургач хәл алып, Сайрар кошлар яңгыратсыннар тирәмне, Серләшсен дә шыбырдашсын һәр яфрак — Серле булу каеннарга хәләл

Читать далее →

Авылда   Әйләнәм дә кайтам. Күрше карчык Күреп калып урам чатыннан, «Бәрәкалла, күз тимәсен» диеп, Карап кала минем артымнан. Мин — хыялый, җилфер-җилфер килеп, Чабуымны ачып буранга, Канатларын җәйгән кошка охшап очып киләм ап-ак урамнан. Шул мизгелдә шаян бөтерчектәй, Хатирәләр уйнап ярсына,— Колакчыны күзләренә төшкән, Малай чагым чаба каршыма… Раил Рахман ***** Көтүдә Үч иткәндәй

Читать далее →

Туган якның гүзәл була — Гади генә бер гөле дә… Ямьле була, кыек булмый Туган якның бер җире дә. Туган якның шифа була — Талгын искән бер җиле дә… Үлеп китсәм, миңа җитә Туган якның бер гүре дә. Әдхәт Синугыл ***** Туган җирем Кызгылт-сары җылы җәй көннәре… Мин шигырьләр язам төн ката. Яратам шул болгар

Читать далее →

Әти яки әни түгелме? Апа! Әнә, тәрәзәгә кара, Берәү уза, әни түгелме? Күрегезче! Ашыгып монда керә, Мине алырга ул килдеме? Ул керде дә бөтен бала-чага Аның каршысына йөгерде. Тәмле иде, тел очында тора Кәнфитенең әле дә тәме. Барыбызны күзләп, карап чыкты. Танымады ахры ул мине. Әйтегезче аңа, мин бүлмәдә, Апа ул соң күрдеме мине? Карады

Читать далее →

Күрә күктән көҙгө ҡояш: Бойоға бер ҡарт саған. Бар япрағын ҡойһа ла ул, Ос япрағын һаҡлаған. Һаман да ул нурға туймай, Күҙ төбәгән ҡояшҡа. Ә ҡояшы һирәк ҡарай, Йылытмай инде башҡа. Өҙгөләй ел ос япрағын, Һәм ҡыраулы көҙгө төн. Ә ул һаман йәшел әле, Һаман өҙмәй өмөтөн!.. 1953

Мин был донъяға Килешмәҫ өсөн килдем. М.Горький 1968

Маҡтауға ымһынма, күңел, Ул һиңә юлдаш түгел. Хурлауға һыҙланма, күңел, Ул һиңә моңдаш түгел. Маҡтауҙар ҙур итә алмаҫ, Хеҙмәтең ҙур булмаһа, Хурлауҙар хур итә алмаҫ, Халҡың һөйөп ҙурлаһа. Бул һин тик халҡыңа тоғро, Ит хеҙмәт арыу белмәй. Маҡтау, хурлау ғүмерһеҙ ул, Тик хеҙмәт йәшәй үлмәй. 1957

Һыҙланма, дуҫ, ғәйбәт оҙон телле, Әммә ҡыҫҡа уның ғүмере. Күрмәйһеңме, ғәйбәт ҡапсығының Йөҙө ҡара, биле көм(ө)рө. Күлдәгенә йөрәк кере һеңгән. Йән биҙҙергес йәмһеҙ йөрөшө. Ғәйбәт менән ярап, еңел йәшәү — Өлөшөнә төшкән көмөшө. Бәхетһеҙ ул — иблис кеүек ул да Хаҡлыҡ донъяһынан һөрөлгән. Сәбәләнеп йәшәй күкрәгендә Быҫҡып ятҡан зәһәр һөрөмдән. 1968

Күңелем минең тып-тып диңгеҙ ине. Айҡап индең яҙғы дауылдай. Әйтсе, йәнем, янған йөрәгемде Алырһыңмы һөйөп дарыулай? Күңелем минең ғорур һәм шат ине. Азат ине борсоу уйҙарҙан, Һин килдең дә ендең. Алып киттең, Ҡая таулы борма юлдарҙан. Аһ, юҡ, үкенмәйем, тау бөркөтөм, Бәхетле мин һине һөйгәнгә. Йөрәгемдең аҫыл сәскәләре Һинең өсөн янып көйгәнгә. 1955

Нисә тапҡыр япраҡ-ҡарҙар яуа. Нисә тапҡыр томһа ҡыш килә. Нисә тапҡыр ҡояш, ситкә ҡасып, Тау артынан ҡырыҫ һирпелә.Ә мин һаман дуҫмын ошо ҡышҡа, Һаман ул тип өҙөләм, яратам. Ул ни хәтле томһа, ҡырыҫ булһа, Мин шул хәтле һөйәм, йән атам.Сөнки тоям һалҡын ҡыш күкрәге Вулкандарҙан ҡыҙыу икәнен, Сөнки тоям был күкрәктә изге, Саф теләкле йөрәк

Читать далее →

Ҡайҙа һин, ҡәҙерлем. Ҡайҙа һин был көндө? Белмәйем нисек ул Уҙғара был төндө? Тик беләм, ҡайҙалыр Мин һөйгән кеше бар. Ҡайта алмай, килә алмай, Данлы ҙур эше бар. Тау түшен быраулап, Ҡара алтын эҙләй ул. Илемде, еремде Матурлай, биҙәй ул. Алыҫ ул. Тик күңелем Янында гел генә. Беләмен уның да Уйында мин генә. Һөйөшмәй ҡауышып

Читать далее →

Ғүмер — йүгәнһеҙ ат. Иллене лә, Алтмышты ла ҡыуып уҙа ул. Ҡыш та, көҙ ҙә, яҙ ҙа тотҡар түгел, Упҡындар ҙа уға — түтә юл. Кем туҡтатыр уны? Елһен әйҙә, Айҡап Тыуған илдең ер, күген, Һуңғы сәғәтте лә юл өҫтөндә Ҡаршылаһын елеп, тир түгеп. 1960

Һәр кешегә үтә татлы йылмая ул, Ҡаты баҫмай. Әйтерһең, йөҙөп бара ул. Ҡолаҡ оҙон. Бөтәһен дә байҡап тора, Ҡайҙан ел иҫһә, танауҙы шунда бора. Үҙенән үрҙәгеләргә: — Ағай, ағай!.. Түбәндәргә: — Кит, йөрөмә, давай, давай! Эш түгел, тел менән бөтә ерҙә ярай. Бына шулай йәшәй белә был ялағай. 1956

Ғүмер яҙың күптән уҙҙы, тиҙәр, Ҡыраулы көҙ ҡағына түбәндә. Ял итергә ваҡыт. Нәүбәт етте… Эштәреңде ташла, теүәллә!.. Ышанмайым көҙгә. Яҙҙар даулап, Илем үрелә йыһан түренә. Алда яңы һырттар, бейеклектәр, Тантаналы шаңдаҡ күренә. Ышанмайым көҙгә. Ил йөрәген Тойған күңел тынмаҫ, һыуынмаҫ, Йырлай-көлә яҙҙан яҙға барыр. Юҡ, көҙ булмаҫ унда, көҙ булмаҫ. 1961

Хәтеремдә, ул көн сыуаҡ ине. Күкрәп уҫкәйнеләр сәскәләр. Наҙлы ҡараштарың йөрәгемә Мөхәббәттән гөлдәр сәстеләр. Гөлдәр мәңгелеккә тамыр йәйҙе, Көлә, йырлай ярһып үҫтеләр. Аһ, ниңә һуң ул бәхетле көндәр Шулай ярһып, ашығып үттеләр. 1955

Майлы күҙҙәр, татлы һүҙҙәр, Баллы йөҙҙәр күҙләмәнең. Үҙең өсөн йылы оя, Айырым бәхет эҙләмәнең. Халҡың янһа — яндың бергә, Халҡың көйһә — көйҙөң бергә, Халҡың менән йәшәүгә лә, Үлемгә лә барҙың бергә. Ул асыҡһа — асыҡтың һин, Ул ҡағылһа — ҡағылдың һин, Уның менән бергә-бергә Ауырлыҡтан арындың һин.Ҡыҙыл байраҡ тотоп ҡулға, Янып-балҡып ҡыҙыл нурҙа, Йырың

Читать далее →

Тағы ла яҙ. Йән ҡыуана, ярһый, Яңы ҡанат үҫкән ҡош кеүек. Ҡартлыҡ, кәрһеҙлектәр, сир-сырхауҙар Туҙға яҙған буш һүҙ, төш кеүек. Тағы ла яҙ. Наҙлы гөл-сәскәле Дала кеүек иркен күңелем. Яҙ нурына ҡушылып, үрелеп үҫә Яҙҙай яҡты, керһеҙ ғүмерем. 1968

Өр-яңынан тыуҙым һине белгәс, Күҙ күремем сикһеҙ киңәйҙе. Донъя, гүйә, йөҙ ҡат иркенәйҙе, Дуҫтар һаны меңгә күбәйҙе. Ленин һулышын тойҙом һинең аша, Һинән белдем даһи Пушкинды. Шуға йөрәгемә серҙәш иттем Һине — бөйөк, гүҙәл, дуҫ телде. 1960

Алтын япраҡтарға төрөнөп, тағы көҙ етте. Ал байраҡтар түбәләрҙән тағы нур һипте. Октябрь килде: өйөмдә байрам, ҙур байрам. Ҡыуаныс таша күңелдә хайран, ҙур хайран! Эй Октябрь, һәр йыл шулай шауың менән кил, Рух байлығыңдан нур алып, йәшәрһен бар ил. 1957

Ниңә күрҙем, ниңә яраттым мин, Ниңә күңелемде яуланың? Ниңә һинең моңһоу күҙҙәреңдән Күҙҙәремде ала алманым? Ниңә килмәнең һин иртәрәк? Ниңә һине күптән күрмәнем? Fүмеремдең наҙлы минуттарын Ниңә һинең менән бүлмәнем? Күпме тыям бәйһеҙ йөрәкте, Ярамай, ҡуй, уны һөймә, тип. Алыҫтағы ҡояш йылыта алмай, Уның өсөн янма, көймә, тип. Тик ҡайҙа һуң!.. Һөйгән йөрәктәрҙе Айыра торған

Читать далее →

Яңғыҙлыҡта уҙған минуттарым, Йән өшөткөс боҙло ҡар һымаҡ. Һин янымда булһаң, көҙ ҙә, ҡыш та Гөл-сәскәле, нурлы яҙ һымаҡ. Яңғыҙлыҡта уҙған минуттарым Зарлы-моңло ҡырыҫ йыл һымаҡ. Һин янымда булһаң — тормош үҙе Сыңлап торған сихри йыр һымаҡ. Ғүмер көтөп тормаҫ, йылдар тынмаҫ, Дәртле саҡтар уҙыр бер заман. Тик йөрәктә мөхәббәтем һүнмәҫ, Һине һағынып йәшәр ул

Читать далее →

Бөгөн ҡояш та бик көләс, Ҡар ҙа елбәҙәк кенә. Күк тә зәңгәр. Ҡыш тимәҫһең, Ел дә тик еләҫ кенә.Дуҫтарымдың күҙе йондоҙ, Биттәрендә көн уйнай. Тыуған ерҙең йәмлелеген Ҡарай-ҡарай күҙ туймай.Яңы бәхет, шатлыҡ килә Яңы йыл менән бергә. Айға менгән, йыһан гиҙгән Мөҡәддәс, бөйөк ергә. Эй башҡарғас, ҡыуаныстан Йырлай торған йола бар. Мин йәм табам халҡым

Читать далее →

Оло йөрәк йәшәй йәшнәп-күкрәп, Буш йөрәктәр йәшәй ҡалтырап; Осҡон ғүмерендәй дан өсөн ул Була хаин, була олтораҡ. Оло йөрәк туҙалыр иртәрәк. Туйҙа түгел — яуҙа, ярышта. Ғәҙеллек һәм хаҡлыҡ өсөн барған Мәңгелек, ҙур, ауыр алышта. Оло йөрәкле бул. Батырҙарҙы Шөһрәт үҙе таба доңъяла. Осҡон һүнгән урынды көл ала. Ҡояш уҙған юлда нур ҡала. 1963

Әсеһен дә күрҙем, сөсөһөн дә. Үкенесем ерҙә ҡалманы. Тик шулай ҙа донъя, гүзәл донъя, Нине һөйөп танһыҡ ҡанманы. Дөрөҫ, шәхесем өсөн был донъяға Ҡомһоҙланып йәбешеп торманым. Аҙыраҡ биреп, күберәк алайым тип, Татлы һүҙҙән тоҙаҡ ҡорманым. Ҡырыҫ булды минең барыр юлдар. Наҙлы сөсөлөктәр тойманым. Шуға, ахыры, донъя, һине күреп, Нине һөйөп һис тә туйманым. Йәшәр инем

Читать далее →

Йәшәү бәхете — өмөт, хеҙмәттә. Йәшәү бәхете — дуҫлыҡ, хаҡлыҡта. Йәшәү бәхете — илең, халҡың өсөн Көрәш аша тыуған шатлыҡта.

Эшһеҙлектең еме булып, йылтырап Тыуманы был йөрәк ҡаны — йырҙарым. Эш өҫтөндә ҡайнап үтте йылдарым. Юл ыңғайы тыуып-үҫте йырҙарым.Иркәлектең өнө булып әлһерәп Тыуманы был йөрәк ҡаны — йырҙарым. Көнө алтын. Өнө ялҡын — йырҙарым. Эш өҫтөндә тыуып-үҫте йырҙарым.Бәлки шуға татлы һуттай түгелдер. Бәлки шуға наҙлы гөлдәй түгелдер. Эштә ҡайнап, урғып тыуҙы йырҙарым. Йырҙар булып түгелеп

Читать далее →

Илап тыуһам да мин, йырлап үҫтем, Йырлап йәшәйем әле бөгөн дә. Сәстәремә ҡырау сәселһә лә, Ҡырау ҡунмаҫ минең күңелгә. Йырлап йәшәйем. Халҡым, илем ғүмере Әкиәттәрҙән гүзәл йыр булғас. Тыуған ерем — бөйөк Совет иле, Ер йөрәге типкән ер булғас. Йырлап йәшәйем. Халҡым үҙе һөйөп: «Йырла! — тиеп бирҙе ҡәләмде. — Данла! — тине, — һине

Читать далее →

Ауыр юлды бергә-бергә үттек, Еңеүгә лә килдек күмәкләп. Һәр аҙымда тойҙом йәнәшәмдән Дуҫтар атлағанын терәкләп. Рәхмәт һеҙгә, дуҫтар. Алыҫтан да Яҡын булып йылы һирптегеҙ. Беләккә — көс, йөрәккә дәрт өҫтәп, Һаман алға бергә илттегеҙ. Илгәҙәклек минән күрмәнегеҙ, Ҡайсаҡ хатта ауыр һулаттым. Ә шулай ҙа, дуҫтар, ысын дуҫтар, Мин һеҙҙе бит бик-бик яраттым 1958

Әсәм әйтә ине: «Фәрештәләр» Таң алдында бәхет өләшә. Егәрлеләр генә үҙ өлөшөн Алыр өсөн тороп өлгәшә. Йоҡосоға өлөш бирмәй улар. Өлөшһөҙҙө һөймәй Алла ла… Таңда йоҡлап ҡалһа, яҙын иртә Сәскә атмаҫ ине алма ла». «Әсә һүҙе — тәңре һүҙе» тиҙәр. Күңелемдә тере һаҡланым. Эштә үтте көнөм. Көс-тир түгеп Ҡаршы алдым төндөң һәр таңын. Урман ҡырҡтым.

Читать далее →

Кабинет шәп, иркен, яҡты, Йылы, рәхәт. Шунда нисә йыл ултыра Күрмәй михнәт. Ышана, мин, тип, тиңдәшһеҙ Дан директор. Ғилми эште ултырмышым Алға илтер. Мин булмаһам, фән бик артта Ҡалыр ине. Билсәнде кем дегәнәктән Айырыр ине?! 1956

Йәнһеҙ булыр ине ғүмер, Һөйөү менән йөрәк тулмаһа. Айырылышыу, Өҙөлөп, һағынып көтөү, Ярһып ҡаршы алыу булмаһа. 1955

Элек заман һин бер үкһеҙ бала инең. Бар байлығың — кырыҫ, йәнһеҙ дала ине. Шул далаңда һин, имгәкләп, ауа-түнә, Тома һуҡыр юлсы булып бара инең. Хәҙер көслө ир-арыҫлан, баһадир һин. Алғы сафта бәхет даулап бараһың һин. Юлың яҡты, көнөң көләс, теләгең саф, Бөйөк илдең ҡәҙерле бер балаһы һин. Һәр йылыңда унар йыллыҡ юлды үттең. Коммунизм

Читать далее →

Моң шишмәһе һандуғастай йырсы ла һин, Һығылма бил тал сыбыҡтай нәфис тә һин, Аллы-гөллө гөл-сәскәләй наҙлы ла һин, Эй, илһамлы, эй, хөрмәтле башҡорт теле!Күгәреп ятҡан Уралыңдай бай, йомарт һин, Серле ҡамыш ҡурайыңдай ҡарт, олпат һин, Күпте күргән сәсәнеңдәй йор, зирәк һин, Эй, һөйөклө, эй, ҡәҙерле башҡорт теле!Диңгеҙҙәргә тиңләмәйем — тәрәнһең һин, Айға-көнгә тиңләмәйем — гүзәлһең

Читать далее →

Күктә алла, Ерҙә иблес. Мин — малай. Береһе — «дин», тип. Береһе — «мин», тип Тартҡылай. Белмәйем: Әллә алла, Әллә иблес Алдалай?! 1916

Йөк ауыр, юл болғауыр булһа ла, милләт, әйҙәле: Алда рәхәт ҡәҙерене белмәккә михнәт файҙалы. Яҡты нурлы көндәрең — алдыңда. Был хаҡ вәғәҙәһе. Ана күренә ҡибла яҡлап бик матур аҡ шәүләһе. 1915

Әйҙә, күңелем, бында торма, күккә, күккә, күккә ос, Күккә ос: күктә тыныс, бында һуғыш, бында ҡылыс! Әйҙә, күккә, бында йәм юҡ, күктә йәм бар, унда нур, Бында нәмә: Йәмле һындар… Унда хур бар, унда хур. Әйҙә, ғүмерем, әйҙә, бәхетем, әйҙә, күңелем, бергәләп, Бында булһа күбәләктәр, ундалыр барлыҡ мәләк. 1915

Әй, мулла абзый, ант итәмен аллаң менән, Ант итәмен башыңдағы салмаң менән: Өҫтән былай кеше төҫлө күренһәң дә Эсең-тышың тулы сеп-сей ялған менән! 1917 Эй, мулла (Перевод на русский язык) Эй, мулла, клянусь тебе твоим аллахом И чалмой твоею белою, как сахар: Хоть снаружи ты похож на человека, Ложью все твое нутро кишит от века.

Әй, большевик, эшең ҡылдың һәр өйәҙҙә: Йәшен булдың, гөрзөй булдың буржуаға. Юлың имен, юлбашсың Ленин булһа, Ҡыр төлкөнө, ирек булһын өйрәк-ҡаҙға! 1917

Тарау сәстәр туҙып бөттө, Матур көндәр уҙып китте; Матур көндәр, матур һүҙҙәр Йөрәккә йәм һыҙып китте.Матур йөҙҙә матур күҙҙәр Матур уйҙар теҙеп үтте; Бары китте, бары бөттө, Хәҙер инде ҡыҙыҡ китте. 1916  

Их, рәхәт шыуа сана, юрта ат талғын ғына, Яҡ-яғымда киң ялан йоҡлап ята тып-тын ғына. Алдымда аҡ ҡар йәйелгән, ялтырап аҡ-аҡ булып, Ынйы-мәрйендәр сәселгән өҫтөнә ваҡ-ваҡ булып. Юл ситендә ҡар киҫәктәре торалар теҙелешеп, Барыһы ла эйелеп ҡалалар, хуш-иҫән бул, тиешеп. Аҡ ҡояш нур ептәрен һуҙған да ергә нур һибә, Нурлы ептәрҙән ағып, моңло күңелгә йыр

Читать далее →

Нәфсе — шайтан, бик яуыз ул, һәр әҙәмде аҙҙыра, Аҙҙыра торғас, наҙандарҙы юлынан яҙҙыра. Әммә унан да яуыз бер нәмә бар, ул — эскелек, Ул халыҡты йорт-еренән һәм диненән яҙҙыра. 1914 — Фәлсәфәнән туйҙыҡ инде, һатма, ташла фәлсәфәң, Фәлсәфә сәйнәр заман уҙған, хәҙер эшләр заман. — Һеҙ туйғас та, туймағандар ас көйгә торормо ни? «Фәлсәфә

Читать далее →

Яһу аллам! Һинән һорап ярҙам, Ярһып йөрөйөм үлем ауыҙында. Үлһәм, шәһит булһам, ҡанлы кәүҙәм Балҡып йөҙһөн ожмах хауызында. Айа, ғафур, айа, рахман рәхим! Рәхмәтеңдән ситкә ҡайырма! Ҡурҡытмаһын мине шайтан ражим, Ныҡ имандан мәңге айырма! «Тау эйәһе» тәңрем, таштарыңдан Беләгемә ҡаты ныҡлыҡ һал! «Ут эйәһе» тәңрем, уттарыңдан Йөрәктәргә үтмәҫ утлыҡ һал!.. Диңгеҙҙәрҙе сайҡап тулҡынлатҡан, Эй, ҡөҙрәтле

Читать далее →

Ярһынмаһа күкрәк йәшнәп, күкрәп, Телдәреңдә ялҡын яна алмай. Аһ ормаһаң һыҡрап, тетрәп-тетрәп. Ҡулдарыңдан алтын тама алмай. 1914

Ян, бисара йән, Там, ҡап-ҡара ҡан, Көлһөн бөтә йыһан Шәйхзада бисаранан! 1915

Атланым — эҙ юҡ, Баҡманым: йөҙ юҡ; Боҙланып күңелем, Сатнаным: ҡыҙ юҡ. Йәшлектән ләззәт Тапманым: тоҙ юҡ. 1915

Дуҫтарым, торған ерегеҙ, тыуған ауыл, киң ауыл, Барса ҡайғы, моңдарыңды юйған ауыл, тын ауыл. Иң һөйөклө киң ауыл һәм тын ауылды мин ген Ташланым; ник ташламайым, башҡа тулғас ҡом ғына! 1910

Ап-асыҡ тор һәр ваҡытта, эй китап, баҡһам һиңә, Ысын, аҫыл нигеҙле ерҙән күп белемдәр бир миңә! Эй китап, мин аңраны төҙ юлға күндерһәнә, Мине баҫҡан йәһел утын һыу һибеп һүндерһәнә. Һин йыуатҡыс, һин уятҡыс, һин миңә ысын атам, Булмаһаң һин, мин һине һағынып ҡына сирләп ятам. Эй китабым, эй китап, миңә ҡыл һин хитап, Һин

Читать далее →

Әссәләмәғәләйкүм, Шәмсеҡәмәр! Беҙ иҫән-һау, башҡаса юҡ яңы хәбәр. Уңайлы ваҡытығыҙ булырмы икән, Бөгөн кис һеҙҙең яҡҡа барһаҡ әгәр? Бер төҫлө аҡҡан көнгә асыу итеп, Һеҙгә барһаҡ, аҙмы-күпме асыу ҡаныр, Беҙ барыуға аулаҡ булһа, тыныс булһа, Ул саҡта өҫтөгөҙгә рәхмәт яуыр. 1917

Осоноп-осоноп, өҙөлөп-өҙөлөп, Ашҡынып шатлыҡ көтәм. Инде, әй хәсрәт ләғиндәр, Һеҙгә ҡурҡаҡлыҡ көтәм.Инде бик күптән тамыр йәйгән Йөрәктең аһтары, Аһтарымдың ҡып-ҡыҙыл Уттан яралған япрағы, — Һәммәһе ҡороһон, етәр, Күкрәккә уттар таммаһын, Тамған ут һүнһен, етәр, Инде йәһәннәм янмаһын!.. 1916  

Сайпылышып шатлыҡ тулҡындары, Сәп-сәп бәрелә күңелем ярына; Шул шатлыҡтар менән ҡаршы торам Был донъяның барлыҡ зарына. 1916

Ҡыҙҙар — иркә, Ирҙәр — күркә, Ҡатындар — ҡурсаҡ! Аңҡый шәхсиәт, Ялтырай тәрилкә, Матбуғат — уйынсыҡ! Күҙҙәр — йыландай, Телдәр йыумалай, Малайҙар үрмәләй, Танауҙар — Һималай! 1916

Ап-аҡ алтын йырҙарымды Йырламайым данлыҡ өсөн; Йырлаймын алтын илем өсөн, Үҙ туған халҡым өсөн. Саф көмөштәй йырҙарымды Йырламайым алтын өсөн; Йырлайым тик саф көмөштәй Саф йөрәк халҡым өсөн. Сәскә төҫлө йырҙарымды Йырламайым зауҡым өсөн; Йырлайым тик сәскәләй Ҡыҙҙарға бай халҡым өсөн. Дәртле ҡайнар йырҙарымды Йырламайым дәртем өсөн; Йырлайым тик мәңге шат, Дәртле, көләс халҡым өсөн.

Читать далее →

Һис тотор хәл юҡ күңелдең теҙгенен, Һис белер хәл юҡ фекерҙең төҙлөгөн, Бер минутта мең түгел, миллион теләк, Белә алмайым ҡай теләктең үҙлеген. Алсы, тәңрем, был күңелдең йөҙлөгөн, Һалсы күҙҙән был томанлы күҙлегем: Аңҡы-тиңке ҡайғырып көндәр уҙа, Инде аҙ-аҙлап безелдәр миҙгелем. 1917

Тын ғына, тып-тымыҡ бер төн ине, Шишмәкәй шылтыр-шылтыр-шылтыр ине… Йыраҡтан гөлдөр-гөлдөр арба килә, Ул да тынлыҡты ҡуйыртыр өсөн генә; Аръяҡта бер эт өрә, ул шул тынлыҡты Ҡолағыма ҡыуып кертеү өсөн генә… Мин ятамын, шул тынлыҡта уйлай-уйлай, Ике күҙем йондоҙ һайын ырғып йөрөй. Ҡай сағында аҡрын ғына бер ел иҫеп, Ағастарға минән йәшереп ниҙер һөйләй… Йәсиғ

Читать далее →

Белмәгән менән бәрәбәрме белә торған кеше? Тиң булырмы күрмәгән менән күрә торған кеше?Берме үҙ-үҙен наҙанлыҡ ҡәберенә күмгән менән Ысын ғилемдән ҡәлбенә рух-йән бирә торған кеше?  

Һәр ҡасан тик тор: берәй ахмаҡ һүҙ һөйләһә, Бел: уға һүҙ ҡайтарыуҙан тик тороу артыҡ таһа. 1911

Хоҙайға илап, теләйем теләк: Беләккә — ҡеүәт, йөрәккә — йөрьәт. Утлы пар кеүек һулыш теләймен. Зөлфәҡәр кеүек ҡылыс теләймен. Ҡабынһын донъя, бер өрһәм «өф» тип, Табынһын миңә аждаһа, ғифрит! 1916

Әй минең һыҙғыслы нәмәм, әй матур кәкре муйын! Әй күңелдең наҙлы урынынан урын тотҡан уйын. Һандуғас күк һыҙҙырып һайрап ебәрсе бер генә, Һайра, йырла, тик мине дәртләндереүсе һин генә. Һин генә иң нескә хистәр, нескә моңдар шишмәһе, Һин тауыштар ҡаҙнаһы һәм һин уйындар батшаһы. Һин был донъяның түгел, ожмахта хурҙар сазы һин, Саф, матур, моңло

Читать далее →

Бер әҙәм: «Русса беләмһең һин?» — тип Һораны; мин әйттем: «Беләмен мин» — тип, «Йә, һөйләп ҡара!» — тигәс ул, мин тинем: «Знакум, я бит ничауа незнаем!» «Шәп икәнһең руссаға, Шайҡулзадам, Кем өйрәтте, әйтсе?» — тине ул әҙәм. Мин был һүҙгә аптырап торҙом; ләкин Аңланым тиҙ: ул икән сеп-сей наҙан! 1911

Салауат ҡандай бәһлеүән? Салауат ҡандай бәһлеүән? Даусан, яусан бәһлеүән, Еңелмәүсән бәһлеүән. Салауат тиңһеҙ арыҫлан, Салауат тиңһеҙ арыҫлан, Арыҫландай алышҡан, Уғы алған алыҫтан. Салауат — Урал балаһы, Салауат — йөрәк ҡәғбәһе, Ерҙә әнүәр кәүҙәһе, Күктә зәңгәр шәүләһе. Салауат дауҙы ҡайтарған, Салауат яуҙы айҡаған, Ҡылысы тауҙы аҡтарған, Тауышынан күл сайҡалған. Салауат — йәнле шәжәғәт, Салауат мәңге сәләмәт,

Читать далее →

Ризабыҙ, ҡисмәтең беҙгә бүлемле; Наҙандар маллы, әммә беҙ белемле; Бөтә тиҙ донъя малы, мәңге тормай, Белем бөтмәй, юйылмай һәм серемәй. 1914

Гөрләшеп, дәртле минуттар Остолар моңдар менән; Мин төшөп киттем, төшөп киттем, Төшөп киттем түбән. Остолар моңдар һауаға, Йырлашып ҡыҙҙар менән; Мин тороп ҡалдым көйөп, әрнеп, Күңел һыҙлау менән.

Мин халыҡҡа аптыраймын: ниңә улар көн һанай? Ник тарығалар? Уларға донъя бит бик киң һарай! Нимәгә ашҡына улар, әйтсе әле, был йүнме ни? Аптыраймын, бит улар хөр, һуң улар, ә минме ни? Көн һанаһам һәм ашыҡһам, ул миңә йүн, исмаһам, Бер ҙә ашыҡмаҫ инем мин, ситкә сығып китмәһәм. 1910

Матур һындар, матур ҡыҙҙар, матур сыңдар, Әйткән саҡта, исемегеҙ матур сыңлар. Һеҙҙе күреп, йәмгә сумып, киттем иреп, Аҡылһыҙҙар, аҡылһыҙ, тип баҡырһындар. Ҡарап ҡарайыҡ: аҡыллылар нишләр икән, Бар аҡылды көрәшергә саҡырһындар, Ҡарап ҡарайыҡ: бер һылыуҙы еңер микән, Сихри күҙҙән сихри уҡтар атылһындар. Ҡыҙыл ирен бер йылмайһа, хоҙай шаһит, Бөтә фекер әсир төшөр, аҡыл шөрләр. Ике тәңре:

Читать далее →

Юҡҡа сыҡҡан, юҡҡа икмәкте сереткән бәндә мин, Бер зәгиф, көсһөҙ, һөнәрһөҙ, буйға бөткән бәндә мин. Сәскә төҫлө күкрәп үҫкән иң ҡәҙерле саҡтарым Бер ҙә юҡҡа алданып, тик исраф иткән бәндә мин. 1913

Пак тыуып, выждан менән, паҡлыҡта үҫкән бәндә мин, Бәндәләргә «бәндә» булғандар эсендә алла мин. Саф иман тапланмаһа, тәҡдир аяҡтан салмаһа, Нурлы йондоҙҙарҙан да нурлы ялтырармын алда мин. 1913

Тәрилкәгә күмәсеңде өйөп килтер, Бабич ағай, ашап бөтөр, тиеп килтер; Килтергәндә йырлап килтер, бейеп килтер, Шәйх ағай ашаһын, тип, һөйөп килтер. 1918

Көндәрем йәмһеҙ, мөхитем булманы йәнгә кефү, Бәс шуныңсөн донъяға минән мәкафәт: ҡых, тфү!.. 1916

Айға үрләп, нурҙа уйнап, Күкрәгемде нурланым. — Ит ғәфү әй, ай, тинем мин, Нурҙарыңды урланым. — Һис зарар юҡ, ал, тине ай, Ал ла сәс нур халҡыңа; Мин дә бит төн хаҡына Алдым ҡояштың нурҙарын. 1916

Йөрөгән саҡта башҡорт туғайҙарын Йәнем әллә ҡайҙа елкенә; Ишеткәндә моңло ҡурайҙарын, Йөрәгемә моңдар бөркөлә. Тауҙарына менһәм, ҡырҙа йөрөһәм, Балҡый йәннәт нуры — гөлостан, Меҫкен башҡорт ауылын килеп күрһәм, Аңҡый хәсрәт, үлем — гүрестан. Гүрестандай ғәмле ауылдарҙа Ҡыбырлаша йәнле мәйеттәр, Йәнле мәйеттәрҙең ғәмен көйләп, Илап аға Һаҡмар, Яйыҡтар. Янып-көйөп, бәғерем өҙгөләнеп, Ләғнәт уҡыйым, кемгә — белмәйем,

Читать далее →

Ваҡлығы менән йыһандың ваҡһынаһым килмәне, Ят үлемде ҡаршы алдым, ятһынаһым килмәне. Донъяла йәнгә тыныслыҡ юҡлығын белгәс тамам. Мин әле йәш, тип, үлемдән тартынаһым килмәне. Тар ҡәберҙең ҡуйынына керҙем — ҡотолдом донъянан, Сөнки биҙҙем донъянан, артыҡ тораһым килмәне. Йәшләй үк керҙем ләхеткә, киң түшәкте тарһынып. Төп ятаҡ булғанға ләхетем, тарһынаһым килмәне. 1916

Әх, бөгөн донъя кейенгән ҡыҙға оҡшап тәп-тәтәй, Ҡыҙ булып баҫҡан тәбиғәт донъяға ап-аҡ тәпәй. Хаузы кәүсәр шишмәһе өҫтөнән иҫкән ел кеүек, Их, бөгөнгө ел һауанан бер ғәжәп ләззәт татый. Ниндәй йәмле, их, бөгөн ожмах көнөнән йәмле көн. Ҡайҙа ожмах — фирҙәүес бер яҡта торһон хатта ки! 1916

Ҡурҡыныс уйҙар килеп баҫҡас, ирекһеҙ баш бөгәм, Эстә хәсрәт ҡайнашып ташҡас, өҙлөкһөҙ йәш түгәм. Йәм күрә алмам, ғәмле хәлдәр китмәйсе, йәш кипмәйсе, Күҙ йәшемде киптерерлек яҡты ҡояш сыҡмайсы. 1916

Бер бүлмәлә ике шәкерт дуҫ ҡына торған була, Эстәре бошҡанда йырлап, уйнаған, көлгән була.Керһә алдарына ҡыҙ, дуҫлыҡтары сиктән аша: «Ҡыҙҙы мин ҡосам элек»,— тип дөп тә дөп йоҙроҡлаша! 1910  

Әй, матур ҡыҙ Зөһрә йән, Мин һине күрәм ҡасан? Әй, Бибизөһрә, һиңә Төштө ысын ғишҡым, ышан. Бик матур, бик йәмле тип Мәрйәм апай маҡтаны. Шул минутта күңелемде Мөхәббәтең ҡапланы. Күрмәһәм дә күргән кеүек, Төштө ғишҡың ҡәлбемә. Зөһрә ҡыҙҙы насип ит, тип Доға ҡылдым тәңремә. 1917

Тыш яҡтан йылмаңлап, дошмандар Төшкәндәр беҙ төшкән юл менән; Яҙыҡлы, ләғнәтле ҡул менән Беҙ ҡосҡан баланы ҡосҡандар.Алданма, аҡ күңел башҡортом, Юлатма йыланды ҡуйыныңа; Һарылып мәлғүндәр муйыныңа, Башыңды мөнйөрҙәр аҡыртын. Ҡуя тор киңлекте, аҡлыҡты, Ҡара бул, зәһәр бул дошманға; Сер бирмә һыналған ҡуштанға, Башыңа бетеү ҡыл һаҡлыҡты. 1918  

Таянып эйәккә, Күҙ тегәп йыраҡҡа, Ултырам уйланып Бер үҙем бер яҡта. Уйланам, уйланам, Уй менән юғалам… Бер ваҡыт кинәттән Һиҫкәнеп уянам. Уянам, ни күрәм: Әйләнә һәр тирәм, Уй тәрән һәм томан… Шаҡ ҡатып тик торам. Мин, имеш, аҙам, Мин, имеш, туҙам, Гөнаһым — туҙан, Тау кеүек язам! 1915 Грех и наказание (Перевод на русский язык)

Читать далее →

Зәңгәр күк — тажым, сыбар ер — тәхетем, Үҙем — азат йән, аҡ ҡояш — бәхетем. Йондоҙҙар һәм ай — серсе дуҫтарым. Һандуғас, турғай — йырсы ҡоштарым.Сыҡһам сахраға, гөлдәр, үләндәр Тәғзим итәләр, биреп сәләмдәр. Йән сәсәктәрем, гөл ҡанаттарым, Оса янымда күбәләктәрем. Латиф ел — саба, тип: «Мәрхәба!..» Һөйөп, иркәләп йөҙөмдән үбә. Менһәм тауға, их, осайыммы

Читать далее →

Ҡып-ҡыҙыл ҡандар йүгергән күҙҙәреңдең ағына, Күҙләүең — ҡорһаҡ ҡына, һүҙҙәрең — донъя ғына. Социал тимһең үҙеңде, ҡып-ҡыҙыл, тип, маңлайың? Ник ҡыҙыл ул? Сөнки имгәнһең фәҡирҙәр күҙ майын. Ник ҡыҙыл ҡандан буялған күҙ төбөңдөң керпеге? Юҡ һинең күңелең төбөндә тамсы шәфҡәт бөртөгө. Ник һинең мәҡһүр, ҡалын иренең ҡарағусҡыллана? Сөнки күңелеңдә фәҡирҙәргә асыу, мыҫҡыл яна. Шул көйөнсә

Читать далее →

Беҙ үҙебеҙ — башҡорттар, Күп ырыуға баш йорттар. Беҙҙә гәүһәр, беҙҙә йәүһәр, Беҙҙә һәр бер ашлыҡтар. Беҙҙә тиңһеҙ сәхрәләр. Сәхрәләр — ожмах улар; Унда гөлдәр тирбенеп, Йәмләнергә саҡыралар. Унда ҡоштар һайраша, Күлдә ҡамыш шаулаша. Ҡамыш буйы әрүшә, Тамаша, әй тамаша. Беҙҙә ҡалын урмандар, Беҙҙә данлы Урал бар; Урал аҫты алтындыр, Өҫтә — шәфҡәт балҡыйҙыр. Һиҙен,

Читать далее →

Бер минутта ташты күңелем, бер минутта булды ут, Берсә янды, берсә туңды, барыһы булды бер минут. Бер минут бар донъяһын ҡарғап ҡабынды уттарым, Янды, көйҙө, парса-парса булды меҫкен күкрәгем. Эйе, янды күкрәгем… Тик, юҡ, ләкин меҫкен түгел, Был йөрәк — утлы йөрәк, уткен күңел, киҫкен күңел. Ул яна, тик ҡайғырып янмай, яна шатлыҡ менән, Ул

Читать далее →

Эй илаһи, килде лә керҙе моронға тәмле еҫ, Эй ғәзиз кис, йәмле кис һәм йәнле кис, илһамлы кис.Йәмле өҫтәл өҫтөнә йәйгән матур аҡ эскәтер, Эскәтер өҫтөндә ҡоймаҡтар нәфис еҫ еҫкәтер. Эс, ҡунаҡтар, тип самауыр шатланып йырлап тора, Һәм дә Бағбостан йөҙө илһамлы ай күк яҡтыра. Алдыбыҙҙа май менән балдар торалар: «Ҡап», — тиеп, Һәм Бабич

Читать далее →

nashi-stihi.ru

РЕСПУБЛИКА БАШКОРТОСТАН - стихи о родном крае

Дорогие читатели! Сайт "Любимая Родина" рад представить вам стихи о Башкортостане (Приволжский ФО, Россия), которые написали современные поэты. Мы благодарим авторов за творческое вдохновение, чуткость, доброту и любовь к Родине.

Край родной, Башкортостан

автор: Рустам Гафуров

 

Я люблю степной простор,

Вольный мой Башкортостан.

Я люблю седины гор,

Мудрый мой Башкортостан.

 

Я люблю твоих людей,

Добрый край Башкортостан.

Слава Родине моей,

В сердце ты Башкортостан!

 

Есть на свете много стран,

Есть на свете чудеса,

Мне милей Башкортостан,

И родные голоса.

 

Я люблю твои поля,

Хлебный мой Башкортостан.

Здесь медовая земля,

Жемчуг мой Башкортостан.

 

Слава Родине моей,

Ты цвети любимый край.

В вольной музыке своей

Славь отчизну наш курай!

 

Слышу я напев родной,

Звонкий мой Башкортостан.

Образ твой всегда со мной,

Светлый мой  Башкортостан.

Башкортостан

автор: Андрей Валериевич Винников

 

Воспеть хочу тебя мой край,

Той песней, что поёт курай,

Степной ковылью, мягкой елью.

Ты окольцован Агиделью,

Грядой могучего Урала

Там где Инзер берёт начало.

Где Иремель - Кабан могучий

Уснул, зарывшись рылом в тучи.

 

Где  Шульган-таш - конюшня Акбузата

Наскальной росписью богата.

Где Аслы-куль, как море горьких слёз,

Где каждая травинка медонос.

 

Где ароматы как напев

Пленят курутом - кислым сыром

Где Ямантау - страшный дэв,

Лежит поверженный батыром.

 

Там где богатый рыбой Дим,

Прозрачный как росса Зилим.

Пестря природной акварелью

Спешат на встречу с Агиделью.

Красноусольск, где из скалы

Течёт целебный сок земли.

Шиханы, словно башлыки,

Оставленные у реки,

Наездниками удалыми, что напоить коней пошли.

 

Где на хребтине Юрматау

Нугуш берёт своё начало

И встретив на пути плотину

Заполнил горную ложбину.

Хранится «Чистая вода»,

Что поит наши города. 

 

Воспеть хочу тебя мой край

Той песней, что поёт курай

Всевышним как подарок дан,

Навек родной Башкортостан!

Башкортостан

автор: Бронислав Степанов

 

Мой родной Башкортостан!

Средь могучих быстрых рек,

Словно алый ты тюльпан,

Мне надежду дал навек.

 

Я так хочу тебе сказать,

Мой любимый дивный край.

Здесь можно счастье отыскать,

За все спасибо, Курултай.

 

И точно в памяти встает,

Твоей истории трактат.

А руку помощи дает,

Людьми, любимый Салават.

 

И так бывало уж не раз,

Что людям посылал покой.

В мечети совершал намаз,

Святой Хизыр, защитник мой.

 

Своим народом ты богат,

И верен он тебе.

Так пусть здесь будет чудный сад,

На память обо мне.

 

На рыжих, быстрых скакунах,

В степях твоих промчусь.

Или в заснеженных горах,

Урала заблужусь.

 

А может где-то в вышине,

Споет мне соловей.

И на поляне в тишине,

Мне даст глоток ручей.

 

Спасибо, мой Башкортостан,

За красоту твою.

Но, мне милее Татарстан,

В котором я живу.

Башкирская земля

автор: Юрий Ронжаков

 

Как не любить тебя Башкирская земля?

Богата ты лесами, хлебом, сладким мёдом.

к тебе ведь надо относится, трепетно, любя.

чтоб ты цвела и благоухала с каждым годом.

 

Как не любить душой Башкирские края?

Ведь только здесь я встретился с любимой.

Бескрайними здесь кажутся цветочные поля,

и для души найдёшь здесь всё необходимой.

 

Как не любить душой твои плакучие берёзы,

когда в твои ладони с веток течёт сок!

Особенно туманы, жаркий зной и в мае грозы,

под синим небом радугу, от юга на восток.

 

Как не любить тебя душой Башкирский край?

Ведь на твоих просторах просто отдыхаешь.

Гостеприимство, сабантуй и трепетный курай,

и всё есть то, о чём не раз мечталось.

 

Как не любить твои трескучие морозы?

Когда над домом вьётся струйкой сизый дым!

И от нахлынувшего чувства набегают слёзы,

ты стал мне ближе к сердцу, и родным!

Башкортостан

автор: Александр Икс

 

Башкортостан, любимый край!

Где-то в степи звучит курай,

Где-то, как белой пеленой,

Колышется ковыль волной.

 

Где-то в таинственном, глухом лесу,

Ты встретишь рыжую лису,

Ты встретишь там медведя, волка,

Ты лося встретишь и зайчонка.

 

Взгляни, мой друг, на облака,

Ты зоркого увидишь там орла,

Увидишь небо ты родное,

И как в деревне, под луною,

Под голубою синевою,

На звёзды я смотреть люблю,

И думать, как я жизнь люблю.

 

Башкортостан! Я здесь родился,

И жил я здесь, и рос, учился,

И край родной я повидал,

Стихи лишь о тебе писал,

Я полюбил тебя за то,

Что нет прекрасней ничего!

Стоит тут старая Ветла,

Течёт там Белая моя.

 

Тут жил, живёт, и будет жить,

И скот домашний разводить,

Да, изменился, но остался он душою шир,

Моей земли ты друг—башкир.

 

Чтоб о тебе, мой край, побольше рассказать,

Придётся не одну мне исписать тетрадь,

Люблю тебя, тебя люблю,

Башкирию, красавицу мою!

Башкирия - ты Родина моя

автор: Лара Штольц

 

Башкирия - ты Родина моя, я твой Народ!

Мой край родной, веди меня вперед!

К стихам и песням, что слагаю о тебе.

Башкирия - ты ВСЕ в моей судьбе.

 

Леса и горы, и безбрежные мечты.

Цветы и птицы, как очнувшиеся сны.

Ты вдохновляй на подвиги меня.

Я твой Народ, я как Душа твоя!

 

Бери мой Век - кладу к твоим ногам.

Свой край не променяю, не отдам.

О Родина, расти и процветай!

Пусть Дружбы песнь поет тебе курай!

Башкортостан

автор: Алсу Абдуллина Сю-Сю

 

Я живу в столь прекрасном крае, 

И зовут его Башкортостан. 

И пою о любимейшем рае, 

У которого нет изъян. 

 

И природа так благоухает, 

Такой разный животный мир, 

Красота его не угасает- 

И воспеть могут тысячи лир. 

 

С каждым годом природа все ярче, 

Наслаждаюсь,как пью нектар, 

Ну и пусть, что с годами все старче, 

Край бессмертен мой, это дар. 

 

И любовь с каждым днем все больше 

В моей сердце теперь растет, 

Эта жизнь пусть продлится дольше, 

Пусть Башкирия вся цветет.

Башкортостан

автор: Сергей Гайдуков

 

Башкортостан - ты край родной,

И гордимся мы тобой,

Ты для всех, для нас любим,

И ничем незаменим.

Ты цветешь день ото дня,

Удивляешь ты меня,

И природной красотой,

И великой добротой.

Всех ты солнцем озоряешь,

Путь - дорогу освещаешь,

В горе, радости всегда

С нами ты бываешь.

Моя Башкирия

автор: Олег Зарецкий

 

Ах, как же сложить мне песню

Про добрый мой край чудесный.

Слова где мне взять такие,

Чтоб в пору они ей были.

 

Родился я здесь когда-то

И в сердце моем одна ты.

Башкирия – край чудесный,-

Слова мне дала для песни.

 

 

Под куполом неба сини,

Во все времена красивый,

Мой край, и зимой, и летом,

Стоит, озаренный светом.

 

И в светлую даль смотрю я, 

И вновь о тебе пою я.

Башкирия – край любимый,

Навеки родной и милый.

 

 

Здравствуй, здравствуй, мой курай,

Ты играй, не умолкай,

Воспевай родимый край, навеки добрый.

Я любовь свою к тебе

Пронесу в своей судьбе,

Как любовь к родной земле, к родному дому.

 

Гостеприимная башкирская Земля

автор: Анастасия Андрейчева

 

Гостеприимная башкирская Земля,

Прославленная щедростью своей.

Как скатерть, расстелила ты поля,

Чтоб с разных уголков встречать гостей.

 

Под звуки, что доносит нам курай,

О красоте своей раскрой секрет.

Башкирия, чем славится твой край?

Ты нарисуй свой маленький портрет.

 

Гостеприимная башкирская Земля,

Гостей за стол огромный усади,

Пока звучит курай в твоих краях

Всех медом диким вкусным угости.

 

Уж несколько веков башкирский мед 

Является богатством у природы,

В себе дары целебные несет

И воспевается в легендах у народа.

 

А после эпос древний расскажи.

Урал-батыр - герой Башкортостана,

Он с честностью и силой прожил жизнь

Я воспевать его не перестану!

 

Он в чудеса Башкирии вошел,

Раз издревле прославился народом.

И детям всем известен хорошо,

Ведь воспевали его предки год за годом.

 

И славится, Башкирия, твой сын,

Герой сильнейший - Салават Юлаев.

Он для народа и свободы жил,

Так стал батыром смелым в нашем крае.

 

Гостеприимная башкирская Земля,

Народ слагает тебе искренние песни.

Пока звучит курай в твоих краях,

Не будет на Земле страны чудесней.

Башкирия моя

автор: Айгуль Петрова

 

О, моя Родина, Башкирия моя!

Твои узоры не забуду я.

Во сне твои я слышу голоса,

В лесах чужих я чту твои леса.

 

Во всех березах вижу я твой свет,

И сложен о тебе любой куплет,

Любое пламя - из твоих печей,

И звезды светят из твоих ночей.

 

Другие горы - дети твоих гор,

И в облаках вода твоих озер,

С твоих полей несут мне пчелы мед,

С тебя веду я знаков жизни счет.

 

Вот сенокос среди глухих лесов,

Вот бабушка на куполах стогов,

Лесной ручей, дорога в облака,

И исчезающего племени тоска.

 

Там жизнь мне пела голосами птиц,

О ней народ писал чертами лиц,

Я календарь храню за прошлый год,

Где снова неохватен горизонт.

 

Я в каждой песне слышу твой напев,

К тебе вернусь я, все преодолев,

Во всех дорогах - лишь твои пути,

Как долго мне скажи, к тебе идти.

Башкирия моя

автор: Альмира Фатхуллина

 

Башкирия моя — моя земная 

Обитель! Всех неведомых земель

Других прекрасней ты! Иного рая

Я не ищу! Мне дорог Иремель!

 

Башкирии необозримы дали;

И горы достигают тех высот,

Что вниз смотреть рискнете вы едва ли -

Захватывает дух от их красот!..

 

Хранят пещеры тайны вековые:

Наскальные рисунки шлют привет

От наших предков, ведь они - немые

Свидетельства событий прошлых лет.

 

И есть пещеры, духом Салавата

Юлаева пропитаны насквозь,

Сподвижника и названного брата

Емели Пугачева, что всерьез

 

Хотел спасти народ от деспотизма,

Но был казнен жестокою судьбой,

И Салавата мама и отчизна

Лишились после этого, с собой

 

Забрал он их сердца. Хоть изувечен

И изгнан был наш воин и певец,

Но след, что он оставил, будет вечен - 

Он будет жить внутри людских сердец! 

 

Любимец муз, воспел в протяжных песнях

Он свой народ и соловьиный край;

И на чужбине сохранил он в сердце,

Как девы пляшут и поет курай!..

 

В Башкирии все знают Салавата,

Мустая, Акмуллу, Зайнаб, Рами!

Земля моя талантами богата!

И все ее наследия — мои!

 

Башкирия моя — моя земная 

Обитель! Нет других таких земель...

Она прекрасна и другого рая

Я не ищу! Мне дорог Иремель!

ljubimaja-rodina.ru

Стихи Рами Гарипова на башкирском языке

Күрә күктән көҙгө ҡояш: Бойоға бер ҡарт саған. Бар япрағын ҡойһа ла ул, Ос япрағын һаҡлаған. Һаман да ул нурға туймай, Күҙ төбәгән ҡояшҡа. Ә ҡояшы һирәк ҡарай, Йылытмай инде башҡа. Өҙгөләй ел ос япрағын, Һәм ҡыраулы көҙгө төн. Ә ул һаман йәшел әле, Һаман өҙмәй өмөтөн!.. 1953

Мин был донъяға Килешмәҫ өсөн килдем. М.Горький 1968

Эшһеҙлектең еме булып, йылтырап Тыуманы был йөрәк ҡаны — йырҙарым. Эш өҫтөндә ҡайнап үтте йылдарым. Юл ыңғайы тыуып-үҫте йырҙарым.Иркәлектең өнө булып әлһерәп Тыуманы был йөрәк ҡаны — йырҙарым. Көнө алтын. Өнө ялҡын — йырҙарым. Эш өҫтөндә тыуып-үҫте йырҙарым.Бәлки шуға татлы һуттай түгелдер. Бәлки шуға наҙлы гөлдәй түгелдер. Эштә ҡайнап, урғып тыуҙы йырҙарым. Йырҙар булып түгелеп

Читать далее →

Илап тыуһам да мин, йырлап үҫтем, Йырлап йәшәйем әле бөгөн дә. Сәстәремә ҡырау сәселһә лә, Ҡырау ҡунмаҫ минең күңелгә. Йырлап йәшәйем. Халҡым, илем ғүмере Әкиәттәрҙән гүзәл йыр булғас. Тыуған ерем — бөйөк Совет иле, Ер йөрәге типкән ер булғас. Йырлап йәшәйем. Халҡым үҙе һөйөп: «Йырла! — тиеп бирҙе ҡәләмде. — Данла! — тине, — һине

Читать далее →

Ауыр юлды бергә-бергә үттек, Еңеүгә лә килдек күмәкләп. Һәр аҙымда тойҙом йәнәшәмдән Дуҫтар атлағанын терәкләп. Рәхмәт һеҙгә, дуҫтар. Алыҫтан да Яҡын булып йылы һирптегеҙ. Беләккә — көс, йөрәккә дәрт өҫтәп, Һаман алға бергә илттегеҙ. Илгәҙәклек минән күрмәнегеҙ, Ҡайсаҡ хатта ауыр һулаттым. Ә шулай ҙа, дуҫтар, ысын дуҫтар, Мин һеҙҙе бит бик-бик яраттым 1958

Әсәм әйтә ине: «Фәрештәләр» Таң алдында бәхет өләшә. Егәрлеләр генә үҙ өлөшөн Алыр өсөн тороп өлгәшә. Йоҡосоға өлөш бирмәй улар. Өлөшһөҙҙө һөймәй Алла ла… Таңда йоҡлап ҡалһа, яҙын иртә Сәскә атмаҫ ине алма ла». «Әсә һүҙе — тәңре һүҙе» тиҙәр. Күңелемдә тере һаҡланым. Эштә үтте көнөм. Көс-тир түгеп Ҡаршы алдым төндөң һәр таңын. Урман ҡырҡтым.

Читать далее →

Кабинет шәп, иркен, яҡты, Йылы, рәхәт. Шунда нисә йыл ултыра Күрмәй михнәт. Ышана, мин, тип, тиңдәшһеҙ Дан директор. Ғилми эште ултырмышым Алға илтер. Мин булмаһам, фән бик артта Ҡалыр ине. Билсәнде кем дегәнәктән Айырыр ине?! 1956

Йәнһеҙ булыр ине ғүмер, Һөйөү менән йөрәк тулмаһа. Айырылышыу, Өҙөлөп, һағынып көтөү, Ярһып ҡаршы алыу булмаһа. 1955

Элек заман һин бер үкһеҙ бала инең. Бар байлығың — кырыҫ, йәнһеҙ дала ине. Шул далаңда һин, имгәкләп, ауа-түнә, Тома һуҡыр юлсы булып бара инең. Хәҙер көслө ир-арыҫлан, баһадир һин. Алғы сафта бәхет даулап бараһың һин. Юлың яҡты, көнөң көләс, теләгең саф, Бөйөк илдең ҡәҙерле бер балаһы һин. Һәр йылыңда унар йыллыҡ юлды үттең. Коммунизм

Читать далее →

Моң шишмәһе һандуғастай йырсы ла һин, Һығылма бил тал сыбыҡтай нәфис тә һин, Аллы-гөллө гөл-сәскәләй наҙлы ла һин, Эй, илһамлы, эй, хөрмәтле башҡорт теле!Күгәреп ятҡан Уралыңдай бай, йомарт һин, Серле ҡамыш ҡурайыңдай ҡарт, олпат һин, Күпте күргән сәсәнеңдәй йор, зирәк һин, Эй, һөйөклө, эй, ҡәҙерле башҡорт теле!Диңгеҙҙәргә тиңләмәйем — тәрәнһең һин, Айға-көнгә тиңләмәйем — гүзәлһең

Читать далее →

Аямағас донъя сабый саҡты, Ун етелә мине тапҡанһың да, Мин етелә — Шартау битендә — Тәүге ҡабат бергә бесән саптыҡ… Шул көн иҫеңдәме һинең, әсәй? Шул көн минең һәр саҡ иҫемдә. Моңланып бер кәкүк саҡырғанда, Үҙең янып бирҙең салғымды. Тыуып ҡына килгән ҡояш нуры Үҙ салғымда уйнап сағылды. Һин эргәмдә ҡарап торҙоң, әсәй, Көлөмһөрәп минең

Читать далее →

Һинең алда тамсы ғәйебем юҡ, Тик һөйөүем ғәйеп булмаһа? Ышанысты улай алдамайҙар, Хаҡ һүҙ әйтһәң — миңә шул баһа. Һөйҙөм һине өнһөҙ, өмөтһөҙ мин, Булмағандыр, бәлки, еңелдән: Йылға түгел, гүйә, ярҙар аҡты, Аҡтарылып, янған күңелдән. Әммә мин ғорур ҙа була беләм: Әйләнермен бер таш ҡаяға. Тик баш эймәм һай холоҡло һыуға, Булыр әле ташты аяған…

Читать далее →

Өс имәндең араһында үҫкән Һылыу һынлы ҡайын шикелле, Өс ир бала араһында үҫтең Кинйә бала булып һин, һеңлем… Һин күрмәнең, һеңлем, һин белмәнең Ниндәй икәнен дә атайҙың. Тик бер әсәй генә, бөтә көсөн Беҙгә биреп, иртә ҡартайҙы. Һеңлем минең, уңған күбәләгем, Һиндә күрәм әсәй йәшлеген. Уның өсөн дә һин бәхетле бул, Был йәшлектең белеп ҡәҙерен.

Читать далее →

Ҡыштың ап-аҡ дәфтәренә Яҙ яҙа шиғырҙарын: Ел ҡәләме елеп йөрөй, Һирһеп ҡояш нурҙарын. Яҙ шиғырын илһамланып Уҡый ҡоштар, йылғалар. Хатта, иреп, тау-таштар ҙа Күҙ йәше ағыҙалар!.. Яҙ йырсы ул, яҙ рәссам ул, Төрлө моң, өн, буяу ул. Яҙ йоҡламай, ижад итә, Һин дә, шағир, уяу бул. 1961

Боҙло төндәй мәмерйәнән сыҡтым, Күҙ сағылды сағыу ҡояшҡа. Йәш япраҡтың йәшкелт томанында Ер менән күк килеп тоташҡан. Ҡая таштай ҡатып, ҡарап торам Тауға менеп килгән ҡайынға. Шул аҡ ҡайын үҫкән ҡыраста бит Еләк йыйған эҙең ҡайылған. Эҙҙәренде юллап килеп сыҡтым Балалығың ҡалған ереңә. Үҙең булмаһаң да, бынау ҡайын Ҡайтҡан үҙең төҫлө күренә… Бәй, ни булды?

Читать далее →

Шағир — бер тамсыһы икән үҙ халҡының, Тамсы һөйләр хаҡында. Шағир — шаңдағы ул заманының, Һәм көсө лә уның халҡында. 1968

Хәрәкәткә кәрәк хәҡиҡәт, Тик үлсәһәң һәр бер миҡдарын, Хәҡиҡәт тә түгел бик ҡиммәт, Ҡиммәт уға барыр юлдарың. Эҙләр булһаң — ҡара алыҫҡа, Төҙөр булһаң — ятма ояла. Донъя сикһеҙ бөтә тарафҡа, Бөтәһе лә мөмкин донъяла! Ҡәһәрләп тә уны, һөйөп тә, Ҡосаҡҡа ал ташҡын ағымын. Тик күҙәтмә уны бейектән, Тыуыр көнгә илтһен аҙымың. Айырмайса хаҡтан ялғанды,

Читать далее →

Геолог ҡыҙ, көн дә кискә ҡалып, Палаткаңа арып ҡайтҡанда, Рюкзагыңда ниндәй таштар улар, Ауыр түгелме һуң арҡаңда? Көн оҙоно тау-таш айҡап шулай, Сүкеш менән ни һуң ҡаҙының? Сүкешһеҙ ҙә, йөрәгемә баҡһаң, Табыр инең берәй хазина!..

Ниңә ҡәҙерле һуң был ут миңә! Тағы шәмде һелкеп ҡарайым. Дым сайпылған ошо шәм янғанда, Ҡояшым бар минең, бар айым!.. Сайпылыуы әле һәлмәк кенә — Тимәк, мин йәшәйем, мин тере! Был сайпылыу еңеләйгән һайын, Арта бара уның ҡәҙере… Яҙам-яҙам!.. Хыялланам һаман, Янам-янам бергә шәм менән. Көндөҙ атта эйәр ҡырған тәнде Яҙылдырам ошо йәм менән. Тик

Читать далее →

Нисәмә йыл үткән, нисәмә йыл Атай өйҙән сығып киткәнгә. Күпме кәкүк ғүмер һанап киткән Алыҫ яҙҙа һуғыш бөткәнгә… Тик әсәйем һаман төштә күрә Ҡайтып кермәҫ беҙҙең атайҙы. — Ҡайтҡан, имеш, — тиеп һөйләй-һөйләй, Көтә-көтә әсәй ҡартайҙы. Бына бөгөн дә ул, сәйен яһап, Төшөн һөйләй тағы — бер үк төш: — Хас элекке төҫө… Кейеме лә

Читать далее →

Тәҙрәң аша ҡарай Һоро урман… Һоро урман — минең күңелем. Тик онотма: Унда, Ҡар аҫтында, Яҙ күрке бит ята күмелеп. 1962

… Ә шулай ҙа һин ғәҙелһеҙ миңә, Бөтәһе лә булды үҙеңдән: Үҙең әйҙәнең бит боҙ ямғырын, Йыртып алып күңел күгемдән. Миңә әйткән ихлас һүҙҙәреңде Ҡабатлағас үҙең башҡаға, «Минән дә ул арттырҙымы?» — тиеп Бер тутыйғош хатта баш ҡаға…

Мөғжизә юҡ, тиҙәр, мөғжизә бар: Әкиәттә түгел — тормошта. Үҙ күҙҙәрең менән күрмәй тороп, Ышанмайһың уға тәү башта. Мин Мәскәүҙә ҡарап йөрөгәндә Сикһеҙ хазинаһын халыҡтың, Күҙ алдымда, күҙҙең яуын алып, Ғәжәйеп бер сәскә ҡалҡты. Мең-мең сәскәләрҙән күркәмерәк, Ем-ем нурын һирпә тажынан. Ышанмайым уны таш тигәнгә, Яһалһа ла Урал ташынан!.. Кем үҫтергән һине шулай итеп? Был

Читать далее →

Тал сыбыҡтай һомғол буй-һыныңды, Күҙҙәреңдең моңһоу ялҡынын Нисек күрмәҫкә һуң, күҙем булып, Әйтсе, һылыу, етмәй аҡылым! Юҡ, бәхет тә һинән һорамайым, Юҡ, наҙлау ҙа һинән көтмәйем. Үҙем наҙлап, үҙем һөйөр инем,— Юҡ, быға ла баҙнат итмәйем. Тик һоҡланғым килә оҙаҡ-оҙаҡ, Ситтән генә һине күҙәтеп: Ниндәй килешә һиңә сәскә йыйыу, Эйелеүең сәскә өҙәм тип!.. Һин үҙең

Читать далее →

Алла ла, батша ла, батыр ҙа – Азат итмәҫ бер кем беҙҙе. Бары үҙ ҡулдарыбыҙ менән Яуларбыҙ үҙ иркебеҙҙе. «Интернационал» I Мең туғыҙ йөҙ утыҙ етенсе йыл!.. Мең туғыҙ йөҙ утыҙ етелә Мең туғыҙ йөҙ Ун Етене ҙурлап, Илем минең изге ителә. Мең туғыҙ йөҙ утыҙ етенсе йыл!.. Мең туғыҙ йөҙ утыҙ етелә, Мең туғыҙ

Читать далее →

Кеше! Кешем! Һинең зиһенең менән Тағы атты ерҙә яңы таң… — Беҙҙең кеше атлай ғаләмдә! — тип, Һөрән һалды илгә Левитан. Оса ике батыр! Улар ҡайтыр, Үтәп тағы илем ҡушҡанды. Һөйөндөрөр тағы бар дуҫтарҙы, Көйөндөрөр тағы дошманды. Күр һин, дошман: беҙҙең дөрөҫлөк был! — Ҡояш булып күккә олғашты. Бел: ҡояштан ҡапланырға мөмкин, Мөмкин түгел ҡаплау

Читать далее →

Нур ҡалмаһа күҙеңдә, Йыр ҡалмаһа үҙеңдә, Ни ҡыҙығы донъяның — Ҡошсоғо юҡ ояның?.. 1962

Нихәл генә, яҙғы аҡ ҡайын! Килдем һиңә, килдем, дуҫҡайым. Һағынып килдем һине күрергә, Һорап хәлкәйеңде белергә. Туң да икән әле тупрағың, Шауламай ҙа икән япрағың. Яңы ғына аҡ ҡар асылғас, Һының әле һинең яланғас… Икенсе бер һиңә килгәндә, Һинең менән уйнап көлгәндә, Умырзая беҙҙән көнләшер, Көлмәгеҙсе, тиеп өндәшер. Тик ҡағылмам умырзаяға, Былай ҙа бит ғүмере

Читать далее →

Муйылдар, муйылдар, муйылдар, Муйыл йылы булып ул йылдар Йөрәгемә минең уйылған — Күмгәйнем мин һине муйылға… Әле һаман аға ул йылға, Тик муйылдар инде ҡойолған. Йәшлек үтмәҫ булып тойолған… Нисә йылдар үтте ул йылға… Күңелем юҡ һинән туйынған, Тик ашманы уйым бойомға… 1961

Ғүмерем буйы мин бит яңғыҙым, Эҙләйем һине, яҡты йондоҙом. Юғалдың ҡайҙарҙа? Юл алдың ҡайҙарға? Һинһеҙ, йондоҙом, юлым бик оҙон… Ниңәлер, күпте көтә күңелем, Көткәнгә микән күпте киң илем? Дауыллы йылдарҙа, Бормалы юлдарҙа Мин еңел йөклө булмам, һөйөклөм! Саҡыра тағы алыҫ юлдарым, Юлдашым минең — йөрәк моңдарым, Тынғыһыҙ көндәрҙә, Йондоҙһоҙ төндәрҙә Күрсе мин барын, яҡтырт юлдарым!

Читать далее →

Үтер йылдар, Үтер күп быуаттар Һәм асылыр яңы донъялар. Беҙҙең тормош, Беҙҙең әкиәттәр Тарих биттәренә оялар. Был тарихте уҡып, киләсәктә Рәхәтләнеп, бәлки, көлөрҙәр?.. Ә кем белә, Бәлки, беҙгә кире Ҡайтыр өсөн һағынып йөрөрҙәр? Һағынмаһалар ҙа, Һокланырҙар: — Ниндәй көс, тип, ниндәй батырлыҡ! Шул батырлыҡ — Беҙҙең матурлыҡ та! Ә бит ҡабатланмай матурлыҡ. 1961

Күҙ ҡараһы кеүек һаҡла, шағир, Тарих дөрөҫлөгөн йырыңда. Ул тарихте ата-бабаң ҡорған, Хыялланып хаҡлыҡ турында… 1962

Күҙ алдымда һин булмаған, Һинең хаҡта уйламаған Көнөм, төнөм бар микән? Бар икән шул, бар, иркәм: Ул да булһа, бер табышып, Йылдар буйы бер ҡауышып, Бергә булған көн икән, Бергә булған төн икән… 1961

Ағас күрке — япраҡ, тиҙәр. Дөрөҫ! Мин килешәм быға һис һүҙһеҙ. Тик кешенең күрке сепрәк булһа, Был күркәмлек, ай-һай, күңелһеҙ… Ә шулай ҙа ҡай берәүҙәр һине Кейемеңә ҡарап күрәләр, Кейемеңә ҡарап ҡаршылайҙар, Һөйләшәләр, аҡыл бирәләр. Мин ҡыҙғанам шундай әҙәмдәрҙе, Мин һыҙланам шулар өсөн дә: Их, был кейем, тимен, ниндәй күркәм, Тик кешеһе етмәй эсендә!.. 1956

Китһә лә атам, Ҡалдырған Ватан. Шул Ватан тиеп Башымды ватам. Уттарҙа янам, Һыуҙарға батам, Эштәрен уйлап, Йоҡоһоҙ ятам. Бар байлығым һин, И ғәзиз Ватан. Шул байлыҡ өсөн Ҙур рәхмәт, атам!.. 1961

Кис булдымы, тауыш баҫылдымы, Мин кемделер көтәм. Был нимә? Кемдер килеп ишек шаҡыр кеүек, Килеп инер кеүек бүлмәмә. Ләкин бер кем дә юҡ. Ишегемде Бер кем килеп, бер кем ҡаҡманы. Әллә инде килеп кире китте, Мөхәббәтем мине тапманы. Йылмайманы упҡын күҙе менән, Ишетмәнем һөйәм тиеүен. Үҙең эҙләп тапмаһаң һин, ахыры, Көтөп кенә килмәй һөйөүең?.. 1961

Тау кешеһе кеүек ғорур Кавказ Аҡ башлығын кейгән башына, Ниҙелер ул хәтерләгән һымаҡ Баҫып тора диңгеҙ ташына. Диңгеҙ уның йәш кәләше, гүйә,— Муйынына килеп һарылған. Ахыры, ул яуҙан ҡайтҡан ирен Шундай һөйә, шундай һағынған?.. Ниндәй пар килгәндәр! Бирһен, әйҙә, Шат ғүмерҙең оҙон, тынысын. Ҡыяҡ гөлдәр булып үҫһен, Кавказ, Билдән һалған хәнйәр-ҡылысың! 1961

Йәшәү балҡый, Йәшәү күкрәй Кескәй бөртөгөндә бойҙайҙың. Ул шыттымы, Нур йоттомо — Ерҙә тағы ғүмер оҙайҙы. Алтындарҙан, Атомдарҙан Көслөрәк ул кескәй бер бөртөк. Атайҙарҙы, Әсәйҙәрҙе Һөйөндөргән йәшел һәр бер төк…

Уҡып ҡына түгел, Татып беләм Яҙмышыма яҙған тетрәүҙән: Ҡайһы саҡта Иң шым бышылдау ҙа Ҡеүәтлерәк күктәр күкрәүҙән. Семәрләнеп күпме сер бөркөлә Өнһөҙ баҡҡан упҡын күҙҙәрҙән. Өндәшмә лә! Был мәл өндәшмәүең Аңлайышлы бөтә һүҙҙәрҙән! 1962

Зәңгәр күктәй асыҡ күҙҙәреңә Осоп төшөр кеүек баҡһа ла, Һин торған бер ғорур бейеклектә Күңел ҡанатын ул ҡаҡһа ла, Ситлектәге тотҡон бөркөт кеүек, Оса алмай ул һинең күгеңә — Ҡурҡыу ҡатыш сәйер ҡараш менән Ҡарайһың һин уның күҙенә… Аһ, был йыйырсыҡтар, йыйырсыҡтар! Ҡылыс эҙе улар йөҙөндә. Йәшһең шул һин, бик йәш… Белмәйһең дә Күпме нур

Читать далее →

Ебәрҙем дә атты күк үләнгә, Еләк тирәм үҙем сүгәләп. Тирә-яғым тулы гөл-сәскәләр, Тирә-яғым тулы күбәләк. Сиңерткәләр, һанһыҙ сиңерткәләр Сың-сың килә күҙгә күренмәй. Бер өҙлөкһөҙ салғыларын янып, Нисек улар шулай иренмәй? Нисек арымай һуң бал ҡорттары, Сәскәләргә ҡунып көн буйы! Улар йыйған һары балды эсеп, Шаулар икән көҙөн кем туйы? Башың сайҡай-сайҡай моңланырға, Ҡайынҡайым, һиңә ни

Читать далее →

Донъя зәңгәр, донъя шундай зәңгәр — Ҡанатһыҙ ҙа осоп китерлек! Был юлдарҙан тик бер үтер өсөн Ғүмерҙәрең буйы көтөрлөк!.. Ерҙе уйып сыҡҡан йәшел энә Тегә яҙға байрам күлдәген. Һин киләһең, юк, йөҙәһең, йырым, Һин — бер аҡҡош зәңгәр күлдәге. Ниндәй көс һуң тағы ҡауыштырҙы Беҙҙе шулай зәңгәр иртәлә? Беҙме әллә елде иркәләйбеҙ, Елме әллә беҙҙе

Читать далее →

Тыпыр-тыпыр баҫып бейей Ямғыр минең ҡыуышҡа. Мин шатланам, мин һөйөнәм Күк күкрәген тауышҡа. Тик һин генә көйөнәһең Ҡойоп ямғыр яуғанға. Мине яңғыҙ ҡалдырып Ҡайта алмай ҡалғанға… Йәшен ҡылысын сайҡап, Ярһып бейей, эй, ямғыр. Төнө буйы бейеһен ул, Һай, уға рәхмәт яуғыр!.. 1962 Перевод на русский язык Дождь то ходит, то пляшет Тыпыр-тыпыр по шалашу Дождь

Читать далее →

Төҫө ҡасҡан. Һары буръяҡ баҫҡан, Ни булған һуң бөгөн диңгеҙгә? Ел дә юҡ бит, ә ул ҡоторона! Ҡоторона шулай елһеҙ ҙә…Ситлектәге ас арыҫлан һымаҡ, Дулап йөрөй, һыймай ярына. Сал ялдарын сайҡап, асыу менән Ҡорбанынмы көтөп ярһына? Бер сабыйға әллә асыу итеп, Йоторғамы уны самалай?.. Ярҙа уға бер ҙә иҫе китмәй, Таш ырғытып йөрөй бер малай!..

Читать далее →

Ҡайтам! Ҡайтам! Йырҙарыма ҡайтам! Ҡалып тор һин, гүзәл баш ҡалам. Минһеҙ ҙә бит бер ни булмаҫ һиңә, Һин шауларһың минән башҡа ла! Ә мин? Юҡ, башҡаса булмай! Мин тупраҡтан, ерҙән яралған, ерҙә тыуып-үҫеп, ерҙә аунап, ерҙән йыйып йәнем йыр алған! Бөркөт — күктә, суртан һыуҙа тере, Ир ҙә тере, илгә — ҡушылһа… Нимә өсөн йәшәй

Читать далее →

Бына минең тыуған ер был — Ҡарт Ҡаратау, югерек Йөрүҙән… Тыуып-үҫкән, һыуын эскән Ерем минең!.. Һине күреүҙән — Күм-күк үләнеңә ятып, Туйғансы бер килә илағым. Ҡая таштарыңа менеп, Бер ҡысҡырып килә йырлағым. Бына был тышаулы аттың Һалдырып та алып тышауын, Һыбай ярып үткем килә Ҡайындарҙың йәшел ҡоршауын. Ҡайтмай оҙаҡ йөрөгәнгә, Ботаҡтары биткә һыҙырһын, Һыҙырһын да,

Читать далее →

Көтмәгәндә шундай ҡыҙҙар осрай, Шундай ҡыҙҙар — ят та үл инде!.. Ниҙәр уйлап, ниҙәр кисергәнде Үҙең күр ҙә, үҙең бел инде… Алыҫ-алыҫ йондоҙ — Һиңә ул ҡыҙ, Төшөңдә лә осоп етмәҫһең. Төшөңдө лә көнләр кешең барҙа, Төш күрергә баҙнат итмәҫһең. Тиҙерәк һүҙҙе ситкә күсерәһең, Кисерәһең үҙең эсеңдән!.. Бер йылмайып ҡарауы ла уның Оло бер туй

Читать далее →

Зәңгәр бураҙналар һалып, Елдәр һабан һөрә диңгеҙҙә. Зәңгәр бураҙналар буйлап, Аҡсарлаҡтар оса, ем эҙләп. Тулҡын түгел, әйтерһең дә, Күҙ алдымда иген тулҡына. Ҡояш сыҡҡас, алтын төҫлө Тосс башағын эйеп, ул тына. Эйе, башаҡ еҫен тоям! Ураҡ ура, гүйә, караптар, Елкән күрһәм, ҡыр юлынан Сабып килгән кеүек пар аттар. Тыуып-үҫкән еребеҙҙе Килтермәһәк шулай дингеҙгә, Күҙ талдырғыс

Читать далее →

Ел-арыҫлан, сал ялдарын сайҡан, Ҡотороноп өҫкә ташлана. Тын быуыла, алға барып булмай, Кем кемде, тип, алыш башлана. Ул, ажғырып, боҙло теше менән Боғаҙыңа килеп йәбешә. Асырғанып, тибеп осорғас та, Салҡан барып ергә ул төшә. Аҡ юл һыҙып ҡара төн эсендә, Атылаһың тағы саңғыңда. Бит был төндә берәү ҡыл өҫтөндә — Йондоҙо бул кәрәк сағында!.. Ҡайҙалыр

Читать далее →

Ағыла, ағыла, ағыла Болоттар, болоттар тағы ла. Ҡайҙарға, ҡайҙарға болоттар Ағылып, йығылып бер туҡтар? Һарыла болоттар тауҙарға Ел тауға уларҙы ауҙарған. Йәм-йәшел тараҡлы ҡарағай, Әйтерһең, тауҙарҙа сәс тарай. Таралған болоттар сәсенән Ваҡ ямғыр тамсыһы сәселә. Уйҙан уй тыуғандай, тағы ла Болоттар, болоттар ағыла… 1962

Беләм, миңә яҙмышыңды бәйләү, Күңелең теләһә лә, ҡурҡыныс: Шомло уйҙар һиңә тынғы бирмәй, Ләкин һин ғорур бул, бул тыныс! Теләйһеңме, йондоҙ өҙөп бирәм, Ай ҙа булыр һиңә бүләгем? Теләйһеңме, тик һин телә генә, Ҡабул булыр һәр бер теләгең. Һин теләһәң, мин бит бөтәһен дә Тәүәккәлләй алам юлымда. Мин сихырсы-йырсы: йондоҙ һүнә, Йондоҙ яна минең ҡулымда!

Читать далее →

Мин халҡымдың сәскә күңеленән Бал ҡортондай ынйы йыямын, Йыямын да — йәнле ынйыларҙан Хуш еҫле бер кәрәҙ ҡоямын. Шуға ла мин беләм тел ҡәҙерен: Бер телдән дә телем кәм түгел- Көслө лә ул, бай ҙа, яғымлы ла, Кәм күрер уны тик кәм күңел. Халҡым теле миңә-хаҡлыҡ теле, Унан башҡа минең илем юҡ; Илен hөймәҫ кенә

Читать далее →

Башҡортостан сиген үтеү менән, Тыуып-үҫкән ергә етеү менән, Нур тулғандай була күңелгә, Йыр тыуғандай була күңелдә. Йәшел бәрхәт төҫлө еркәйгенәм, Ҡыҙҙар ҡулы төҫлө елкәйгенәм Иркәләй бит талған күҙемде, Иркәләй бит арыған йөҙөмдө. Югереп сығыу менән ҡайындарым, Онотолдо барлыҡ ҡайғыларым, Күреү менән күген Уралдың, Күҙҙәремә йәштәр уралды… Уйнаҡлашып саба, ана, тайҙар… Уйға килә яугир олатайҙар —

Читать далее →

Бала булып булмай, тик бала саҡ — Һәр саҡ ҡайтып килә торған ил; Күңел гөлдәреңдең саңын ҡағып, Мәңге сафлап, наҙлан торған ел. Һин донъяны яҡын күргең килһә, Бала күҙе менән баҡ уға: Донъя шундай сағыу, шундай ғәжәп, Иҫең китерлек бит донъяға! Ҡояш сыға, сыҡ-сыҡ, тиеп һаман, Болоттарға һуҙһам ҡулымды. Ҡояш! Эй һин, балалыҡ ҡояшым, Ғүмер

Читать далее →

Быяла аҫтында бер байраҡ ята Сит-ситтәре бөткән тетелеп. Дәһшәт менән ҡарай йылдар аша, Ҡында ятҡан ҡылыс шикелле. Наҙлы бәрхәт һымаҡ ғәмһеҙ түгел, Шундай уяу, шундай теремек, Ул — яранан сыҡҡан ҡандай ҡайнар, Унда — төҫө ялҡын теленең! Ильич телмәрендәй ыҡсым үҙе, Ильич телмәрендәй ялҡынлы, Уның һүҙе кеүек ябай, ғәҙел, Уның үҙе кеүек яғымлы. 1961

Йырым — ҡай саҡ әрем тәме әйткән Көйөп бешкән арыш икмәге, Мамыҡтай аҡ, Йомшаҡ ҡалас һымаҡ, Юҡ шәрбәтең һинең, Юҡ мәгең… Үҙем кеүек көл-күмергә буяп, Аунатҡан бит ауыл мейесе, Ниңә һуң мин һине яҙам әле? Кем өсөн һуң? Әйтсе, ни өсөн? Белмәйем дә ҡай саҡ… Ләкин яҙам! Яҙам һине, үҙең яҙылғас. Ауырлы мин көн-төн һинең

Читать далее →

Алып китә һине минән карабың, Мин, балыҡтай, ярҙа дулап ҡаламын. Һуңғы карап китеү менән, бит бергә Һыу ҙа ярын ташлап китә ғүмергә. Шығырҙатып айғолағын ҡомдарҙың Һығып алған һары һағыш ҡомары Һөйәккәсә ҡояш өткән тәнемде, Һурып алған тәнемдәге йәнемде. Бер ҡасан да инде ташмаҫ был һыуҙар, Беҙҙе тағы ҡауыштырмаҫ ярһыуҙар. Алып китә, алыҫ китә карабың Ярҙа

Читать далее →

nashi-stihi.ru

Картотека по художественной литературе (средняя группа) по теме: Стихотворение на башкирском языке. | скачать бесплатно

Ҡурсаҡтар көтә өйҙә.  

                                               Миңлегөл Хисматуллина.

Бесәй, бесәй, бесәйкәй,

Үҙең бигерәк бәләкәй,

Бысранған тәпәйең,

Ҡайҙа һинең әсәйең.

Бар әйт, йыуһын тиҙерәк,

Икәү уйнарға кәрәк.

Хәҙер керәбеҙ беҙгә,

Курсаҡтар көтә өйҙә.

Юҡ кәрәкмәй, ти бесәй,

Күрһә бит, әрләй әсәй,

Әйҙә уйнайыҡ тышта,

Өй буйында-ҡояшта.

Ризалашты Гөлшатта,

Алып сыҡты ҡурсаҡтар.

Кескәй бесәй уйынсыҡ,

Тик уйнамай бер ҡурсаҡ:

“тәпәйе ,-ти ул – бысраҡ.

Мин бит тап таҙа ҡурсаҡ.

Хәҙер тотһа бысрата,

Яратмаым бысраҡты”.

Бесәй сапты йылғаға,

Тәпәйҙәрен йыуырға,

Тап таҙа булып килде,

Уйнарға ла өлгөрҙө.

Ҡурсаҡ үпкәләй.

Ҡурсаҡ үпкәләй Риммаға,

“Алып сыҡма,-ти, уйнарға.

Һин кисә мине тағы ла

Ташлап киттең бит урамға.

Шунан табып алды Аҡмай,

Һаҡлап торҙо керпек ҡаҡмай,

Эттән башҡа кем һуң мине

Кәҙер итә һәм дә яҡлай”.

Тип ҡурсаҡ Аҡмайҙы маҡлай.

Ҡурсаҡ әйткәс дөп-дөрөҫөн,

Римма яуап һүҙ ҙә тапмай.

Телефон.

                            Факиһа Туғыҙбаева.

Әсәйем китә эшкә,

Атайым китә эшкә.

Өйҙә яңғыҙ ҡаламын,

Ҡайталар улар кискә.

Телефондың һандарын

Йыйамын яйлап ҡына,

Миңә кәрәкле булған

Һандарҙы һайлап ҡына.

Бер-ике-өс...биш-алты...

Ете-туғыҙ...пип-пип-пип.

Әсәйемдән һорайым:

-Ҡасан ҡайтаһың7 –тиеп.

Ишетәмен тауышын,

Әсәйем ҡуя көлөп,

• Йә илама: көт-көт-көт!

Ҙур үҫкәнһең  тиеп...

Пип-пип-пип..

ИЛАМАЙЫМ!

                             Ф. Туғыҙбаева.

Уң яғымдан әсәйем

Миңә алма ашата,

Һул яғымдан атайым

Йырлай, телен тартлата.

Ә алдымда апайым,

Тотоп алған да кәлфит,

Хикмәт һөйләй көлә-көлә

Күрһәтә миңә кәмит.

Кәрәкмәй алма, кәмфит,

Кәрәкмәй миңә кәмит

Хатта бик ҙур уколдан

Ҡурҡма тимәгеҙ, Хәмит.

Иламайым, йәшем генә

Аға үҙенән-үҙе.

Ҡурҡмайым мин уколдан,

Сыртлалатып йомдом күҙемде.

ҺӨЙЛӘШЕҮ.

                            Ф. Туғуҙбаева.

- Абау! Әсәй, йылан,йылан!

-Ҡурҡма! Кеҫәртке балам!

Ул үҙе һинән шөрләй бит,

Ҡарана алпан-толпан...

-Бүре әсәй! Бүре килә...

-Балаҡайым көсөк бит!

Ихтибар ҙа итмә уға

Һин көсөктән көслө бит!

-Ҡасайыҡ әсәй, был ерҙән,

Ана тора Шүрәле!

-Ағас ботағы ла баһа,

Бына балам күр әле!

Һөйләшкәнсе ана шулай.

Әсәһе менән улы

Икеһенең дә

Еләк менән туп-тулы.

ИКЕ  КӘЗӘ.

                               Миңлегөл Хисматуллина.

Ике кәзә һөҙөшә,

Берәүҙең дә юҡ эше.

Үтеп китәләр көлөшөп,

Һөҙөшкәндәрен күреп.

“Һин баҡсаға алып индең

Ҡотортоп мине кисә”,-

Тип кисә туҡмалған өсөн,

Һөҙөшә ҡара кәзә.

Бабай сыҡты югереп,

“Өлөш” тә бирҙе бүлеп,

Ике кәзә һыҙлашып,

Ҡайтып бара буҙлашып.

Мики-ки-ки аҡ кәзә,

Микики-ки-ки ҡара кәзә,

Инмәһәгеҙ баҡсаға,

 Алмаҫ инегеҙ яза.

БЕСӘЙ КИТТЕ ЕЛӘККӘ.

                                                       М. Хисматуллина.

Бесәй китте еләккә,

Тырыз элеп беләккә.

Аяғында йөн ойоҡ,

Тырызының төбө юҡ.

Килеп етте еләккә,

Менеп етте тирәккә,

Тырнай-тырнай тирәкте,

Эҙлә бешкән еләкте.

Еләкһеҙ тирәк икән,

Әллә бейектә микән?

Үрмәләне бейеккә,

Күренмәй бер еләк тә...

МИН ҠУЯН.

                                     Г.Юнысова.

Танышайыҡ- мин ҡуян,

Урман эсендә оям,

Бары тик оямда ғына

Үземде батыр тоям.

УТ ҺҮНДЕРЕҮСЕ ЯНЫНДА.

 Пожарник ағай янына

Киләбеҙҙә етәбеҙ.

Әйтерһең бер командала,

Бергә хеҙмәт итәбеҙ.

Минең ярҙамсыларым, ти

Тимәк эшкә ярайбыҙ.

Малай-шалай ут яҡмаһын,

Тирә –яҡты ҡарайбыҙ.

МИЛИЦИОНЕР.

Милиционер булып

Эшләй оло ағайым.

Уның яратҡан эшен

Хәҙер мин дә аңлайым.

Кешеләрҙе яҡларға

Һаҡларға ла ул әҙер.

Шундай минең  ағайым-

Ҡыйыу милиционер.

БЕҘҘӘ ӨЙ ҺАЛАБЫҘ.

                               Р. Ниғмәтуллин.

Бәгән дә беҙ күмәкләшеп,

Бергәләшеп орт һалабыҙ.

Йорт    һалғанда, атайҙарға

Ҡарап өлгө алабыҙ.

Атайҙар ҙа, беҙ ҙә яңы

Ап-аҡ йорттар һалабыҙ.

Шатланһын тип кешеләр,

Үҫһен тиеп ҡалабыҙ ( ауылыбыҙ)

Атайҙарса маңлайҙарҙан

Тирҙе һөртөп алабыҙ.

Яҙ.

Ҡарҙар ирей һыу таша,

Талдар бөрөһөн яра.

Эх күңелле яҙ килә,

Ҡояш нурҙарын һибә.

ЯРАТАМ.

                            Г. Ситдикова.

Әсәй мине ярата,

Атай мине ярата.

Әсәйемде-атайымды

Мин дә бик-бик яратам.

ӨЛӘСӘЙ.

Өләсәй, өләсәй,

Әсәйгә һин әсәй.

Әсәйем булганга

Ҙур рәхмәт өләсәй!

ӨС ҠЫҘ.

Мин бәләкәй, бәләкәй,

Һеңлем минән бәләкәй.

Ә апайым олораҡ,

Ике йәшкә олораҡ.

ТАҪМА.

Минең таҫмам тар икән,

Бармаҡ киңлек бар икән.

Һинең таҫмаң киң икән,

Усым менән тиң икән.

КҮЛӘГӘ.

МИН йүгерек, шәп югерәм,

Бер кем дә етә алмай,

Күләгәм дә шундай етеҙ-

Бер ҙә артымдан ҡалмай.

ЙӘШЕНМӘК.

Йәй етте- йәшел мәл,

Беҙ уйнайбыҙ йәшенмәк.

Йәшел ҡыуаҡ  араһында

Бер кем күренмәй , йәшенһәк.

 ИХАТАЛА.

Тауыҡ йырлай: ҡыҡ та ҡыҡ,

Ем ашарға сыҡ-сыҡ.

Өйрәк әйтә: баҡ та баҡ,

Ашап бөттөм бер табаҡ.

Күркә әрләй: гөлдөргө,

Ашап бөтөп бөлдөрҙең.

Ҡаҙ ҡаңҡылда: ға-ға-ға,

Төшәм инде йылғаға.

БӘРӘС.

Бер, бер, бер,

Бәрәс йүгереп килер,

Бер, бер, бер,

Йәнә береһе килер,

Меке-ке, меке-ке,

Бәрәстәр булыр ике.

БЫҘАУ.

Быҙауҡайым, зәп-зәп-зәү,

Үҫеп китерһең дәү-дәү.

Үҫеп етеп, һыйыр булғас,

Саҡырырмын : һәү-һәү-һәү.

ТАУЫҠ АПАЙ.

Эй, ҡупшыҡай, тауыҡ апай,

Күлдәге сыбар ғына.

Ҡыт-ҡыт тип килеп етә,

Емде сығар ғына.

Тауыҡ апай тип-тип-тип,

Себештәре тип-тип-тип,

Тибенәләр,

Һөйөнәләр,

Сүпләп ем

   Күп-күп, тип.

 ҠАҘ.

Ҡаҙ, ҡаҙ, ҡа-ҡа-ҡа,

 Ҡарама минең яҡҡа,

Һуҙма сы муйыныңды,

Боҙмасы уйынымды.ә!!

АЛМА.

Бапаҡ һүрәте

Бөгөн яһаным:

Күҙҙәре –өсәү.

Дүртәү-танауы,

Бишәү-ҡулдары,

Алтау-аяғы,

Йәшелле-күкле

Йөҙө-яңағы.

Ете –ҡолаҡлы

Икән был ” кеше”

Һигеҙ ауыҙға

Туғыҙар –теше.

Тик мин уларын

Торманым эшләп-

Яңғыҙыма саҡта

Йә алыр тешләп!

АЛМА.

Алма, алма,

Алма алам,

Апайыма

Алма һалам:

-Аша, аша,

Йәсе,- тинем,

Апай алмай:

-Әсе,- тиеп.

 ЙЫУЫНАМ.

Йыуынам, йыуынам,

Йыуынам, йыуынам,

Йыуам битте, ҡулымды,

Башта йыуам уң һулымды,

Шунан йыуам  һулымды.

Битте йыуғас,

Ҡулды йыуғас,

Таҙартам тештәремде,

Йыуыныуҙан башлайым мин

Һәр иртә эштәремде.

ҠӘЛӘМДӘР.

Һүрәт төшөрәм,

Ҡәләмдәрем күп:

Ал, ҡыҙыл, йәшел,

Һары, зәңгәр, күк.

Сәскә яһарға

Яратҡанға мы,

Үтә тиҙ бөтә

Йәшел һәм алым,

Ҡып-ҡыҫҡа ҡалған

Ҡыҙыл ҡәләмем.

Тик ҡараһына

Бер ҙә теймәнем.

Оп-оҙон булып

Ята бер үҙе.

Апайға бирәм-

Буяһын күҙен.

ЙОҠО КИЛМӘЙ.

Йоҡобоҙ килмәй бит, әсәй,

Йомолмайсы күҙебеҙ,

Әйтелмәйсә ҡалған әле

Әллә күпме һүҙееҙ.

Өҫтәл аҫты ҡарайһы бар,

Бау аша һикерәһе,

Иҙәнгә һуҙылып ятып

Бар һүрәт төшөрәһе.

Пластилиндан тәмле итеп

Бар бәлеш бешерәһе.

Машина выж-выж итеп,

Бар гаражға ҡуяһы,

Ҡатырғанан бүлмә яһап,

Бар тәҙерәһен уяһы.

Йоҡо килмәй бер ҙә , әсәй,

Арыманыҡ юҡ-юҡ-юҡ,

Бына ҡулдар сәп-сәп-сәп итә,

Аяҡтарыҙ туҡ-туҡ-туҡ,

Диванға менәбеҙ әле,

Уйын ҡорабыҙ әле,

Шунда көрәшеп алырға

Уй...лап  тора...быҙ  әле...

Йо...ҡо кил...мәй хырр...хыр...хыр...

        Рәхмәт!      Ф. Туғыҙбаева

Атаһы-әсәһе менән

Кәзә бәрәсе йәшәй.

Ашаған һайын әйтә ул,

-Ҙур рәхмәт, атай, әсәй!

Ғәфү ит!

Быҙау баҫты ауырттырып

Тәпәйенә тауыҡтың.

-Ғәфү ит зинһар,-тине ул.

Тауыҡ йырлап яуапланы:

-Шифа һүҙҙән һауыҡтым!

Зинһар!

• Миңә дарыу бирегеҙ!-тип

Эй баҡыра бер бәрәс

Аптекала.

Аптырай ул,

Бер кем дарыу бирмәгәс.

Шунан матуп ғына итеп

Былай итеп өндәшә:

-Дарыуҙар бирегеҙ , зинһар!

-Бына алсы, һау йәшә!

Үҙем.                           К. Кинйәбулатова

Текте әсәйем

Миңә күлдәк,

Атлаган һайын,

Тора елпелдәп.

Өҫтәлдә ҡарап

Ҡурсаҡ ултыра,

Майланғанмы ни,

Күҙе ялтырай.

Кыҙалыр күҙе, уға ла күлдәк

Тегәм мин үҙем.

Әсәйем.          Р. Ураксина

Әсәй-әсәкәйем тиеп

Яратып ҡына әйтәм.

Шулай яғымлы булырға

Ҡустымды ла өйрәтәм.

Атайым                               Ф.  Рәхимғолова

Бер кем дә юҡтыр

Атайым төҫлө-

Ул бик тә батыр,

Ул бик көслө.

Ҡурсағым.        Г. Юнысова

Минең дә бар ҡурсағым,

Шаяным уйынсағым.

Йоҡла тиһәм, йоҡлай ул,

Һәр саҡ минетыңлай ул.

Көнө буйы арымай ,

Һис нәмәгә ҡарамай.

Уйнай ине күберәк,

Кескәй ине бигерәк.

Мин инде үҫеп киләм,

Шиғырҙар һөйләй беләм.

Ҡустымды ҡарай алам,

Ҡурсағым үҫмәй һаман.

Атай кеүек булам                                    З. Акбутина

Мәрәккә күреп

Һорайҙар минән.

Баш ҡатыралар

Шул һорау менән:

-Үҫкәс кем булаң7

Яуаплай алам.

• Мин атай кеүек

Шәп кеше булам.

Себеш менән ике бәпкә 

                                       А. Яғәфәрова

Өйрәк менән тауыҡ ҡыҙы-

Бәпкә һәм себеш.

Һыу инергә китте, өйҙә

Бөттө тиеп эш.

Һыуҙы күргәс күңелдәре

Өйрәктең ҡыҙҙы.

Күлгә хәҙер сумырға тип,

Күҙҙәре ҡыҙҙы.

Иламһырай тауыҡ ҡыҙы-

Ул йөҙә белмәй.

Шуның өсөн өйрәк ҡыҙы

Уны бик йәлләй.

Янында бер япраҡ- кәмә

Ултыра ине.

Тауыҡ ҡыҙы көлә-көлә

Һикереп менде.

Ултырҙы ла Ул йөҙөп китте,

Матур йыр йырлап.

Ике буҫ көнө буйы

Йөрөнө уйнап.

Шоферҙар.

Машинала елеп барам,

Ту-ту-ту юлда торма.

Төҙөлөшкә ҡом ташыйым,

Фермаға оҙон торба.

Автобус менән кескәйҙәр

Күлгә ял итә килгән.

ЗИЛ-дар силос соҡорона

Йәшел масса килтергән.

Кәрим –командировкала,

Вил йыйына урманға.

Рәсим йырлай-йырлай, ана,

Һыу һиптерә уйнарға.

Камил трактор, комбаинға

Бензин ташып өлгөрә.

Ирек икмәк алып килгән

Баҡсаның аш өйөнә.

...Кис булғас яҡты гаражға

Күп машина йыйылған.

Янғын машинаһы ғына

Төнгө һаҡҡа ҡуйылған.

Эш ҡарышмай.                          Ҡ. Әлибаев.

Атай әйтә:”Таҡта йышам,

Әйҙә,  улым булыш,-ти

Хәлеңдән килгәненсә

Таҡталарҙы йышыш”, ти.

Тирләп-бешеп таҡта йышам,

Атайымдан ҡалышмай...

Атай әйтә; “ Эш теләктә,

Эшләһәң , эш ҡарышмай.”

Үҙем тектем.     

                                      А. Игебаев

Ҡурсағыма ҡупшы итеп

Үҙем тектем күлдәкте,

Күлдәкте матур тегергә

Әсәкәйем өйрәтте.

Яғаһыла бик килешле,

Тамам ғына еңдәре,

Итәге лә оҙон түгел.

Ҡыҫып тора билдәре.

Аллы-Гөллө күлдәк кейгәс,

Ҡурсағым, эй  һөйөндө.

Ул да ярата, шилма ҡыҙ,

Яңы, аҫһыл кейемде.

Оҫтахана                        К. Булат

Ярҙам ҡулы һуҙайым, тип,

Кәрәк түгел аҡса ла.

Оҫтахана астым әле

Үҙебеҙҙең  баҡсала.

Минән ярҙам һорар өсөн

Һис кенә тартынмағыҙ.

Нығытырға мин әҙермен

Ватылһа машинағыҙ.

Йылы һүҙ.                                   М. Дилмөхәмәтов.

Һаумыһығыҙ! Һаумы әле!

Ниндәй йылы һүҙ икән.

Һәр күңелде иретерҙек,

Һәр кемгә лә үҙ икән.

Берәү әйтә танышына:

“Туған, хәйерле иртә!”

ЙЫлы һүҙҙән тыуған шатлыҡ

Көнө буйына етә.

Рәхмәт.                                Р. Ураксина.

Рәхмәт әйтәләр көн дә,

Рәхмәт ҡайтарам мин дә.

Рәхмәт әйтһәләр –рәхәт,

Рәхәттә икән рәхмәт.

Рәхмәт тәмле ашыңа,

Белем тулы башыңа.

Рәхмәт ярҙамың өсөн,

Рәхмәткә китте көсөң.

Рәхмәтле булгас, рәхәт,

Рәхмәткә мең-мең рәхмәт!

Аҡыллы дуҫтар.                                   Р. Шаммас.

“Бирерҙәрме бүләк7” тинем

Ҡысытып киткәс усым.

Ағай китап алып бирҙе,

Китапул- яҡын дуҫым.

Китап ул мине ярата,

Минең менән һөйләшә.

Минең кеүек малайҙарға

Оло аҡыл өләшә.

Киләсәктә китаптарҙан

Бик күп аҡыл алабыҙ.

Китап менән ғүмер буйы

Дуҫтар булып ҡалабыҙ.

Әсәй ҡайтты.     

                 Ҡ. Әлибаев.

Әсәй бер аҙға китһә лә

Илар сиккә етәбеҙ.

Ҡара бесәй менән бергә:

“Ҡайт! Ҡайт!” – тиеп көтәбеҙ.

Әсәй ҡайтты, бесәй сапты-

Эй һөйөнөп йөрөйбеҙ.

Әсәй ҡояш алып килгән-

Нурға сумған өйөбеҙ!

Турғай

Әсәй ергә ем һирпкән,

Бер турғай килеп еткән.

Бәләкәс туптай еңел,

Һикереп йөйөй ул гел

Сүпләгән саҡта емде,

Тотоп ҡарағым килде,

Үҙе ҡурҡаҡтыр инде.

Һуҙған инем ҡулымды,

Аңламаны уйымды-

Фыр итеп осоп китте,

Күңелһеҙ булып китте.

Кәзә бәрәсе.                                А. Барто

Бар минең кәзә бәрәсем,

Уны тик үҙем көтәм.

Көн һайын йәшел үләнгә

Иртә менән йөртәм.

Аҙашып ул юғалһа

Үлән эсендә була.

Туп.                             А. Барто

Таня ҡысҡырып илай

Тубы төшкән йылгага.

Ҡуйсы, Таня илама,

Туп батмай ул йылғала.

Нимә ул яҡшы, нимә ул насар

Бәләкәй улы атаһына

Шундай һорау бирҙе:

-Атай, нимә ул яҡшы,

Нимә ул насар- тине.

Сыр итеп һаҡлайһым юҡ,

Ҡыҙыҡһынған балалар

Атаһының яуабын

Был китаптан табалар.

Берәһенең  ҡулы бысраҡ,

Бите башы ҡоромло,

Быныһы инде – бик насар,

Тип әйтһәк тә урынлы.

Бер бала һабын  ярата.

Көн дә тешен таҙарта.

Бына был бала яҡшы

Уны һәр кем ярата.

Була һуғын суҡмарҙары,

Бәләкәйҙәрҙе илата.

Ундайҙарҙы мин хатта

Яҙмаҫ инем китапҡа.

Быныһы бына:

-Теймә, ти-бәләкәй

                            балаға!

Был малай шундай яҡшы,

Һоҡланырлыҡ ундайға!

Китапты әгәр йыртһаң,

Уйынсығыңды боҙһаң,

Һәр кем әйтер:

-Был насар!- тип

-Был малай-тырыш, эш һөйә,

Китапҡа күңел һала...

Ундайҙарҙы бик маҡтайҙар...

Ул быға лайыҡ бала.

Быныһы ингән бысраҡҡа,

Үҙе шуға шатлана.

Ундайҙарҙы яратмайҙар:

Ул насар, шаҡшы бала.

Быныһы йыуа галушын,

Аяғын үҙе һөртә.

Бәләкәй генә булһа ла,

Үҙен яҡшы йөрөтә.

Малай китте шатланып,

Вәғәҙә бирҙе шунан:

“Мин гел яҡшы булырмын,

Һис ҡасан насар булмам”.

Еләктәр.                              Ф. Туғыҙбаева

Ҡурай еләге бешкән,

Ер еләге лә бешкән.

Ҡайын еләге лә бешкән-

Беҙҙең баҡса килешкән!

 Көҙгө урман.                            А. Йәғәфәрова.

Көҙгө урман. Ағастарҙан

Алтын япраҡ ҡойола.

Зәңгәр күктән парашюттар

Төшкән кеүек тойола.

Сыйырсыҡ                                 Р. Ғәрипов.

Сыйырсыҡ!  сыйырсыҡ!

Ояңдан осоп сыҡ!

Оҡшаһа был өйөң,

Түгелһен моң – көйөң!

Ҡосшоғом сыҡты ла

Һоҡланып ояға,

Таң ҡалды тонъяға.

Бал ҡорто.                              Р. Заһиҙуллин

Осоп китә:

“Без дә без”

Осоп ҡайта

“Без дә без”

Әйтә буғай,

Бал ҡорто

“Бал йыйып

Өлгөрәбез”

Аҡтүш.                                           А. Игебаев

Аҡтүш исемле

Этем бар минең.

Һин уны күрһәң,

Ҡыҙығыр инең.

Үҙе бәләкәс,

Ҡолағы һалбыр.

Ә түше ап- аҡ,

Ҡойроғо һалбыр.

Бесәй китте еләккә.                                М. Хисматуллина

Бесәй китте еләккә,

Тырыз элеп беләккә

Тырызының төбө юҡ,

Аяғында йөн ойоҡ.

Килеп етте еләккә,

Менеп китте тирәккә,

Тырнай- тырнай тирәкте,

Эҙләй бешкән еләкте.

Еләкһеҙ тирәк икән,

Әллә бейектә микән

Үрмәләне бейеккә

Күренмәй бер еләк тә.

Һигеҙенсе март.                           З. Исламова

Март айында оло байрам

Әсәйҙәр көнө икән!

-Донъялағы бар әсәйҙәр ҙә

Бер көндә тыуған микән!?

-Юҡсы, ҡыҙым, бәләкәсем,

Һиңә лә байрам бөгөн.

Ҡаршылайыҡ ҡыуанышып-

Һигеҙенсе март бөгөн!

Ҡорама.                                                 Р. Заһиҙуллин.

Өләсәй ҡорама ҡорай,

Күҙҙәрем ҡарап туймай.

Ҡорамалдағы төҙтәрҙең

Иҫәбен белеп булмай.

Күрһәгеҙ иҫегеҙ китер,

Һис юҡты һөйләмәйем:

Өләсәйҙән ҡораманы

Ҡорорға өйрәнәйем.

Ҡымыҙ.                         Г. Ғәлиева

Өләсәем ҡымыҙ бешә,

Нисек беләге талмай?

Ағас көбәлә, гөбөрләтеп,

Кәзә ҡымыҙы ҡайнай.

Өләсәй әйтә, ҡымыҙҙы

Баһадирҙар эсә, ти.

Бәләкәй малайҙар унан

Көслө булып үҫә, ти.

Икмәк.

                                                                                                     Ф. Туғыҙбаева

Инәйем                                                                              Ҡушып

Икмәк                                                                                    Ашайбыҙ          

Һала,                                                                                      Балға.

Көсөк.

Өрә лә , өрә көсөк,

Әллә кемгә үсегеп.

Маһ-маһ, тип тә ҡарайым,

Өрә һаман Аҡбайым.

Әтәс.

Әтәс ҡысҡыра иртүк,

Кикирикүк тә кикирикүк:

“Киттек, тауыҡ, ҡунаҡҡа,

Күрше эте Муйнаҡҡа”.

Дегәнәк сәскәһе.

Мине бер кем  күрмәй, өҙмәй,-

Шуға ла ғәрләнәм.

Тартып ҡалам итәгенән,

Кемдер үтһә эргәнән.

Ете көн.

Беренсе көн- Дүшәмбе,

Һаумы,  дуҫым, иҫәнме?!

Икенсе көн- Шишәмбе,

Көндөң, дуҫым, иң шәбе!

Өсөнсө көн-Шаршамбы,

Дуҫым, тырышаһыңмы?

Дүртенсе көн кесе- Кесеаҙна,

 Зарланма һин көс аҙға!

Бишенсе көн ул - йома

Йома көн  изге була!

Алтынсы көн-ул Шәмбе,

Арынманыңмы әле?

Етенсе көн-Йәкшәмбе,

Ял ит, дуҫым, һин, йәме!

 

Тәүге ҡар.                                             З. Ҡотлогилдина

Кистән мамыҡтай аҡ ҡар

Түшәлә ер өҫтөнә.

Хәҙер сана шыуам тип,

Марат иртәнән һөйөнә.

Сыҡһа Ҡояш, йылмая,

Ҡар ирегән дә бөткән.

Әллә оҙаҡ йоҡлағас,

Үпкәләп көтмәй киткән?

Көҙ килде.            М. Ғәли

Моңһоуланды урмандар,

Һарғайҙы ҡырҙар өҫтө.

Йылға, күлдәр тып-тыныс-

Көҙ килде, бит, көҙ килде.

Ямғыр теләү.                           С. Әлибай

Ямғыр яу-яу-яу,

Ҡыйыҡтарҙы тыптырлатып,

Урмандарҙы шыптырлатып;

Япраҡтарҙы елпетеп,

Серләшеп ҡал шыбырлап.

Ямғыр яу-яу-яу,

Туғайҙарҙа бейеп ал,

Гөл сәскәне һөйөп ал;

Ҡояш көлөп ҡараһа,

Күккә йәйғор элеп һал.

Ямғыр яу-яу-яу,

Болоттарҙы һау, һау,

Ямғыр яу-яу-яу,

Баҫыуҙарҙан үт югреп,

Шыптыр-шыптыр түгелеп;

Туҡ башаҡтар баш эйһен,

Алтын көҙгә өлгөрөп.

Ямғыр яу-яу-яу,

Болоттарҙы һау-һау!...

 Көҙ.        М. Хисматуллина

Ҡыштырлашып һөйләшеп,

Эй япраҡтар осалар.

Күбәләктәй елпенеп,

Ышыҡ булһа боҫалар.

Елбәҙәктәй япраҡтар

Тау-ҡырҙарҙы яптылар.

Өшөмәһен ерем, тип,

Түшәлешеп яттылар.

Күгәрсен.            Г. Гәлиева

Күгәрсен алып ҡайттым,

Уны урмандан таптым.

Аяғы өшөп ҡатҡан,

Шуға оса алмай ятҡан.

Туңа яҙған бахырҡай.

Ҡуйҙым мейес янына,

Емдәр һиптем алдына

Сығарманым урманға,

Ҡар-буранлы буранға.

Йәшәһен яҙ еткәнсе,

Ҡарҙар иреп бөткәнсе.

Шыршы.           Ҡ. Даян

Шыршы матур, шыршы матур,

Шыршы һәр саҡ йәм- йәшел.

Энәләрен ҡоймай бер ҙә,

Һәр ваҡытта йәп йәш ул.

Шыршы матур биҙәкләнһә,

Ҡыш бабай ҙа ярата.

Ҡотло булһын Яңы йыл!- тип,

Беҙгә бүләк тарата.

Көҙ килгән                                                                   Г. Юнысова

Көҙ килгән, көҙ килгән,

Көҙ быйыл бик тиҙ кигән.

Ҡайындар, тирәктәр, талдар

Һарынан күлдәк кейгән.

Көҙ килгән,  көҙ килгән,

Тиҙ килгәнен кем белгән?

Көҙ бит һорап тормайынса,

Баҡсаға барып ингән.

Әсәйҙәр байрамы                                                Ғ.Ғүмәр

Әсәйҙәрҙең ҙур байрамы-

Һигеҙенсе Март бөгөн.

Байрам булғас, бигерәк йәмле,

Барыбыҙҙа шат бөгөн.

Йырҙар йырлап, бейей-бейей

Түңәрәкте урайбыҙ,

Әсәйҙәрҙе яратабыҙ,

Уларҙы беҙ ҡотлайбыҙ.

Дөйә                                                           К. Булат

Ике үркәс араһына

Тауҙай йөктә лә өйә.

Сүлдәр а5а уны ташып,

Изгелек эшләй дөйә.

Ташбаҡа.                                                  К. Булат

Ташҡа оҡшаш ташбаҡа

Ҡарап торҙом,

Яй атлай.

Яҡын килеп ҡарағанға

Арҡаһын ҡалҡан ҡаплай.

Ташбаҡа башын йәшергәс,

Тик ята ул таш кеүек.

Ҡыштырлап атлап киткәйне,

Бар донъяға баш кеүек.

Батыр.     

                           Ф. Туғыҙбаева

Салауат-үлмәҫ батыр,

Батыр ул, үҙе матур.

Ғорур, көслө Салауат,

Бөркөт төҫлө Салауат.

Таҫма                                           Г. Ситдикова

Минең таҫмам тар икән,

Бармаҡ киңлек бар икән,

Һинең таҫмаң киң икән,

Усым менән тиң икән.

Илаҡ                                                       Ф. Мөхәмәтйәнова

Илаҡ, һай илаҡ

Көҙөн иҫкән ел.

 Күшегеп-өшөп,

Өҙлөкһөҙ үкһеп,

Йәшен түгә гел.

Был ҡай саҡ була?                               Ғ. Туҡай

Ҡарҙар ирене,

Һыуҙар йүгерҙе,

Илап йылғалар,

Йәштәр түгелде.

Ашлыҡтар үҫте,

Башаҡтар беште,

Ҡояш бешерә,

Тиргә төшөрә.

Ҡырҙар буш ҡала,

Ямғырҙар яуа,

Ерҙәр дымлана

-Был ҡай саҡ була?    (Көҙ)

Көндәр оҙая,

Төндәр ҡыҫҡара,

Был ҡайһы ваҡыт,

Йә, әйтеп ҡара? ( Яҙ)

Халыҡ ашыға,

Китә баҫыуға,

Игенен ура-

Был ҡай саҡ була?   (Йәй)

Һәр ер ҡарланған,

Һыуҙар боҙланған,

Уйнай  ел-буран-

Был ҡай саҡ,  туған?  ( Ҡыш)

nsportal.ru

Стихи на башкирском языке - башкорт шагильэр

Арыҫландар үҙ ерен Залимдарҙан таптатмаҫ, Таптаймын тип атлаһа, Башҡорт ҡаны атлатмаҫ. Ил өҫтөнә сапҡан яу Башҡорт йәнен ҡаҡшатмаҫ, Бысраҡ табан аҫтында Башҡорт намыҫы ятмаҫ. Башҡортостан — гөлбостан, Сөнбөлөстан, нурбостан, Шунда тыуған, шунда үҫкән Башҡорт атлы арыҫлан! Башҡортостан баҡсаһы — Арыҫландар торған ер; Арыҫландар бабаһы — Ҡаһармандар йөрөгән ер; Ҡаһармандар кәүҙәһен Ҡосаҡлаған, күмгән ер; Хәләл ҡандар

Читать далее →

Валлаһи, һин сәнселеп кит, тонсоғоп үл, бөт, ҡаҙал. Шунда ла һис кем дә күрмәҫ, валлаһи, бер эт ҡәҙәр! Нишләйем һуң? Әйтсе, зинһар, сәнселәйемме, нишләйем? Сәнселеп, сәсрәп сығайыммы?.. Нишләһәң дә, эш ҡыйын. Нишләйем һуң — зәҡҡумлы хәсрәттәр менән күңелем яна, Нишләйем һуң — мәлғүн иблестәр төкөргән донъяға! 1915

Афарин һеҙгә, ирек сулпандары! Афарин, ысын изгелек солтандары! Был ҡараңғы гүргә түнгән донъяның Көн вә көн атмаҡта ысын таңдары. Афарин, их… донъяға шатлыҡ килә, Юйыла золмат, йылмайып аҡлыҡ килә; Емерелә вәхшәт, хаҡһыҙлыҡ, золом; Аҡрын, аҡрын нур сәсеп, хаҡлыҡ килә. Шатланам мин, күкрәгем ташҡан кеүек. Түҙә алмайым, һикеренәм, шашҡан кеүек. Афарин, әй һеҙгә миллион афарин; Нурлы

Читать далее →

Атланым эҙһеҙ, Тапманым йондоҙ; Боҙланып күңел, Сатнайым ҡыҙһыҙ; Үтте йәш ғүмерем, Ләззәтһеҙ, тоҙһоҙ. 1916

Айға мендем, ай нуры менән ҡойондом, уйнаным, Күп һөйөндөм, һөйөнөс менән төйөлдөм, туйманым. Туйманым, айҙан уҙып, мендем ҡояшҡа ашҡынып, Юҡ, шулай ҙа булманы ташҡын күңелде баҫтырып… Шул барыштан барышыма, киттем хоҙайҙың ғәрешенә, Ун һигеҙ мең ғаләме артымда ҡалды барыһы ла. Ни өсөндөр тапманым күңелем ҡарар ғәрешендә лә, Көрсөйҙө күрһәм дә хатта тынманым уныһында ла. 1914

Бөгөнгө көн мин тыуҙым, Иламайса, тын тыуҙым; Истиғдадтан, зәканан, — Һәр ҡайһынан кәм тыуҙым. Ғүмерем үтте бикарерәк, Буш ел ҡыуҙым да ҡыуҙым; Тыуҙым, үҫтем, ҙур булдым, Ник яралдым, ник тыуҙым? 1918

Өсөнсө көн епшек ҡар яуа, Өсөнсө көн тоташ, өсөнсө көн Әрней минең иҫке бер яра. Өсөнсө көн тоташ ҡар яуа. Тимер ярсыҡ — яра төбөндә, Тимер ярсыҡ йөрөй тәнемдә, 1955 Тяжелый снег идет три дня (Перевод на русский язык) Тяжелый снег идет три дня. Три дня подряд, Три дня подряд. И ноет рана у меня

Читать далее →

Өс мөғжизә мине әсир алды — Ер, йәнә күк, йәнә ҡатын кеше. Өс сер мине уйға, шомға һалды — Ер, йәнә күк, йәнә ҡатын кеше. Ерҙең сере бөтә. Күк һайыға. Төбө күренер бына асылыр ҙа. Ҡатын кеше генә Асылмаҫ сер, Тылсым булып ҡалыр асылында. 1977 Три чуда пленили меня… (Перевод на русский язык) Три чуда

Читать далее →

Беҙ ҡауышҡан көндө һуғыш сыҡты, Туйҙан яуға киттем мин ул көндө. Тау ҡәҙерле ҡайғы ҡалдырҙым да Алып киттем барлыҡ өмөтөңдө. Һин ике ҡат һүнеп тоҡанғанһың,— Ике тапҡыр үле хәбәре алғас. Өмөтөң һаман ҡалған өсөнсөгә, Мине ҡаршыларға, яу туҡталғас. 1956

Әсә ҡарынынан сығып, кеше Ер ҡарынына керә. Шул арала йә ул донъя ҡора, Йәки ғүмер һөрә. 1964

Айырылышыу минутында Гел шулай тиһең миңә: — Әйтә алмай ҡалдым һүҙемдең Иң кәрәклеһен генә. Йәшәлмәгән ғүмер бит ул — Әйтелмәгән шул һүҙең, Алдағы өмөт, яныуҙар, Мөхәббәтең һәм үҙең. Мәңгегә оҙатҡанда ла Һин әйтһәң ине миңә: Ҡалды шул, ҡалды һүҙемдең Иң кәрәклеһе генә.

Һөйөү нимә? — тинем ир кешегә. — Ҡатын өсөн тамуҡтарҙы үтеү. — Һөйөү нимә? — тинем мин ҡатынға. — Ғаләмдәрҙә янып көлгә ҡалған ирҙе көтөү. 1977 Что такое любовь, я спросил… (Перевод на русский язык) — Что такое любовь? — я спросил у мужчины однажды. — Ради женщины, — ответил он мне, — пройти через

Читать далее →

Һәр аҙнамдың ете көнө Ете шәмдәй йым-йым итә, Моңдар сәсеп, ете төнө Ете көмөш ҡылды сиртә,— Һинең менән бергә саҡта Тыуған яҡта. Һүнгән шәмдәй һәр бер көнөм, Өҙөлгән ҡыл — һәр бер төнөм,— Һинән башҡа, яңғыҙ саҡта Ят тупраҡта. 1966

Һин киттең. Мин янып ҡалдым. Күләгәңә бер ҡара. Мин янамын. Шуға һинең Күләгәң алдан бара. 1978

Төнгө Рига. Төнгө тын баҡса. Төнгө тымыҡ күлдең буйында Пар-пар булып йоҡлай аҡҡоштар, Муйындарын һалып муйынға. Улар йоҡлай. Ҡоштар бәхетен Өркөтмәҫме өндәр ҡағылып? Ҡоштар бәхет сиккән сәғәттә Уттар йотам, һине һағынып… 1973

Һыуһағанда, онотторҙоң һыу барлығын, Өшөгәндә — уттың йылы йомартлығын; Ҡара төндә онотторҙоң ай хаҡында, Зәһәр ҡышта онотторҙоң май хаҡында; Эш өҫтөндә һин бит мине ялһыҙ иттең, Өмөтөмдөң диңгеҙҙәрен ярһыҙ иттең; Тик үҙеңде күҙ асып күҙ йомғансы ла Онотмаҫҡа мәжбүр иттең — бер тамсы ла. 1959

Һинең тыуған ерҙәреңдә булдым, 1954   В краю моей любимой (Перевод на русский язык) Я побывал в краю моей любимой. Его весну я долго в сердце нес. Здесь детство с милой пробегало мимо Веселых подрастающих берез. Быть может, я иду сейчас, ступая В ее когда-то промелькнувший след. Здороваясь с березами, не зная, Что им, как

Читать далее →

Һин тотаһың беләгемдән, Инде тайҙым тигәндә, Һин тыяһың күҙ йәшемде, Инде тамды тигәндә. Яндыраһың танһығымды, Инде ҡанды тигәндә, Терелтәһең йөрәгемде, Көлгә ҡалды тигәндә. 1977

Һин йоҡлайһың. Йоҡоң шундай тыныс Иртә таңда. Һулышыңдан дәрт орлоғо шыта Минең каңда.Нисәнсе ҡат һоҡланамын һиңә Иртә таңда. Нисәнсе ҡат йыр яҙамын һиңә Иртә таңда.Ҡайҙа ғына китеп, ни күрһәм дә Инде алда, Табынырмын бары һиңә генә Иртә таңда, Иртә таңда, Иртә таңда…1977   Ты спишь… (Перевод на русский язык) Ты спишь. Как спокоен твой сон

Читать далее →

Һауалағы бөркөт һымаҡ, Ғорур инем. Йәш инем. Бар донъяға баш бирмәнем, Мөхәббәткә баш эйҙем. Үтте йәшлек, елеп үтте. Артында туҙҙы туҙан. Хәҙер инде уҙыр юлды Туҙан туҙҙырмай уҙам. Тик бөгөлмәҫ билем Хатта Пәйғәмбәр Мөхәммәткә, Нескә талдай бөгөлә ул Һаман шул Мөхәббәткә. Юл осланыр… Ап-аҡ ҡарға Ҡапланырҙар түбәләр. Шул саҡ бер юлы әйтелер Әйтеләсәк тәүбәләр. Әммә

Читать далее →

Хәсән Туфанға Һандуғасҡа ниңә буй-һын, Нимәгә уға биҙәк? Таңда бер һайрап ебәрһә, Биш ҡат өҙөлә үҙәк. Шағирға ниңә чин кәрәк, Нимәгә уға титул? Батшалар ятлап алырлык Шиғырҙар яҙа бит ул. 1968 К чему красота соловью… (Перевод на русский язык) К чему красота соловью, Узоры и жар оперенья? Затянет он песню свою, И всех обожжет его

Читать далее →

Ҡышҡы юлдан аҡбуҙ килә, 1963

Ниндәй йыл был? 1Даугава — Көнбайыш Двина Рига, 1957

Ҡатындарға ирҙәр сәскәләрҙе Төнгә ҡаршы бүләк итәләр. Шуға күрә шиңгән сәскә менән Ҡаршылана байтаҡ иртәләр. Бер ҡатлыраҡ шаян саҡтарымда Ул хистәрҙе мин дә татыным, Сөнки төнгә ҡаршы Төнгө һуҡыр Сәскәләрҙе мин дә ташыным. Таңда тороп, хәҙер ҡырға сығам, Ысыҡ кипмәҫ борон гөлдәрҙә; Ҡояш сыҡҡан саҡта, сәскә ҡуям Ул баш һалған йомшаҡ мендәргә. 1964

Ҡалпынаһың, ашҡынаһың, Күҙҙәреңдә нур ғына; Эй, йәш егет, йөрәгеңдән Ниндәй шатлыҡ урғыла? — Янып-шашып, янып-шашып Булдым ғашиҡ!.. — Сал сикәле уҙаман ир, Ниңә ауыр ҡанатың, Ниндәй хсрәт төштө һиңә, Ниңә моңһоу ҡарашың? — Янып-шашып, янып-шашып Булдым ғашиҡ… 1970

Ҡайғы төҫө ҡара, ҡап-ҡара, Ҡап-ҡара сәс шунан ағара. Һәм ҡап-ҡара тупраҡ — ер төҫө, Аҡ сәскәләр биҙәй ер өҫтөн. Әгәр ҡайғы күрһәң бер үҙең: — Ах, сал баҫҡан,— тимә,— ер йөҙөн! 1957

Ғашиҡтар, һеҙгә өндәшәм — Юҡ-барға йән ҡыйнашмағыҙ. Боҙолошоу — сирек әжәл. Әжәл менән һынашмағыҙ. Араларға ышанмағыҙ, Ваҡыттарға таянмағыҙ. Айырылышыу — ярты әжәл. Әжәл менән шаярмағыҙ. Ә шулай ҙа, һөйөү барҙа, Төҙәлмәҫтәй яралар юҡ. Һөйөү һүнһә, кеше үлә. Әжәлдәрҙән саралар юҡ. 1977 Влюбленные, к вам обращаюсь… (Перевод на русский язык) Влюбленные, в упреках пыл умерьте, Боль

Читать далее →

Яҙылмаған, һыҙылмаған Мөхәббәт ҡанундары Шатлыҡ килтерә әрнеүҙәр, Туңдыра яныуҙары. Ҡараңғы яһай көндәрҙе, Төндәрҙе яҡты итә. Яртыларҙы бергә ҡуша. Бөтөндө ярты итә. Ваҡытҡа ҡояш баш түгел, Уға мөхәббәт хужа. Айы йылдарға тартыла, Көнө сәғәттә уҙа. Шағир әйткән: «Уның өсөн Оло ла, кесе лә юҡ…» Ә ғәмәлдә ни еттелә Бик улай эше лә юҡ. 1977

Бер пароход, төтәй-төтәй, 1964 Берега остаются (Перевод на русский язык) По Белой, басистый и гордый, Смешной пароходик чадит. В лаптях, В тюбетейке потертой На палубе мальчик сидит. Куда он — с тряпичной котомкой? К чему направляет свой путь? Лишь берега дымная кромка Да Белой молочная муть Вдали. И на воду большую Глядит он и все

Читать далее →

Йәйге ямғыр, көмөш булып, Һибелгән саҡта, Название на русском (Перевод на русский язык) Мальчишка без шапки бежал под дождем, Смеясь, крутя головой. «Вырасту»,— думал. И дальше бежал Вровень с плакун-травой. Он вырос. Летний дождь никогда Помехой не был в труде,— С распахнутым воротом он стоял Без шапки на борозде. В годы засухи вместе с землей

Читать далее →

Юлдарым йыраҡ, һөйөклөм, Юлдарым һиңә бара. Йылдарым япраҡтай ҡойола, Тик яҡынаймай ара Юлдарым һиңә бара. Йылдарым япраҡтай ҡойола, Тик зарланыр юҡ зарым! Бик урау-урау булһа ла, Һиңә бара юлдарым. Зарланырға юҡ зарым. Тимәк, мин әле һөйәмен, Шул юлдан киләм икән, Тимәк, мин әле йәшәйем, Әгәр ҙә һөйәм икән, Юлымдан киләм икән. 1964

Эшләнмәгән эштәр ҡала, Ҡалған эшкә ҡарҙар яуа. Үтелмәгән юлдар ята, Ул юлдарға тауҙар ауа. Үткәндәргә ҡарҙар яуа, Тыңланмаған йырҙар ҡала, Йөрәктәргә ҡандар һауа. 1977

Эй Мөхәббәт! Тилерткес бер яҙҙа, Һандуғаслы яҙҙа Сағылда Исемеңде аҡ ҡайынға сыйҙым Әле малай ғына сағымда. Зәһәр ҡышта, ҡулыма ҡуҙ алып, Боҙға яҙҙым — түгел заяға. Елдәр менән яҙҙым диңгеҙҙәргә, Йәшен менән яҙҙым һауаға. Ғүмер буйы аҡ ҡағыҙға яҙам Йә әрнеүле, йә шат мәлдәрҙә. Яҙырҙарға миңә яҙмаһын тик Исемеңде ҡара мәрмәргә… 1977

Күтәрелдем бейек түбәләргә, Сәләм бирҙе миңә шаңдауҙар. Тауға ҡарап, тау булаһым килде. Ах, хыялым минең — шул тауҙар.Диңгеҙ кистем. Тулҡындар, һеҙ ниңә Йөрәгемә бәреп индегеҙ? Индегеҙ ҙә ҡабат тынманығыҙ. Ах, хыялым хәҙер — шул диңгеҙ.Ғүмерлеккә ғашиҡ булдым һиңә, Һәр бер һулышыңды тоямын. Һөйҙөң дә һин, һөйҙөрә лә белдең Тик һаман һин минең хыялым. 1969  

Утыҙ көн һинһеҙ мин, утыҙ төн, Утыҙ тәүлек, тимәк Әйтерһең дә, утыҙ даръя кистем Бер береһенән киңерәк. Гүйә, утыҙ тауға мендем мин Бер-береһенән бейек, Утыҙ таң ҡаршыланым, утыҙ туңып, Утыҙ ҡабат көйөп. Утыҙ шигем, утыҙ өмөтөм, Утыҙ уйым — бер һин. Минең кеүек һөйгән кешеләргә Сабырлыҡтар бирһен. 1958 Тридцать дней без тебя и тридцать ночей…

Читать далее →

Зая үткәндә, түлһеҙ хыялдарҙы «Төтөн» тибеҙ, тимәк, буш, тибеҙ. Көҙгө урманда бына усаҡ яҡтым, Усағыма рәхим итегеҙ.Тартынмағыҙ. Йылыһын да бирәм, Яҡтыһын да бирәм ҡуш ҡуллап. Тик тыңлағыҙ — ҡалай йырлай ялҡын, Ҡалай илай төтөн, һулҡылдап. Ғүмер баҡый ут эсендә булдым — (Буләкме был әллә язамы?) …Күрҙем, ялҡын — яныу ҡыуанысы. Белдем, төтөн — яныу ғазабы.

Читать далее →

Украина. Ағастарын һығып 1943 Украина (Перевод на русский язык) О Украина! Ветви наклоня, Вся в яблонях, плывет твоя долина. Сапер отрыл траншею для меня, Твои цветы засыпав, Украина! Нет, не тиха украинская ночь! Она дрожит, она к земле припала. Я так спешил, чтоб яблоням помочь… Трясется сад от пушечного шквала. И чудится, что яблоня ко

Читать далее →

Йәшеренмә һин йәшендән, Дауылдан ҡасма, Йәйҙең хәтәр төндәрендә Тәҙрәңде ас та — Күкте күҙәт, тирбәндермәй Керпек осоңдо, Бик яҡын итеп хәтерлә Йыраҡ дуҫыңды. Йәшен юйһын бүлмәңдәге Төндөң ҡараһын, Һибелдереп сәстәреңде Дауыл тараһын. Дауыл… дауыл! Ул бит минең — Тере хәбәрем, Яҡын йәшен, яҡты йәшен — Минең сәләмем. Мин һулармын, ерҙә дауыл Тынмаһа әгәр, Мин янырмын,

Читать далее →

Тәбиғәттә шундай миҙгел бар: Ел тынғас та, япраҡ тирбәлә, Ҡояш бата тауҙар артына, Нуры бүленеп ҡала түбәлә.Тәбиғәттең шундай миҙгелен Күрһә ине минең йылдарым: Мин киткәндә, берәй быуатҡа Бүленеп ҡалһа ине йырҙарым. 1970  

Ташлап киттең мине, йөрәгем. Йөрәкһеҙ бар кемгә кәрәгем? Гүйә, ҡашы төшкән йөҙөкмөн, Аты йығып ҡасҡан егетмен. 1957

Һин яҙаһың: «Йылдар, юлдар буйлап 1945 Цветы на камне (Перевод на русский язык) Ты пишешь мне в печали и тревоге, Что расстоянья очень далеки, Что стали слишком коротки и строги Исписанные наскоро листки, Что дни пусты, а ночи очень глухи И по ночам раздумью нет конца, Что, вероятно, в камень от разлуки Мужские превращаются сердца.

Читать далее →

Тауҙар кешеләр шикелле — Бейек булған һайын 1964

Был айлы төн аҡыл ярһытырлыҡ. Сихырының юҡ сиге, иҫәбе. Нур төштө лә ысын алмас итте Юлда ятҡан быяла киҫәген. Юлда инем. Гүйә, елдәр алды Бөтә шомдо, бөтә яфаны — Нурың төштө, йәрем, яҙмышыма. Баҡыр инем. Көмөш яһаның. 1978

Рус түгелмен, ләкин россиян мин, Россияның һыуын эскәнмен, Сағылдарҙа имән нисек үҫһә, Мин был ерҙә шулай үҫкәнмен. Хаҡлымындыр, тимен, үҙемде әгәр Сағыл имәненә оҡшатһам, — Тамырҙарым бит дүрт быуат әүәл Мәскәү менән барып тоташҡан. Замандар бик хәтәр мәлдә Мәскәү Дуҫлыҡ ауазымды ишеткән, Һәм рус халҡы минең яҙмышымды Үҙе яҙмышына иш иткән. Рус түгелмен, ләкин россиян

Читать далее →

Поэт ты выше гор, Поэт ты ниже трав, Медлителен и скор – Во всем всегда ты прав…Ты времени порыв, Приторможен слегка, Покорен и строптив, Владыка и слуга… …О время, я дитя Твоё – и сирота. Встревожен не шутя И плачу неспроста: Заключены во мне Весь мир и каждый миг. В закатной тишине Я истину постиг.

Читать далее →

Осраштыҡ беҙ ниңә һинең менән, Ниңә үтә һуң? Эй һин ғүмер, ниңә бергә түгел, Арабыҙҙан ғына үтәһең? Айырылышҡанбыҙҙыр, бәлки, иртә, Бэлки, үтә иртә. Орлоҡ ҡойған мәлдә ҡайсаҡ гөлгә Ел ҡағылып үтә. Парлап төшкән ике орлоҡтоң береһен Алып китә алыҫ. Ел — уҙғынсы. Нимә уға һөйөү, Нимә уға һағыш. Ярай әле һине ташламаған Үтә йыраҡҡа. Сал

Читать далее →

О мөхәббәт! Күпме йыуаштарҙы Батыр яһап, солтан ир иттең. Саҡма таштай ҡаты ҡатындарҙы Балауыҙҙан былай иреттең. О мөхәббәт! Күпме сәсән ирҙе, Мәжнүн яһап, телһеҙ тилмерттең, Телдән яҙған өнһөҙ ҡатындарға Һандуғастай һайрар тел бирҙең. О мөхәббәт! Аҙмы яҙмыштарҙы Донъя тамуғында яндырҙың. Аҙмы исемдәрҙе, күккә яҙып, Мәңгелек йыр итеп ҡалдырҙың. 1973 О любовь!.. (Перевод на русский язык)

Читать далее →

Мәңгелек улы — ҡояш гел янһа ла, Ҡырҡ эшем ҡырылып ятып ҡалһа ла, Һуғыр аҡтыҡҡы сәғәтем бер заман, Һәм мин китеп тә барырмын донъянан. Яҡтырыр һаман хәүефһеҙ был йыһан, Ҡуҙғалмаҫ хатта ерҙәге бер туҙан. Һуңғы юлға дуҫтар алып китерҙәр, О, мин наҙлы, күтәреп үк илтерҙәр. Күтәрһендәр! Тау хәтлеге йөктәрҙе Тере саҡта эһ тә итмәй күтәрҙем.

Читать далее →

Руш омыл мый, но россиянин. Ынде Мый эрыкан, виян, лӱдде ойлем: Ужар мый тумо семын кӱшнӧ кушкым, Россий эҥер вӱдлам йӱын илен. Шке илыш дене кугешнен кертам мый — Ик пӱрымаш руш дене мыланна. Пырля ныл курым подвиг-влак, чап дене Вожге мемнан кылдалтыч тукымна. Москва шукерте, келшымаш йӱкемым колын, Вашеш пелештыш, вий дене темалт. И

Читать далее →

Янып һүндең. Шунан белдем: Көлдәр яуҙы сәсемә. Сәстәремә көлдәр яуҙы, Тоҙ өҫтәлде йәшемә. Йәштәремә тоҙ өҫтәлде. Күңелдәрем тулы моң. Моңдарымды, ҙарҙарымды Кемдәргә һөйләрмен һуң? Кемгә һөйләрмен? Серҙәрем Һаман бата эскәрәк. Хатта яңғыҙлығыңды ла Һөйләргә кеше кәрәк… 1978 Грустная песня (Перевод на русский язык) Ты сгорела… Уж не оттого ли Пепел лег на волосы мои? Пепел

Читать далее →

Ҡаҙ ҡанаты ҡат-ҡат була, Ир ҡанаты ат була… Аҡбуҙымды мин төшөмдә күрҙем: Госпиталь, 1942 Мой конь (Перевод на русский язык) Мне снился конь мой, друг крылатый, Товарищ верный бранных дел. В мою больничную палату Он, словно молния, влетел.Заржал он, рад со мною встрече, И пена капала с удил. И человеческою речью Со мной мой конь

Читать далее →

«Мине тағы ташлап китәһең…» — тип Бойоғаһың оҙатып ҡалғанда. Йәшәп булмай гел ҡауышып ҡына Походлы һәм даулы заманда. Океандарға сыҡһа, караптар ҙа, Дауыл үтеп, ҡайта ярына; Караптарҙа китһәм, кире ҡайтам Тыуған илгә, һинең яныңа. Самолеттар алып менһә мине Болоттарҙың өҫкө яғына, Ваҡыт еткәс, тағы ергә төшәм, Ергә, тимәк, һинең яныңа. Ҡайҙа булһам да мин, илем

Читать далее →

Эйәрләне атай, ялын үреп, Аҡбуҙаттың ярһыу, ап-ағын, Әсәм һуҙа дәһшәт ҡылысының Ҙур яуҙарҙа еңеп ҡайтҡанын. Мин фронтҡа китәм, иптәштәр! Ышан, атай, һин эйәрләп биргән Аҡбуҙатым минең абынмаҫ, Йәшең тамған был ҡылысты, әсәй, Һуғарырмын дошман ҡанында. Йыуырмын мин фашист ҡаны менән Илем күкрәгенең яраһын, Ҡайырылмаҫ ҡаты дауылдарҙа Үс һәм нәфрәт биргән ҡанатым. Сал ҡартлығын һаҡлап ҡарттарымдың,

Читать далее →

Ямғыр ҡатыш һибелә талғын ғына 1953  

Күпме йылдар инде йөрөтәмен Һине йөрәгемдә, Йөрәгемде ҡаты сәнсеү алды Ҡапыл үткән төндә. Әллә ауыр ҡайғың бармы һинең? Әллә бармы шигең? Ә мин ҡуртҡым, юғалтам тип һине, Йөрәк ҡуйһа шиңеп. 1956

Күктә ай — алтын умарта. Ә йондоҙҙар — күс иле. Бар йыһандан йыйып, улар Нур ташыйҙар, гөж килеп. Ай тулып та килә, ҡара! — Башланыуға ни ара. Былай булғас, йондоҙҙарҙың Эше ырамлы бара. 1966

Кешеләргә яман төштәр керә… Имеш, ерҙе атом уртәгән, Океандарҙы быуға әйләндергән, Тауҙарҙы саң итеп күтәргән. Кешеләргә яман төштәр керә… Хаким булған, имеш, диуана, Ә ғалимдар, диуананы хуплап; «Аҡыл эйәһе!» — тип ҡыуана. Кешеләргә яман төштәр керә… Һөйөү әүерелә хатаға, Дуҫ тигәне хаин булып сыға, Ул хыянат итә атаға… Кешеләргә яҡшы төштәр керә… Ерҙә, имеш, асыу,

Читать далее →

Ваҡыттарҙы, араларҙы Еңмәк булып ҡабаландым. Еңмәҫ борон, саңдар ҡағып, Оран һалып, һауаландым. Йәнәһе лә мин әжәлһеҙ, Ҡояшҡаса һалам күпер, Мин башлаған утлы юлдар Йыһандарҙы ярып үтер. Иркем булғас, тарихтарҙы Меңәр йылға йәшәрттем мин. Хыялымда кешеләрҙе Киләсәктә йәшәттем мин. Күп алыштым, күп бирештем Был тормоштоң ағымында. Баҡһаң икән, сәбәләнәм Заманымдың ҡарынында. 1988

Йөҙҙәреңә ҡыйып ҡарай алмайым, Ә үҙемде ҡыйыумын тип алдайым. Ҡарағаным бар мин аҫыл нур-ташҡа, Нәҡ түбәлә янып торған ҡояшҡа. Бәхет менән осрашҡан бар йөҙгә-йөҙ, Үлем менән ҡарашҡан бар күҙгә-күҙ. Тимәк, матурлыҡ барынан өҫтөндөр, Матурлыҡ — ул үҙе һинең төҫөндөр. Бына шуға ҡыйып ҡарай алмайым, Юҡҡа үҙемде ҡыйыумын тип алдайым. 1956

Йәшәйһе бар, һаҡла үҙеңде, тиһең. Теләктәрең, эйе, хаҡ һымаҡ. Ләкин мин бит бөтә ғүмерем буйы Бәйгеләрҙә сапҡан ат һымаҡ.Донъя беҙҙән генә ҡалмаған ул, Бер саҡ килер үлем — ят ҡунаҡ. Ауһам ине шул саҡ, бәйгеләрҙә Йөрәге ярылып ауған ат һымаҡ. 1956

Йылғалар төнөн һөйләшә, Болот тауҙарға ҡунғас; Йөрәктәр төнөн серләшә, Аяҡ тауышы тынғас.Ниңә шулай? Бит йылғалар Көндөҙ ҙә аҡмай тормай, Төнөн серләшкән йөрәктәр Көндөҙ ҙә ҡаҡмай тормай.Таң һыҙыла. Ә йылғалар Һаман да шылтыр-шылтыр… Күрәһең, инде йыһандың Ғишыҡ сәғәте шулдыр.1960   Ночами разговаривают реки (Перевод на русский язык) Йылғалар төнөн һөйләшә, Болот тауҙарға ҡунғас; Йөрәктәр төнөн серләшә,

Читать далее →

Иҫке һүҙҙәр иҫкермәһен өсөн — Ҡабатларға кәрәк. Йырҙан йырға күсһен өс бөйөк зат — «Ватан», «Һөйөү», «Икмәк». Ҡорал алһам йәки йыр сығарһам, Йәки иген икһәм, Ғүмер баҡый хеҙмәтсегеҙ булдым, Ватан, Һөйөү, Икмәк! Бер валсығын, хәләл бер осҡонон Әгәр харам итһәк, Мең ҡәһәрләр беҙҙе, мең ҡәһәрләр Ватан, Һөйөү, Икмәк. 1981 Чтоб старые слова не устарели (Перевод

Читать далее →

Иылан зәһәр булыр өсөн Ағыу эсмәй, Аҫыл сәскә һуттарынан Ағыу эшләй. Һине маҡтап, тәмләй-тәмләй Шәрбәт эскән — — Был, моғайын, умарталыр,— Тимә эстән. 1968

Истамбулда киске аҙан Шундай моңһоу саҡыра: — Мосолмандар, ғибәҙәткә Бер тәңребеҙ хаҡына!.. Мин — уҙғынсы. Мин сит бында. Миңә түгел был аҙан. Мөхәббәтем илһам бирһә, Үҙем доғалар яҙам. Асылы ят күңелемә Күктән килгән әмерҙең. Мин әйтәм үҙ аҙанымды: — Хәйерле төн, ҡәҙерлем!.. 1965—1977

Еңеүҙәрем, уңыштарым булды, Бүләк алдым, хөрмәт татыным; Менмәһәм дә, һыйпағаным булды Алтын ялын шөһрәт атының. Тик тырыштым иреп төшмәҫкә мин Килеп китер шатлыҡ ҡаршында. Сөнки бәхет була тиҡ иртәгә, Тылсымлы ил — диңгеҙ артында. Ләкин булды бер саҡ бәхетемдән Түбәләрем күккә тейгәне. Ул көн миңә: «Иң бәхетле кеше Ерҙә мин ул!» — тине һөйгәнем. 1970

Ҡараңғылыҡ, оло бөркөт һымаҡ, 1942

Ейән — йәш арыҫлан. Бар ҡеүәте Тимер тырнағында. Атаһы — йөк аты. Бар мөлкәте Алтын тояғында. Олатаһы — терпе. Уның инде Хәле аяныслы: Тырпайырға торған энәләре — Барлыҡ таянысы. 1970

Өндәреңдә яҡшы кешеләр күр, Төндәреңдә татлы төштәр күр. *** Йылын түгел, хатта айын, Аҙнаһын Һөйгәнеңдән һуң йәшәргә Яҙмаһын. *** Әгәр Аҡыл була икән Энең хатта, «Һеҙ» тип кенә өндәш уға Һәр ваҡытта… Әгәр Талант була ҡалһа Һинең әшнәң, Ғәйеп түгел, уға «һин» тип Һүҙ өндәшһәң. 1967

Дуҫтар, дуҫтар! Таралышмай, Тарҡауландыҡ, Балҡып түгел, быҫҡып яныр Көнгә ҡалдыҡ. Хатта ағас, хатта утын — Күрсе, ана! — Өйөбөрәк бергә яҡҡас, Дөрләп яна. 1967

Доңъяның йөҙө күренмәй — Донъяға томан төштө. Иртә томан, кис тә томан — Мәңге таралмаҫ төҫлө… Төшкән томан күтәрелде. Булған да кеүек түгел. Аяҙыуыңды сабыр көт, Эй күңел! Күңел… 1977

Бөгөн төндә баҡса аша уҙҙым. Бер-береһенә ҡуйып наҙлы башын, Гөлдәр йоҡлай ине түтәлдә. Тик бер ләлә ситкә эйгән тажын, Эргәһендә йәре булмағастын, Сер бирмәгән, ахры, бүтәнгә. Сәскәләргә ҡарап шул мәлдә, Хайран ҡалып торҙом мин — бәндә. 1958

Туҡмаҡ саҡлы ғына бер кәүҙә Мыш-мыш килеп ята биләүҙә….Муйыл сәскә атҡан эркелеп, Күктә йәш ай тора бер телем. Шул сәскә һәм айҙан кесе һин, Тыуҙың икән — инде кеше һин. Күҙҙәрең бар, әле нур күрмәй, Ҡолағың бар, уға моң кермәй. Әйтеләсәк һүҙең — телеңдә, Янасаҡ ут — йөрәк төбөңдә. Әлегә һин бахыр бер кәүҙә, Ятаһың

Читать далее →

I Ниндәй мең йыл хәҙер урамда? — Бер мәл шағир шулай һораған. Тимәк, әле ул саҡ Ваҡыт булған, Тимәк, ерҙе ҡояш ураған, Тимәк, елдәр үҙ яйына иҫкән, Ҡар-ямғырҙар яуған болоттан. 1990 Век (Перевод на русский язык) I В смятенье вопрошал поэт: какое У нас тысячелетье на дворе?.. Еще тогда, не ведая покоя, Кружась, вставало солнце

Читать далее →

Быйылғы көҙ шундай сыуаҡ килде. Ерҙең өҫтө — йәшел бер тамаша. Гөлйемештәр ҡабат сәскә атты. Сәскәһенә ҡарап, күҙ ҡамаша. Эй, һоҡландыҡ, шашып, хайран ҡалдыҡ Тәбиғәттең сикһеҙ ҡөҙрәтенә. Мин, дәртләнеп, хатта бер йыр яҙҙым Көҙөн атҡан сәскә хөрмәтенә. …Ошо көҙҙә сал ир ғашиҡ булды. Үҙе бойоҡ, үҙе ҡыуана. Беҙ ғәйепләп көлдөк — аҡыллылар. Йәлләп иланы тик

Читать далее →

Һәйкәл тора. Имеш, һөйләйҙәр, Был — билдәһеҙ һалдат һәйкәле. Билдәһеҙме ошо баҡыр кеше? Билдәһеҙме, хәтер, әйт әле?! 1965 Неизвестный солдат (Перевод на русский язык) Памятник поставлен, говорят, Этот неизвестному солдату… Память, не известен ли солдат? Может, знала ты его когда-то? Мы в атаку вместе поднялись, Пули вместе с ним меня достали. Я воскрес на время…

Читать далее →

Батыр күрһәм, шул батырлыҡ тигән Тауға менгем килде; Дан ҡапҡаһы күрһәм, шул ҡапҡаны Шаҡып ингем килде.Ҡош һайраһа, ошо моңло ҡоштоң Йәне булғым килде; Илдәге бер иң сибәрҙең Һөйгән Йәре булғым килде. …Өсөнсө ай инде ямғырҙар юҡ, Иҫә афәт еле. Ерем көйә. тик бер генә яуыр Ямғыр булһам ине. 1958  

Аҡыллыға серем систем — Үҙе теләп Улы итте; Бер ахмаҡҡа серем систем — Теләмәҫтән Ҡоло итте. 1970

Аҡ ҡайынды ҡосоп илай Мәрйәм. Күҙ йәштәре тама аҡ туҙға. Ниҙәр булды икән, ниҙәр генә Ун етеһе тулған был ҡыҙға? Һут ҡайнаша, урғып һут ҡайнаша Үҫеп буйға еткән ҡайында. Ниңә шулай иләҫләнә икән Ҡайындар ҙа апрель айында?Аҡ ҡайынды ҡосоп илай Мәрйәм. Ниндәй ғазап. Ниндәй әрнеүҙәр? Әле генә уға: «Һөйәм»,— тине Ун һигеҙе тулған Әнүәр.Бына шуға,

Читать далее →

Ағиҙелдә аҡ пароход… 1946 По Белой белый пароход… (Перевод на русский язык) С моей любимой уплывает По Белой белый пароход. Он сердце больно разрезает, А не волну вечерних вод. Волна вскипела и умолкла, И солнце скрылось за рекой. Тот пароход увез надолго Мою любовь и мой покой. В тревожном, трепетном смятенье Поют над Белой соловьи.

Читать далее →

Ас кешегә аҫыл таш һонғандай, Матурлығың һинең, хөр һының. Уға бары ябай шатлыҡ кәрәк, — Уға икмәк кәрәк бер һыныҡ.

Айырылыу юҡ һөйгән йөрәктәргә, 1949

Not Russian me But I live in Russia And Russia’s rivers Gave me strength. I grew as oak-tree on the mountains And now I’m free I know and I’m strong I’m so proud of my own life And with the Russians We’ve got one fate. For centuries in deeds and glory We’ve lived with Russian

Читать далее →

Аямағас донъя сабый саҡты, Ун етелә мине тапҡанһың да, Мин етелә — Шартау битендә — Тәүге ҡабат бергә бесән саптыҡ… Шул көн иҫеңдәме һинең, әсәй? Шул көн минең һәр саҡ иҫемдә. Моңланып бер кәкүк саҡырғанда, Үҙең янып бирҙең салғымды. Тыуып ҡына килгән ҡояш нуры Үҙ салғымда уйнап сағылды. Һин эргәмдә ҡарап торҙоң, әсәй, Көлөмһөрәп минең

Читать далее →

Һинең алда тамсы ғәйебем юҡ, Тик һөйөүем ғәйеп булмаһа? Ышанысты улай алдамайҙар, Хаҡ һүҙ әйтһәң — миңә шул баһа. Һөйҙөм һине өнһөҙ, өмөтһөҙ мин, Булмағандыр, бәлки, еңелдән: Йылға түгел, гүйә, ярҙар аҡты, Аҡтарылып, янған күңелдән. Әммә мин ғорур ҙа була беләм: Әйләнермен бер таш ҡаяға. Тик баш эймәм һай холоҡло һыуға, Булыр әле ташты аяған…

Читать далее →

Өс имәндең араһында үҫкән Һылыу һынлы ҡайын шикелле, Өс ир бала араһында үҫтең Кинйә бала булып һин, һеңлем… Һин күрмәнең, һеңлем, һин белмәнең Ниндәй икәнен дә атайҙың. Тик бер әсәй генә, бөтә көсөн Беҙгә биреп, иртә ҡартайҙы. Һеңлем минең, уңған күбәләгем, Һиндә күрәм әсәй йәшлеген. Уның өсөн дә һин бәхетле бул, Был йәшлектең белеп ҡәҙерен.

Читать далее →

Ҡыштың ап-аҡ дәфтәренә Яҙ яҙа шиғырҙарын: Ел ҡәләме елеп йөрөй, Һирһеп ҡояш нурҙарын. Яҙ шиғырын илһамланып Уҡый ҡоштар, йылғалар. Хатта, иреп, тау-таштар ҙа Күҙ йәше ағыҙалар!.. Яҙ йырсы ул, яҙ рәссам ул, Төрлө моң, өн, буяу ул. Яҙ йоҡламай, ижад итә, Һин дә, шағир, уяу бул. 1961

Боҙло төндәй мәмерйәнән сыҡтым, Күҙ сағылды сағыу ҡояшҡа. Йәш япраҡтың йәшкелт томанында Ер менән күк килеп тоташҡан. Ҡая таштай ҡатып, ҡарап торам Тауға менеп килгән ҡайынға. Шул аҡ ҡайын үҫкән ҡыраста бит Еләк йыйған эҙең ҡайылған. Эҙҙәренде юллап килеп сыҡтым Балалығың ҡалған ереңә. Үҙең булмаһаң да, бынау ҡайын Ҡайтҡан үҙең төҫлө күренә… Бәй, ни булды?

Читать далее →

Шағир — бер тамсыһы икән үҙ халҡының, Тамсы һөйләр хаҡында. Шағир — шаңдағы ул заманының, Һәм көсө лә уның халҡында. 1968

Хәрәкәткә кәрәк хәҡиҡәт, Тик үлсәһәң һәр бер миҡдарын, Хәҡиҡәт тә түгел бик ҡиммәт, Ҡиммәт уға барыр юлдарың. Эҙләр булһаң — ҡара алыҫҡа, Төҙөр булһаң — ятма ояла. Донъя сикһеҙ бөтә тарафҡа, Бөтәһе лә мөмкин донъяла! Ҡәһәрләп тә уны, һөйөп тә, Ҡосаҡҡа ал ташҡын ағымын. Тик күҙәтмә уны бейектән, Тыуыр көнгә илтһен аҙымың. Айырмайса хаҡтан ялғанды,

Читать далее →

Геолог ҡыҙ, көн дә кискә ҡалып, Палаткаңа арып ҡайтҡанда, Рюкзагыңда ниндәй таштар улар, Ауыр түгелме һуң арҡаңда? Көн оҙоно тау-таш айҡап шулай, Сүкеш менән ни һуң ҡаҙының? Сүкешһеҙ ҙә, йөрәгемә баҡһаң, Табыр инең берәй хазина!..

Ниңә ҡәҙерле һуң был ут миңә! Тағы шәмде һелкеп ҡарайым. Дым сайпылған ошо шәм янғанда, Ҡояшым бар минең, бар айым!.. Сайпылыуы әле һәлмәк кенә — Тимәк, мин йәшәйем, мин тере! Был сайпылыу еңеләйгән һайын, Арта бара уның ҡәҙере… Яҙам-яҙам!.. Хыялланам һаман, Янам-янам бергә шәм менән. Көндөҙ атта эйәр ҡырған тәнде Яҙылдырам ошо йәм менән. Тик

Читать далее →

Нисәмә йыл үткән, нисәмә йыл Атай өйҙән сығып киткәнгә. Күпме кәкүк ғүмер һанап киткән Алыҫ яҙҙа һуғыш бөткәнгә… Тик әсәйем һаман төштә күрә Ҡайтып кермәҫ беҙҙең атайҙы. — Ҡайтҡан, имеш, — тиеп һөйләй-һөйләй, Көтә-көтә әсәй ҡартайҙы. Бына бөгөн дә ул, сәйен яһап, Төшөн һөйләй тағы — бер үк төш: — Хас элекке төҫө… Кейеме лә

Читать далее →

Тәҙрәң аша ҡарай Һоро урман… Һоро урман — минең күңелем. Тик онотма: Унда, Ҡар аҫтында, Яҙ күрке бит ята күмелеп. 1962

… Ә шулай ҙа һин ғәҙелһеҙ миңә, Бөтәһе лә булды үҙеңдән: Үҙең әйҙәнең бит боҙ ямғырын, Йыртып алып күңел күгемдән. Миңә әйткән ихлас һүҙҙәреңде Ҡабатлағас үҙең башҡаға, «Минән дә ул арттырҙымы?» — тиеп Бер тутыйғош хатта баш ҡаға…

Мөғжизә юҡ, тиҙәр, мөғжизә бар: Әкиәттә түгел — тормошта. Үҙ күҙҙәрең менән күрмәй тороп, Ышанмайһың уға тәү башта. Мин Мәскәүҙә ҡарап йөрөгәндә Сикһеҙ хазинаһын халыҡтың, Күҙ алдымда, күҙҙең яуын алып, Ғәжәйеп бер сәскә ҡалҡты. Мең-мең сәскәләрҙән күркәмерәк, Ем-ем нурын һирпә тажынан. Ышанмайым уны таш тигәнгә, Яһалһа ла Урал ташынан!.. Кем үҫтергән һине шулай итеп? Был

Читать далее →

Тал сыбыҡтай һомғол буй-һыныңды, Күҙҙәреңдең моңһоу ялҡынын Нисек күрмәҫкә һуң, күҙем булып, Әйтсе, һылыу, етмәй аҡылым! Юҡ, бәхет тә һинән һорамайым, Юҡ, наҙлау ҙа һинән көтмәйем. Үҙем наҙлап, үҙем һөйөр инем,— Юҡ, быға ла баҙнат итмәйем. Тик һоҡланғым килә оҙаҡ-оҙаҡ, Ситтән генә һине күҙәтеп: Ниндәй килешә һиңә сәскә йыйыу, Эйелеүең сәскә өҙәм тип!.. Һин үҙең

Читать далее →

Алла ла, батша ла, батыр ҙа – Азат итмәҫ бер кем беҙҙе. Бары үҙ ҡулдарыбыҙ менән Яуларбыҙ үҙ иркебеҙҙе. «Интернационал» I Мең туғыҙ йөҙ утыҙ етенсе йыл!.. Мең туғыҙ йөҙ утыҙ етелә Мең туғыҙ йөҙ Ун Етене ҙурлап, Илем минең изге ителә. Мең туғыҙ йөҙ утыҙ етенсе йыл!.. Мең туғыҙ йөҙ утыҙ етелә, Мең туғыҙ

Читать далее →

Кеше! Кешем! Һинең зиһенең менән Тағы атты ерҙә яңы таң… — Беҙҙең кеше атлай ғаләмдә! — тип, Һөрән һалды илгә Левитан. Оса ике батыр! Улар ҡайтыр, Үтәп тағы илем ҡушҡанды. Һөйөндөрөр тағы бар дуҫтарҙы, Көйөндөрөр тағы дошманды. Күр һин, дошман: беҙҙең дөрөҫлөк был! — Ҡояш булып күккә олғашты. Бел: ҡояштан ҡапланырға мөмкин, Мөмкин түгел ҡаплау

Читать далее →

Нур ҡалмаһа күҙеңдә, Йыр ҡалмаһа үҙеңдә, Ни ҡыҙығы донъяның — Ҡошсоғо юҡ ояның?.. 1962

Нихәл генә, яҙғы аҡ ҡайын! Килдем һиңә, килдем, дуҫҡайым. Һағынып килдем һине күрергә, Һорап хәлкәйеңде белергә. Туң да икән әле тупрағың, Шауламай ҙа икән япрағың. Яңы ғына аҡ ҡар асылғас, Һының әле һинең яланғас… Икенсе бер һиңә килгәндә, Һинең менән уйнап көлгәндә, Умырзая беҙҙән көнләшер, Көлмәгеҙсе, тиеп өндәшер. Тик ҡағылмам умырзаяға, Былай ҙа бит ғүмере

Читать далее →

nashi-stihi.ru

Стихи Мустая Карима на башкирском языке

Эшһеҙлектең еме булып, йылтырап Тыуманы был йөрәк ҡаны — йырҙарым. Эш өҫтөндә ҡайнап үтте йылдарым. Юл ыңғайы тыуып-үҫте йырҙарым.Иркәлектең өнө булып әлһерәп Тыуманы был йөрәк ҡаны — йырҙарым. Көнө алтын. Өнө ялҡын — йырҙарым. Эш өҫтөндә тыуып-үҫте йырҙарым.Бәлки шуға татлы һуттай түгелдер. Бәлки шуға наҙлы гөлдәй түгелдер. Эштә ҡайнап, урғып тыуҙы йырҙарым. Йырҙар булып түгелеп

Читать далее →

Илап тыуһам да мин, йырлап үҫтем, Йырлап йәшәйем әле бөгөн дә. Сәстәремә ҡырау сәселһә лә, Ҡырау ҡунмаҫ минең күңелгә. Йырлап йәшәйем. Халҡым, илем ғүмере Әкиәттәрҙән гүзәл йыр булғас. Тыуған ерем — бөйөк Совет иле, Ер йөрәге типкән ер булғас. Йырлап йәшәйем. Халҡым үҙе һөйөп: «Йырла! — тиеп бирҙе ҡәләмде. — Данла! — тине, — һине

Читать далее →

Ауыр юлды бергә-бергә үттек, Еңеүгә лә килдек күмәкләп. Һәр аҙымда тойҙом йәнәшәмдән Дуҫтар атлағанын терәкләп. Рәхмәт һеҙгә, дуҫтар. Алыҫтан да Яҡын булып йылы һирптегеҙ. Беләккә — көс, йөрәккә дәрт өҫтәп, Һаман алға бергә илттегеҙ. Илгәҙәклек минән күрмәнегеҙ, Ҡайсаҡ хатта ауыр һулаттым. Ә шулай ҙа, дуҫтар, ысын дуҫтар, Мин һеҙҙе бит бик-бик яраттым 1958

Әсәм әйтә ине: «Фәрештәләр» Таң алдында бәхет өләшә. Егәрлеләр генә үҙ өлөшөн Алыр өсөн тороп өлгәшә. Йоҡосоға өлөш бирмәй улар. Өлөшһөҙҙө һөймәй Алла ла… Таңда йоҡлап ҡалһа, яҙын иртә Сәскә атмаҫ ине алма ла». «Әсә һүҙе — тәңре һүҙе» тиҙәр. Күңелемдә тере һаҡланым. Эштә үтте көнөм. Көс-тир түгеп Ҡаршы алдым төндөң һәр таңын. Урман ҡырҡтым.

Читать далее →

Кабинет шәп, иркен, яҡты, Йылы, рәхәт. Шунда нисә йыл ултыра Күрмәй михнәт. Ышана, мин, тип, тиңдәшһеҙ Дан директор. Ғилми эште ултырмышым Алға илтер. Мин булмаһам, фән бик артта Ҡалыр ине. Билсәнде кем дегәнәктән Айырыр ине?! 1956

Йәнһеҙ булыр ине ғүмер, Һөйөү менән йөрәк тулмаһа. Айырылышыу, Өҙөлөп, һағынып көтөү, Ярһып ҡаршы алыу булмаһа. 1955

Элек заман һин бер үкһеҙ бала инең. Бар байлығың — кырыҫ, йәнһеҙ дала ине. Шул далаңда һин, имгәкләп, ауа-түнә, Тома һуҡыр юлсы булып бара инең. Хәҙер көслө ир-арыҫлан, баһадир һин. Алғы сафта бәхет даулап бараһың һин. Юлың яҡты, көнөң көләс, теләгең саф, Бөйөк илдең ҡәҙерле бер балаһы һин. Һәр йылыңда унар йыллыҡ юлды үттең. Коммунизм

Читать далее →

Моң шишмәһе һандуғастай йырсы ла һин, Һығылма бил тал сыбыҡтай нәфис тә һин, Аллы-гөллө гөл-сәскәләй наҙлы ла һин, Эй, илһамлы, эй, хөрмәтле башҡорт теле!Күгәреп ятҡан Уралыңдай бай, йомарт һин, Серле ҡамыш ҡурайыңдай ҡарт, олпат һин, Күпте күргән сәсәнеңдәй йор, зирәк һин, Эй, һөйөклө, эй, ҡәҙерле башҡорт теле!Диңгеҙҙәргә тиңләмәйем — тәрәнһең һин, Айға-көнгә тиңләмәйем — гүзәлһең

Читать далее →

Өсөнсө көн епшек ҡар яуа, Өсөнсө көн тоташ, өсөнсө көн Әрней минең иҫке бер яра. Өсөнсө көн тоташ ҡар яуа. Тимер ярсыҡ — яра төбөндә, Тимер ярсыҡ йөрөй тәнемдә, 1955 Тяжелый снег идет три дня (Перевод на русский язык) Тяжелый снег идет три дня. Три дня подряд, Три дня подряд. И ноет рана у меня

Читать далее →

Өс мөғжизә мине әсир алды — Ер, йәнә күк, йәнә ҡатын кеше. Өс сер мине уйға, шомға һалды — Ер, йәнә күк, йәнә ҡатын кеше. Ерҙең сере бөтә. Күк һайыға. Төбө күренер бына асылыр ҙа. Ҡатын кеше генә Асылмаҫ сер, Тылсым булып ҡалыр асылында. 1977 Три чуда пленили меня… (Перевод на русский язык) Три чуда

Читать далее →

Беҙ ҡауышҡан көндө һуғыш сыҡты, Туйҙан яуға киттем мин ул көндө. Тау ҡәҙерле ҡайғы ҡалдырҙым да Алып киттем барлыҡ өмөтөңдө. Һин ике ҡат һүнеп тоҡанғанһың,— Ике тапҡыр үле хәбәре алғас. Өмөтөң һаман ҡалған өсөнсөгә, Мине ҡаршыларға, яу туҡталғас. 1956

Әсә ҡарынынан сығып, кеше Ер ҡарынына керә. Шул арала йә ул донъя ҡора, Йәки ғүмер һөрә. 1964

Айырылышыу минутында Гел шулай тиһең миңә: — Әйтә алмай ҡалдым һүҙемдең Иң кәрәклеһен генә. Йәшәлмәгән ғүмер бит ул — Әйтелмәгән шул һүҙең, Алдағы өмөт, яныуҙар, Мөхәббәтең һәм үҙең. Мәңгегә оҙатҡанда ла Һин әйтһәң ине миңә: Ҡалды шул, ҡалды һүҙемдең Иң кәрәклеһе генә.

Һөйөү нимә? — тинем ир кешегә. — Ҡатын өсөн тамуҡтарҙы үтеү. — Һөйөү нимә? — тинем мин ҡатынға. — Ғаләмдәрҙә янып көлгә ҡалған ирҙе көтөү. 1977 Что такое любовь, я спросил… (Перевод на русский язык) — Что такое любовь? — я спросил у мужчины однажды. — Ради женщины, — ответил он мне, — пройти через

Читать далее →

Һәр аҙнамдың ете көнө Ете шәмдәй йым-йым итә, Моңдар сәсеп, ете төнө Ете көмөш ҡылды сиртә,— Һинең менән бергә саҡта Тыуған яҡта. Һүнгән шәмдәй һәр бер көнөм, Өҙөлгән ҡыл — һәр бер төнөм,— Һинән башҡа, яңғыҙ саҡта Ят тупраҡта. 1966

Һин киттең. Мин янып ҡалдым. Күләгәңә бер ҡара. Мин янамын. Шуға һинең Күләгәң алдан бара. 1978

Төнгө Рига. Төнгө тын баҡса. Төнгө тымыҡ күлдең буйында Пар-пар булып йоҡлай аҡҡоштар, Муйындарын һалып муйынға. Улар йоҡлай. Ҡоштар бәхетен Өркөтмәҫме өндәр ҡағылып? Ҡоштар бәхет сиккән сәғәттә Уттар йотам, һине һағынып… 1973

Һыуһағанда, онотторҙоң һыу барлығын, Өшөгәндә — уттың йылы йомартлығын; Ҡара төндә онотторҙоң ай хаҡында, Зәһәр ҡышта онотторҙоң май хаҡында; Эш өҫтөндә һин бит мине ялһыҙ иттең, Өмөтөмдөң диңгеҙҙәрен ярһыҙ иттең; Тик үҙеңде күҙ асып күҙ йомғансы ла Онотмаҫҡа мәжбүр иттең — бер тамсы ла. 1959

Һинең тыуған ерҙәреңдә булдым, 1954   В краю моей любимой (Перевод на русский язык) Я побывал в краю моей любимой. Его весну я долго в сердце нес. Здесь детство с милой пробегало мимо Веселых подрастающих берез. Быть может, я иду сейчас, ступая В ее когда-то промелькнувший след. Здороваясь с березами, не зная, Что им, как

Читать далее →

Һин тотаһың беләгемдән, Инде тайҙым тигәндә, Һин тыяһың күҙ йәшемде, Инде тамды тигәндә. Яндыраһың танһығымды, Инде ҡанды тигәндә, Терелтәһең йөрәгемде, Көлгә ҡалды тигәндә. 1977

Һин йоҡлайһың. Йоҡоң шундай тыныс Иртә таңда. Һулышыңдан дәрт орлоғо шыта Минең каңда.Нисәнсе ҡат һоҡланамын һиңә Иртә таңда. Нисәнсе ҡат йыр яҙамын һиңә Иртә таңда.Ҡайҙа ғына китеп, ни күрһәм дә Инде алда, Табынырмын бары һиңә генә Иртә таңда, Иртә таңда, Иртә таңда…1977   Ты спишь… (Перевод на русский язык) Ты спишь. Как спокоен твой сон

Читать далее →

Һауалағы бөркөт һымаҡ, Ғорур инем. Йәш инем. Бар донъяға баш бирмәнем, Мөхәббәткә баш эйҙем. Үтте йәшлек, елеп үтте. Артында туҙҙы туҙан. Хәҙер инде уҙыр юлды Туҙан туҙҙырмай уҙам. Тик бөгөлмәҫ билем Хатта Пәйғәмбәр Мөхәммәткә, Нескә талдай бөгөлә ул Һаман шул Мөхәббәткә. Юл осланыр… Ап-аҡ ҡарға Ҡапланырҙар түбәләр. Шул саҡ бер юлы әйтелер Әйтеләсәк тәүбәләр. Әммә

Читать далее →

Хәсән Туфанға Һандуғасҡа ниңә буй-һын, Нимәгә уға биҙәк? Таңда бер һайрап ебәрһә, Биш ҡат өҙөлә үҙәк. Шағирға ниңә чин кәрәк, Нимәгә уға титул? Батшалар ятлап алырлык Шиғырҙар яҙа бит ул. 1968 К чему красота соловью… (Перевод на русский язык) К чему красота соловью, Узоры и жар оперенья? Затянет он песню свою, И всех обожжет его

Читать далее →

Ҡышҡы юлдан аҡбуҙ килә, 1963

Ниндәй йыл был? 1Даугава — Көнбайыш Двина Рига, 1957

Ҡатындарға ирҙәр сәскәләрҙе Төнгә ҡаршы бүләк итәләр. Шуға күрә шиңгән сәскә менән Ҡаршылана байтаҡ иртәләр. Бер ҡатлыраҡ шаян саҡтарымда Ул хистәрҙе мин дә татыным, Сөнки төнгә ҡаршы Төнгө һуҡыр Сәскәләрҙе мин дә ташыным. Таңда тороп, хәҙер ҡырға сығам, Ысыҡ кипмәҫ борон гөлдәрҙә; Ҡояш сыҡҡан саҡта, сәскә ҡуям Ул баш һалған йомшаҡ мендәргә. 1964

Ҡалпынаһың, ашҡынаһың, Күҙҙәреңдә нур ғына; Эй, йәш егет, йөрәгеңдән Ниндәй шатлыҡ урғыла? — Янып-шашып, янып-шашып Булдым ғашиҡ!.. — Сал сикәле уҙаман ир, Ниңә ауыр ҡанатың, Ниндәй хсрәт төштө һиңә, Ниңә моңһоу ҡарашың? — Янып-шашып, янып-шашып Булдым ғашиҡ… 1970

Ҡайғы төҫө ҡара, ҡап-ҡара, Ҡап-ҡара сәс шунан ағара. Һәм ҡап-ҡара тупраҡ — ер төҫө, Аҡ сәскәләр биҙәй ер өҫтөн. Әгәр ҡайғы күрһәң бер үҙең: — Ах, сал баҫҡан,— тимә,— ер йөҙөн! 1957

Ғашиҡтар, һеҙгә өндәшәм — Юҡ-барға йән ҡыйнашмағыҙ. Боҙолошоу — сирек әжәл. Әжәл менән һынашмағыҙ. Араларға ышанмағыҙ, Ваҡыттарға таянмағыҙ. Айырылышыу — ярты әжәл. Әжәл менән шаярмағыҙ. Ә шулай ҙа, һөйөү барҙа, Төҙәлмәҫтәй яралар юҡ. Һөйөү һүнһә, кеше үлә. Әжәлдәрҙән саралар юҡ. 1977 Влюбленные, к вам обращаюсь… (Перевод на русский язык) Влюбленные, в упреках пыл умерьте, Боль

Читать далее →

Яҙылмаған, һыҙылмаған Мөхәббәт ҡанундары Шатлыҡ килтерә әрнеүҙәр, Туңдыра яныуҙары. Ҡараңғы яһай көндәрҙе, Төндәрҙе яҡты итә. Яртыларҙы бергә ҡуша. Бөтөндө ярты итә. Ваҡытҡа ҡояш баш түгел, Уға мөхәббәт хужа. Айы йылдарға тартыла, Көнө сәғәттә уҙа. Шағир әйткән: «Уның өсөн Оло ла, кесе лә юҡ…» Ә ғәмәлдә ни еттелә Бик улай эше лә юҡ. 1977

Бер пароход, төтәй-төтәй, 1964 Берега остаются (Перевод на русский язык) По Белой, басистый и гордый, Смешной пароходик чадит. В лаптях, В тюбетейке потертой На палубе мальчик сидит. Куда он — с тряпичной котомкой? К чему направляет свой путь? Лишь берега дымная кромка Да Белой молочная муть Вдали. И на воду большую Глядит он и все

Читать далее →

Йәйге ямғыр, көмөш булып, Һибелгән саҡта, Название на русском (Перевод на русский язык) Мальчишка без шапки бежал под дождем, Смеясь, крутя головой. «Вырасту»,— думал. И дальше бежал Вровень с плакун-травой. Он вырос. Летний дождь никогда Помехой не был в труде,— С распахнутым воротом он стоял Без шапки на борозде. В годы засухи вместе с землей

Читать далее →

Юлдарым йыраҡ, һөйөклөм, Юлдарым һиңә бара. Йылдарым япраҡтай ҡойола, Тик яҡынаймай ара Юлдарым һиңә бара. Йылдарым япраҡтай ҡойола, Тик зарланыр юҡ зарым! Бик урау-урау булһа ла, Һиңә бара юлдарым. Зарланырға юҡ зарым. Тимәк, мин әле һөйәмен, Шул юлдан киләм икән, Тимәк, мин әле йәшәйем, Әгәр ҙә һөйәм икән, Юлымдан киләм икән. 1964

Эшләнмәгән эштәр ҡала, Ҡалған эшкә ҡарҙар яуа. Үтелмәгән юлдар ята, Ул юлдарға тауҙар ауа. Үткәндәргә ҡарҙар яуа, Тыңланмаған йырҙар ҡала, Йөрәктәргә ҡандар һауа. 1977

Эй Мөхәббәт! Тилерткес бер яҙҙа, Һандуғаслы яҙҙа Сағылда Исемеңде аҡ ҡайынға сыйҙым Әле малай ғына сағымда. Зәһәр ҡышта, ҡулыма ҡуҙ алып, Боҙға яҙҙым — түгел заяға. Елдәр менән яҙҙым диңгеҙҙәргә, Йәшен менән яҙҙым һауаға. Ғүмер буйы аҡ ҡағыҙға яҙам Йә әрнеүле, йә шат мәлдәрҙә. Яҙырҙарға миңә яҙмаһын тик Исемеңде ҡара мәрмәргә… 1977

Күтәрелдем бейек түбәләргә, Сәләм бирҙе миңә шаңдауҙар. Тауға ҡарап, тау булаһым килде. Ах, хыялым минең — шул тауҙар.Диңгеҙ кистем. Тулҡындар, һеҙ ниңә Йөрәгемә бәреп индегеҙ? Индегеҙ ҙә ҡабат тынманығыҙ. Ах, хыялым хәҙер — шул диңгеҙ.Ғүмерлеккә ғашиҡ булдым һиңә, Һәр бер һулышыңды тоямын. Һөйҙөң дә һин, һөйҙөрә лә белдең Тик һаман һин минең хыялым. 1969  

Утыҙ көн һинһеҙ мин, утыҙ төн, Утыҙ тәүлек, тимәк Әйтерһең дә, утыҙ даръя кистем Бер береһенән киңерәк. Гүйә, утыҙ тауға мендем мин Бер-береһенән бейек, Утыҙ таң ҡаршыланым, утыҙ туңып, Утыҙ ҡабат көйөп. Утыҙ шигем, утыҙ өмөтөм, Утыҙ уйым — бер һин. Минең кеүек һөйгән кешеләргә Сабырлыҡтар бирһен. 1958 Тридцать дней без тебя и тридцать ночей…

Читать далее →

Зая үткәндә, түлһеҙ хыялдарҙы «Төтөн» тибеҙ, тимәк, буш, тибеҙ. Көҙгө урманда бына усаҡ яҡтым, Усағыма рәхим итегеҙ.Тартынмағыҙ. Йылыһын да бирәм, Яҡтыһын да бирәм ҡуш ҡуллап. Тик тыңлағыҙ — ҡалай йырлай ялҡын, Ҡалай илай төтөн, һулҡылдап. Ғүмер баҡый ут эсендә булдым — (Буләкме был әллә язамы?) …Күрҙем, ялҡын — яныу ҡыуанысы. Белдем, төтөн — яныу ғазабы.

Читать далее →

Украина. Ағастарын һығып 1943 Украина (Перевод на русский язык) О Украина! Ветви наклоня, Вся в яблонях, плывет твоя долина. Сапер отрыл траншею для меня, Твои цветы засыпав, Украина! Нет, не тиха украинская ночь! Она дрожит, она к земле припала. Я так спешил, чтоб яблоням помочь… Трясется сад от пушечного шквала. И чудится, что яблоня ко

Читать далее →

Йәшеренмә һин йәшендән, Дауылдан ҡасма, Йәйҙең хәтәр төндәрендә Тәҙрәңде ас та — Күкте күҙәт, тирбәндермәй Керпек осоңдо, Бик яҡын итеп хәтерлә Йыраҡ дуҫыңды. Йәшен юйһын бүлмәңдәге Төндөң ҡараһын, Һибелдереп сәстәреңде Дауыл тараһын. Дауыл… дауыл! Ул бит минең — Тере хәбәрем, Яҡын йәшен, яҡты йәшен — Минең сәләмем. Мин һулармын, ерҙә дауыл Тынмаһа әгәр, Мин янырмын,

Читать далее →

Тәбиғәттә шундай миҙгел бар: Ел тынғас та, япраҡ тирбәлә, Ҡояш бата тауҙар артына, Нуры бүленеп ҡала түбәлә.Тәбиғәттең шундай миҙгелен Күрһә ине минең йылдарым: Мин киткәндә, берәй быуатҡа Бүленеп ҡалһа ине йырҙарым. 1970  

Ташлап киттең мине, йөрәгем. Йөрәкһеҙ бар кемгә кәрәгем? Гүйә, ҡашы төшкән йөҙөкмөн, Аты йығып ҡасҡан егетмен. 1957

Һин яҙаһың: «Йылдар, юлдар буйлап 1945 Цветы на камне (Перевод на русский язык) Ты пишешь мне в печали и тревоге, Что расстоянья очень далеки, Что стали слишком коротки и строги Исписанные наскоро листки, Что дни пусты, а ночи очень глухи И по ночам раздумью нет конца, Что, вероятно, в камень от разлуки Мужские превращаются сердца.

Читать далее →

Тауҙар кешеләр шикелле — Бейек булған һайын 1964

Был айлы төн аҡыл ярһытырлыҡ. Сихырының юҡ сиге, иҫәбе. Нур төштө лә ысын алмас итте Юлда ятҡан быяла киҫәген. Юлда инем. Гүйә, елдәр алды Бөтә шомдо, бөтә яфаны — Нурың төштө, йәрем, яҙмышыма. Баҡыр инем. Көмөш яһаның. 1978

Рус түгелмен, ләкин россиян мин, Россияның һыуын эскәнмен, Сағылдарҙа имән нисек үҫһә, Мин был ерҙә шулай үҫкәнмен. Хаҡлымындыр, тимен, үҙемде әгәр Сағыл имәненә оҡшатһам, — Тамырҙарым бит дүрт быуат әүәл Мәскәү менән барып тоташҡан. Замандар бик хәтәр мәлдә Мәскәү Дуҫлыҡ ауазымды ишеткән, Һәм рус халҡы минең яҙмышымды Үҙе яҙмышына иш иткән. Рус түгелмен, ләкин россиян

Читать далее →

Поэт ты выше гор, Поэт ты ниже трав, Медлителен и скор – Во всем всегда ты прав…Ты времени порыв, Приторможен слегка, Покорен и строптив, Владыка и слуга… …О время, я дитя Твоё – и сирота. Встревожен не шутя И плачу неспроста: Заключены во мне Весь мир и каждый миг. В закатной тишине Я истину постиг.

Читать далее →

Осраштыҡ беҙ ниңә һинең менән, Ниңә үтә һуң? Эй һин ғүмер, ниңә бергә түгел, Арабыҙҙан ғына үтәһең? Айырылышҡанбыҙҙыр, бәлки, иртә, Бэлки, үтә иртә. Орлоҡ ҡойған мәлдә ҡайсаҡ гөлгә Ел ҡағылып үтә. Парлап төшкән ике орлоҡтоң береһен Алып китә алыҫ. Ел — уҙғынсы. Нимә уға һөйөү, Нимә уға һағыш. Ярай әле һине ташламаған Үтә йыраҡҡа. Сал

Читать далее →

О мөхәббәт! Күпме йыуаштарҙы Батыр яһап, солтан ир иттең. Саҡма таштай ҡаты ҡатындарҙы Балауыҙҙан былай иреттең. О мөхәббәт! Күпме сәсән ирҙе, Мәжнүн яһап, телһеҙ тилмерттең, Телдән яҙған өнһөҙ ҡатындарға Һандуғастай һайрар тел бирҙең. О мөхәббәт! Аҙмы яҙмыштарҙы Донъя тамуғында яндырҙың. Аҙмы исемдәрҙе, күккә яҙып, Мәңгелек йыр итеп ҡалдырҙың. 1973 О любовь!.. (Перевод на русский язык)

Читать далее →

Мәңгелек улы — ҡояш гел янһа ла, Ҡырҡ эшем ҡырылып ятып ҡалһа ла, Һуғыр аҡтыҡҡы сәғәтем бер заман, Һәм мин китеп тә барырмын донъянан. Яҡтырыр һаман хәүефһеҙ был йыһан, Ҡуҙғалмаҫ хатта ерҙәге бер туҙан. Һуңғы юлға дуҫтар алып китерҙәр, О, мин наҙлы, күтәреп үк илтерҙәр. Күтәрһендәр! Тау хәтлеге йөктәрҙе Тере саҡта эһ тә итмәй күтәрҙем.

Читать далее →

Руш омыл мый, но россиянин. Ынде Мый эрыкан, виян, лӱдде ойлем: Ужар мый тумо семын кӱшнӧ кушкым, Россий эҥер вӱдлам йӱын илен. Шке илыш дене кугешнен кертам мый — Ик пӱрымаш руш дене мыланна. Пырля ныл курым подвиг-влак, чап дене Вожге мемнан кылдалтыч тукымна. Москва шукерте, келшымаш йӱкемым колын, Вашеш пелештыш, вий дене темалт. И

Читать далее →

Янып һүндең. Шунан белдем: Көлдәр яуҙы сәсемә. Сәстәремә көлдәр яуҙы, Тоҙ өҫтәлде йәшемә. Йәштәремә тоҙ өҫтәлде. Күңелдәрем тулы моң. Моңдарымды, ҙарҙарымды Кемдәргә һөйләрмен һуң? Кемгә һөйләрмен? Серҙәрем Һаман бата эскәрәк. Хатта яңғыҙлығыңды ла Һөйләргә кеше кәрәк… 1978 Грустная песня (Перевод на русский язык) Ты сгорела… Уж не оттого ли Пепел лег на волосы мои? Пепел

Читать далее →

Ҡаҙ ҡанаты ҡат-ҡат була, Ир ҡанаты ат була… Аҡбуҙымды мин төшөмдә күрҙем: Госпиталь, 1942 Мой конь (Перевод на русский язык) Мне снился конь мой, друг крылатый, Товарищ верный бранных дел. В мою больничную палату Он, словно молния, влетел.Заржал он, рад со мною встрече, И пена капала с удил. И человеческою речью Со мной мой конь

Читать далее →

«Мине тағы ташлап китәһең…» — тип Бойоғаһың оҙатып ҡалғанда. Йәшәп булмай гел ҡауышып ҡына Походлы һәм даулы заманда. Океандарға сыҡһа, караптар ҙа, Дауыл үтеп, ҡайта ярына; Караптарҙа китһәм, кире ҡайтам Тыуған илгә, һинең яныңа. Самолеттар алып менһә мине Болоттарҙың өҫкө яғына, Ваҡыт еткәс, тағы ергә төшәм, Ергә, тимәк, һинең яныңа. Ҡайҙа булһам да мин, илем

Читать далее →

Эйәрләне атай, ялын үреп, Аҡбуҙаттың ярһыу, ап-ағын, Әсәм һуҙа дәһшәт ҡылысының Ҙур яуҙарҙа еңеп ҡайтҡанын. Мин фронтҡа китәм, иптәштәр! Ышан, атай, һин эйәрләп биргән Аҡбуҙатым минең абынмаҫ, Йәшең тамған был ҡылысты, әсәй, Һуғарырмын дошман ҡанында. Йыуырмын мин фашист ҡаны менән Илем күкрәгенең яраһын, Ҡайырылмаҫ ҡаты дауылдарҙа Үс һәм нәфрәт биргән ҡанатым. Сал ҡартлығын һаҡлап ҡарттарымдың,

Читать далее →

Ямғыр ҡатыш һибелә талғын ғына 1953  

Күпме йылдар инде йөрөтәмен Һине йөрәгемдә, Йөрәгемде ҡаты сәнсеү алды Ҡапыл үткән төндә. Әллә ауыр ҡайғың бармы һинең? Әллә бармы шигең? Ә мин ҡуртҡым, юғалтам тип һине, Йөрәк ҡуйһа шиңеп. 1956

Күктә ай — алтын умарта. Ә йондоҙҙар — күс иле. Бар йыһандан йыйып, улар Нур ташыйҙар, гөж килеп. Ай тулып та килә, ҡара! — Башланыуға ни ара. Былай булғас, йондоҙҙарҙың Эше ырамлы бара. 1966

Кешеләргә яман төштәр керә… Имеш, ерҙе атом уртәгән, Океандарҙы быуға әйләндергән, Тауҙарҙы саң итеп күтәргән. Кешеләргә яман төштәр керә… Хаким булған, имеш, диуана, Ә ғалимдар, диуананы хуплап; «Аҡыл эйәһе!» — тип ҡыуана. Кешеләргә яман төштәр керә… Һөйөү әүерелә хатаға, Дуҫ тигәне хаин булып сыға, Ул хыянат итә атаға… Кешеләргә яҡшы төштәр керә… Ерҙә, имеш, асыу,

Читать далее →

Ваҡыттарҙы, араларҙы Еңмәк булып ҡабаландым. Еңмәҫ борон, саңдар ҡағып, Оран һалып, һауаландым. Йәнәһе лә мин әжәлһеҙ, Ҡояшҡаса һалам күпер, Мин башлаған утлы юлдар Йыһандарҙы ярып үтер. Иркем булғас, тарихтарҙы Меңәр йылға йәшәрттем мин. Хыялымда кешеләрҙе Киләсәктә йәшәттем мин. Күп алыштым, күп бирештем Был тормоштоң ағымында. Баҡһаң икән, сәбәләнәм Заманымдың ҡарынында. 1988

Йөҙҙәреңә ҡыйып ҡарай алмайым, Ә үҙемде ҡыйыумын тип алдайым. Ҡарағаным бар мин аҫыл нур-ташҡа, Нәҡ түбәлә янып торған ҡояшҡа. Бәхет менән осрашҡан бар йөҙгә-йөҙ, Үлем менән ҡарашҡан бар күҙгә-күҙ. Тимәк, матурлыҡ барынан өҫтөндөр, Матурлыҡ — ул үҙе һинең төҫөндөр. Бына шуға ҡыйып ҡарай алмайым, Юҡҡа үҙемде ҡыйыумын тип алдайым. 1956

Йәшәйһе бар, һаҡла үҙеңде, тиһең. Теләктәрең, эйе, хаҡ һымаҡ. Ләкин мин бит бөтә ғүмерем буйы Бәйгеләрҙә сапҡан ат һымаҡ.Донъя беҙҙән генә ҡалмаған ул, Бер саҡ килер үлем — ят ҡунаҡ. Ауһам ине шул саҡ, бәйгеләрҙә Йөрәге ярылып ауған ат һымаҡ. 1956

Йылғалар төнөн һөйләшә, Болот тауҙарға ҡунғас; Йөрәктәр төнөн серләшә, Аяҡ тауышы тынғас.Ниңә шулай? Бит йылғалар Көндөҙ ҙә аҡмай тормай, Төнөн серләшкән йөрәктәр Көндөҙ ҙә ҡаҡмай тормай.Таң һыҙыла. Ә йылғалар Һаман да шылтыр-шылтыр… Күрәһең, инде йыһандың Ғишыҡ сәғәте шулдыр.1960   Ночами разговаривают реки (Перевод на русский язык) Йылғалар төнөн һөйләшә, Болот тауҙарға ҡунғас; Йөрәктәр төнөн серләшә,

Читать далее →

Иҫке һүҙҙәр иҫкермәһен өсөн — Ҡабатларға кәрәк. Йырҙан йырға күсһен өс бөйөк зат — «Ватан», «Һөйөү», «Икмәк». Ҡорал алһам йәки йыр сығарһам, Йәки иген икһәм, Ғүмер баҡый хеҙмәтсегеҙ булдым, Ватан, Һөйөү, Икмәк! Бер валсығын, хәләл бер осҡонон Әгәр харам итһәк, Мең ҡәһәрләр беҙҙе, мең ҡәһәрләр Ватан, Һөйөү, Икмәк. 1981 Чтоб старые слова не устарели (Перевод

Читать далее →

Иылан зәһәр булыр өсөн Ағыу эсмәй, Аҫыл сәскә һуттарынан Ағыу эшләй. Һине маҡтап, тәмләй-тәмләй Шәрбәт эскән — — Был, моғайын, умарталыр,— Тимә эстән. 1968

Истамбулда киске аҙан Шундай моңһоу саҡыра: — Мосолмандар, ғибәҙәткә Бер тәңребеҙ хаҡына!.. Мин — уҙғынсы. Мин сит бында. Миңә түгел был аҙан. Мөхәббәтем илһам бирһә, Үҙем доғалар яҙам. Асылы ят күңелемә Күктән килгән әмерҙең. Мин әйтәм үҙ аҙанымды: — Хәйерле төн, ҡәҙерлем!.. 1965—1977

Еңеүҙәрем, уңыштарым булды, Бүләк алдым, хөрмәт татыным; Менмәһәм дә, һыйпағаным булды Алтын ялын шөһрәт атының. Тик тырыштым иреп төшмәҫкә мин Килеп китер шатлыҡ ҡаршында. Сөнки бәхет була тиҡ иртәгә, Тылсымлы ил — диңгеҙ артында. Ләкин булды бер саҡ бәхетемдән Түбәләрем күккә тейгәне. Ул көн миңә: «Иң бәхетле кеше Ерҙә мин ул!» — тине һөйгәнем. 1970

Ҡараңғылыҡ, оло бөркөт һымаҡ, 1942

Ейән — йәш арыҫлан. Бар ҡеүәте Тимер тырнағында. Атаһы — йөк аты. Бар мөлкәте Алтын тояғында. Олатаһы — терпе. Уның инде Хәле аяныслы: Тырпайырға торған энәләре — Барлыҡ таянысы. 1970

Өндәреңдә яҡшы кешеләр күр, Төндәреңдә татлы төштәр күр. *** Йылын түгел, хатта айын, Аҙнаһын Һөйгәнеңдән һуң йәшәргә Яҙмаһын. *** Әгәр Аҡыл була икән Энең хатта, «Һеҙ» тип кенә өндәш уға Һәр ваҡытта… Әгәр Талант була ҡалһа Һинең әшнәң, Ғәйеп түгел, уға «һин» тип Һүҙ өндәшһәң. 1967

Дуҫтар, дуҫтар! Таралышмай, Тарҡауландыҡ, Балҡып түгел, быҫҡып яныр Көнгә ҡалдыҡ. Хатта ағас, хатта утын — Күрсе, ана! — Өйөбөрәк бергә яҡҡас, Дөрләп яна. 1967

Доңъяның йөҙө күренмәй — Донъяға томан төштө. Иртә томан, кис тә томан — Мәңге таралмаҫ төҫлө… Төшкән томан күтәрелде. Булған да кеүек түгел. Аяҙыуыңды сабыр көт, Эй күңел! Күңел… 1977

Бөгөн төндә баҡса аша уҙҙым. Бер-береһенә ҡуйып наҙлы башын, Гөлдәр йоҡлай ине түтәлдә. Тик бер ләлә ситкә эйгән тажын, Эргәһендә йәре булмағастын, Сер бирмәгән, ахры, бүтәнгә. Сәскәләргә ҡарап шул мәлдә, Хайран ҡалып торҙом мин — бәндә. 1958

Туҡмаҡ саҡлы ғына бер кәүҙә Мыш-мыш килеп ята биләүҙә….Муйыл сәскә атҡан эркелеп, Күктә йәш ай тора бер телем. Шул сәскә һәм айҙан кесе һин, Тыуҙың икән — инде кеше һин. Күҙҙәрең бар, әле нур күрмәй, Ҡолағың бар, уға моң кермәй. Әйтеләсәк һүҙең — телеңдә, Янасаҡ ут — йөрәк төбөңдә. Әлегә һин бахыр бер кәүҙә, Ятаһың

Читать далее →

I Ниндәй мең йыл хәҙер урамда? — Бер мәл шағир шулай һораған. Тимәк, әле ул саҡ Ваҡыт булған, Тимәк, ерҙе ҡояш ураған, Тимәк, елдәр үҙ яйына иҫкән, Ҡар-ямғырҙар яуған болоттан. 1990 Век (Перевод на русский язык) I В смятенье вопрошал поэт: какое У нас тысячелетье на дворе?.. Еще тогда, не ведая покоя, Кружась, вставало солнце

Читать далее →

Быйылғы көҙ шундай сыуаҡ килде. Ерҙең өҫтө — йәшел бер тамаша. Гөлйемештәр ҡабат сәскә атты. Сәскәһенә ҡарап, күҙ ҡамаша. Эй, һоҡландыҡ, шашып, хайран ҡалдыҡ Тәбиғәттең сикһеҙ ҡөҙрәтенә. Мин, дәртләнеп, хатта бер йыр яҙҙым Көҙөн атҡан сәскә хөрмәтенә. …Ошо көҙҙә сал ир ғашиҡ булды. Үҙе бойоҡ, үҙе ҡыуана. Беҙ ғәйепләп көлдөк — аҡыллылар. Йәлләп иланы тик

Читать далее →

Һәйкәл тора. Имеш, һөйләйҙәр, Был — билдәһеҙ һалдат һәйкәле. Билдәһеҙме ошо баҡыр кеше? Билдәһеҙме, хәтер, әйт әле?! 1965 Неизвестный солдат (Перевод на русский язык) Памятник поставлен, говорят, Этот неизвестному солдату… Память, не известен ли солдат? Может, знала ты его когда-то? Мы в атаку вместе поднялись, Пули вместе с ним меня достали. Я воскрес на время…

Читать далее →

Батыр күрһәм, шул батырлыҡ тигән Тауға менгем килде; Дан ҡапҡаһы күрһәм, шул ҡапҡаны Шаҡып ингем килде.Ҡош һайраһа, ошо моңло ҡоштоң Йәне булғым килде; Илдәге бер иң сибәрҙең Һөйгән Йәре булғым килде. …Өсөнсө ай инде ямғырҙар юҡ, Иҫә афәт еле. Ерем көйә. тик бер генә яуыр Ямғыр булһам ине. 1958  

Аҡыллыға серем систем — Үҙе теләп Улы итте; Бер ахмаҡҡа серем систем — Теләмәҫтән Ҡоло итте. 1970

Аҡ ҡайынды ҡосоп илай Мәрйәм. Күҙ йәштәре тама аҡ туҙға. Ниҙәр булды икән, ниҙәр генә Ун етеһе тулған был ҡыҙға? Һут ҡайнаша, урғып һут ҡайнаша Үҫеп буйға еткән ҡайында. Ниңә шулай иләҫләнә икән Ҡайындар ҙа апрель айында?Аҡ ҡайынды ҡосоп илай Мәрйәм. Ниндәй ғазап. Ниндәй әрнеүҙәр? Әле генә уға: «Һөйәм»,— тине Ун һигеҙе тулған Әнүәр.Бына шуға,

Читать далее →

Ағиҙелдә аҡ пароход… 1946 По Белой белый пароход… (Перевод на русский язык) С моей любимой уплывает По Белой белый пароход. Он сердце больно разрезает, А не волну вечерних вод. Волна вскипела и умолкла, И солнце скрылось за рекой. Тот пароход увез надолго Мою любовь и мой покой. В тревожном, трепетном смятенье Поют над Белой соловьи.

Читать далее →

Ас кешегә аҫыл таш һонғандай, Матурлығың һинең, хөр һының. Уға бары ябай шатлыҡ кәрәк, — Уға икмәк кәрәк бер һыныҡ.

Айырылыу юҡ һөйгән йөрәктәргә, 1949

Not Russian me But I live in Russia And Russia’s rivers Gave me strength. I grew as oak-tree on the mountains And now I’m free I know and I’m strong I’m so proud of my own life And with the Russians We’ve got one fate. For centuries in deeds and glory We’ve lived with Russian

Читать далее →

nashi-stihi.ru

Стихи Зайнаб Биишевой на башкирском языке

Маҡтауға ымһынма, күңел, Ул һиңә юлдаш түгел. Хурлауға һыҙланма, күңел, Ул һиңә моңдаш түгел. Маҡтауҙар ҙур итә алмаҫ, Хеҙмәтең ҙур булмаһа, Хурлауҙар хур итә алмаҫ, Халҡың һөйөп ҙурлаһа. Бул һин тик халҡыңа тоғро, Ит хеҙмәт арыу белмәй. Маҡтау, хурлау ғүмерһеҙ ул, Тик хеҙмәт йәшәй үлмәй. 1957

Һыҙланма, дуҫ, ғәйбәт оҙон телле, Әммә ҡыҫҡа уның ғүмере. Күрмәйһеңме, ғәйбәт ҡапсығының Йөҙө ҡара, биле көм(ө)рө. Күлдәгенә йөрәк кере һеңгән. Йән биҙҙергес йәмһеҙ йөрөшө. Ғәйбәт менән ярап, еңел йәшәү — Өлөшөнә төшкән көмөшө. Бәхетһеҙ ул — иблис кеүек ул да Хаҡлыҡ донъяһынан һөрөлгән. Сәбәләнеп йәшәй күкрәгендә Быҫҡып ятҡан зәһәр һөрөмдән. 1968

Күңелем минең тып-тып диңгеҙ ине. Айҡап индең яҙғы дауылдай. Әйтсе, йәнем, янған йөрәгемде Алырһыңмы һөйөп дарыулай? Күңелем минең ғорур һәм шат ине. Азат ине борсоу уйҙарҙан, Һин килдең дә ендең. Алып киттең, Ҡая таулы борма юлдарҙан. Аһ, юҡ, үкенмәйем, тау бөркөтөм, Бәхетле мин һине һөйгәнгә. Йөрәгемдең аҫыл сәскәләре Һинең өсөн янып көйгәнгә. 1955

Нисә тапҡыр япраҡ-ҡарҙар яуа. Нисә тапҡыр томһа ҡыш килә. Нисә тапҡыр ҡояш, ситкә ҡасып, Тау артынан ҡырыҫ һирпелә.Ә мин һаман дуҫмын ошо ҡышҡа, Һаман ул тип өҙөләм, яратам. Ул ни хәтле томһа, ҡырыҫ булһа, Мин шул хәтле һөйәм, йән атам.Сөнки тоям һалҡын ҡыш күкрәге Вулкандарҙан ҡыҙыу икәнен, Сөнки тоям был күкрәктә изге, Саф теләкле йөрәк

Читать далее →

Ҡайҙа һин, ҡәҙерлем. Ҡайҙа һин был көндө? Белмәйем нисек ул Уҙғара был төндө? Тик беләм, ҡайҙалыр Мин һөйгән кеше бар. Ҡайта алмай, килә алмай, Данлы ҙур эше бар. Тау түшен быраулап, Ҡара алтын эҙләй ул. Илемде, еремде Матурлай, биҙәй ул. Алыҫ ул. Тик күңелем Янында гел генә. Беләмен уның да Уйында мин генә. Һөйөшмәй ҡауышып

Читать далее →

Ғүмер — йүгәнһеҙ ат. Иллене лә, Алтмышты ла ҡыуып уҙа ул. Ҡыш та, көҙ ҙә, яҙ ҙа тотҡар түгел, Упҡындар ҙа уға — түтә юл. Кем туҡтатыр уны? Елһен әйҙә, Айҡап Тыуған илдең ер, күген, Һуңғы сәғәтте лә юл өҫтөндә Ҡаршылаһын елеп, тир түгеп. 1960

Һәр кешегә үтә татлы йылмая ул, Ҡаты баҫмай. Әйтерһең, йөҙөп бара ул. Ҡолаҡ оҙон. Бөтәһен дә байҡап тора, Ҡайҙан ел иҫһә, танауҙы шунда бора. Үҙенән үрҙәгеләргә: — Ағай, ағай!.. Түбәндәргә: — Кит, йөрөмә, давай, давай! Эш түгел, тел менән бөтә ерҙә ярай. Бына шулай йәшәй белә был ялағай. 1956

Ғүмер яҙың күптән уҙҙы, тиҙәр, Ҡыраулы көҙ ҡағына түбәндә. Ял итергә ваҡыт. Нәүбәт етте… Эштәреңде ташла, теүәллә!.. Ышанмайым көҙгә. Яҙҙар даулап, Илем үрелә йыһан түренә. Алда яңы һырттар, бейеклектәр, Тантаналы шаңдаҡ күренә. Ышанмайым көҙгә. Ил йөрәген Тойған күңел тынмаҫ, һыуынмаҫ, Йырлай-көлә яҙҙан яҙға барыр. Юҡ, көҙ булмаҫ унда, көҙ булмаҫ. 1961

Хәтеремдә, ул көн сыуаҡ ине. Күкрәп уҫкәйнеләр сәскәләр. Наҙлы ҡараштарың йөрәгемә Мөхәббәттән гөлдәр сәстеләр. Гөлдәр мәңгелеккә тамыр йәйҙе, Көлә, йырлай ярһып үҫтеләр. Аһ, ниңә һуң ул бәхетле көндәр Шулай ярһып, ашығып үттеләр. 1955

Майлы күҙҙәр, татлы һүҙҙәр, Баллы йөҙҙәр күҙләмәнең. Үҙең өсөн йылы оя, Айырым бәхет эҙләмәнең. Халҡың янһа — яндың бергә, Халҡың көйһә — көйҙөң бергә, Халҡың менән йәшәүгә лә, Үлемгә лә барҙың бергә. Ул асыҡһа — асыҡтың һин, Ул ҡағылһа — ҡағылдың һин, Уның менән бергә-бергә Ауырлыҡтан арындың һин.Ҡыҙыл байраҡ тотоп ҡулға, Янып-балҡып ҡыҙыл нурҙа, Йырың

Читать далее →

Тағы ла яҙ. Йән ҡыуана, ярһый, Яңы ҡанат үҫкән ҡош кеүек. Ҡартлыҡ, кәрһеҙлектәр, сир-сырхауҙар Туҙға яҙған буш һүҙ, төш кеүек. Тағы ла яҙ. Наҙлы гөл-сәскәле Дала кеүек иркен күңелем. Яҙ нурына ҡушылып, үрелеп үҫә Яҙҙай яҡты, керһеҙ ғүмерем. 1968

Өр-яңынан тыуҙым һине белгәс, Күҙ күремем сикһеҙ киңәйҙе. Донъя, гүйә, йөҙ ҡат иркенәйҙе, Дуҫтар һаны меңгә күбәйҙе. Ленин һулышын тойҙом һинең аша, Һинән белдем даһи Пушкинды. Шуға йөрәгемә серҙәш иттем Һине — бөйөк, гүҙәл, дуҫ телде. 1960

Алтын япраҡтарға төрөнөп, тағы көҙ етте. Ал байраҡтар түбәләрҙән тағы нур һипте. Октябрь килде: өйөмдә байрам, ҙур байрам. Ҡыуаныс таша күңелдә хайран, ҙур хайран! Эй Октябрь, һәр йыл шулай шауың менән кил, Рух байлығыңдан нур алып, йәшәрһен бар ил. 1957

Ниңә күрҙем, ниңә яраттым мин, Ниңә күңелемде яуланың? Ниңә һинең моңһоу күҙҙәреңдән Күҙҙәремде ала алманым? Ниңә килмәнең һин иртәрәк? Ниңә һине күптән күрмәнем? Fүмеремдең наҙлы минуттарын Ниңә һинең менән бүлмәнем? Күпме тыям бәйһеҙ йөрәкте, Ярамай, ҡуй, уны һөймә, тип. Алыҫтағы ҡояш йылыта алмай, Уның өсөн янма, көймә, тип. Тик ҡайҙа һуң!.. Һөйгән йөрәктәрҙе Айыра торған

Читать далее →

Яңғыҙлыҡта уҙған минуттарым, Йән өшөткөс боҙло ҡар һымаҡ. Һин янымда булһаң, көҙ ҙә, ҡыш та Гөл-сәскәле, нурлы яҙ һымаҡ. Яңғыҙлыҡта уҙған минуттарым Зарлы-моңло ҡырыҫ йыл һымаҡ. Һин янымда булһаң — тормош үҙе Сыңлап торған сихри йыр һымаҡ. Ғүмер көтөп тормаҫ, йылдар тынмаҫ, Дәртле саҡтар уҙыр бер заман. Тик йөрәктә мөхәббәтем һүнмәҫ, Һине һағынып йәшәр ул

Читать далее →

Бөгөн ҡояш та бик көләс, Ҡар ҙа елбәҙәк кенә. Күк тә зәңгәр. Ҡыш тимәҫһең, Ел дә тик еләҫ кенә.Дуҫтарымдың күҙе йондоҙ, Биттәрендә көн уйнай. Тыуған ерҙең йәмлелеген Ҡарай-ҡарай күҙ туймай.Яңы бәхет, шатлыҡ килә Яңы йыл менән бергә. Айға менгән, йыһан гиҙгән Мөҡәддәс, бөйөк ергә. Эй башҡарғас, ҡыуаныстан Йырлай торған йола бар. Мин йәм табам халҡым

Читать далее →

Оло йөрәк йәшәй йәшнәп-күкрәп, Буш йөрәктәр йәшәй ҡалтырап; Осҡон ғүмерендәй дан өсөн ул Була хаин, була олтораҡ. Оло йөрәк туҙалыр иртәрәк. Туйҙа түгел — яуҙа, ярышта. Ғәҙеллек һәм хаҡлыҡ өсөн барған Мәңгелек, ҙур, ауыр алышта. Оло йөрәкле бул. Батырҙарҙы Шөһрәт үҙе таба доңъяла. Осҡон һүнгән урынды көл ала. Ҡояш уҙған юлда нур ҡала. 1963

Әсеһен дә күрҙем, сөсөһөн дә. Үкенесем ерҙә ҡалманы. Тик шулай ҙа донъя, гүзәл донъя, Нине һөйөп танһыҡ ҡанманы. Дөрөҫ, шәхесем өсөн был донъяға Ҡомһоҙланып йәбешеп торманым. Аҙыраҡ биреп, күберәк алайым тип, Татлы һүҙҙән тоҙаҡ ҡорманым. Ҡырыҫ булды минең барыр юлдар. Наҙлы сөсөлөктәр тойманым. Шуға, ахыры, донъя, һине күреп, Нине һөйөп һис тә туйманым. Йәшәр инем

Читать далее →

Йәшәү бәхете — өмөт, хеҙмәттә. Йәшәү бәхете — дуҫлыҡ, хаҡлыҡта. Йәшәү бәхете — илең, халҡың өсөн Көрәш аша тыуған шатлыҡта.

Эшһеҙлектең еме булып, йылтырап Тыуманы был йөрәк ҡаны — йырҙарым. Эш өҫтөндә ҡайнап үтте йылдарым. Юл ыңғайы тыуып-үҫте йырҙарым.Иркәлектең өнө булып әлһерәп Тыуманы был йөрәк ҡаны — йырҙарым. Көнө алтын. Өнө ялҡын — йырҙарым. Эш өҫтөндә тыуып-үҫте йырҙарым.Бәлки шуға татлы һуттай түгелдер. Бәлки шуға наҙлы гөлдәй түгелдер. Эштә ҡайнап, урғып тыуҙы йырҙарым. Йырҙар булып түгелеп

Читать далее →

Илап тыуһам да мин, йырлап үҫтем, Йырлап йәшәйем әле бөгөн дә. Сәстәремә ҡырау сәселһә лә, Ҡырау ҡунмаҫ минең күңелгә. Йырлап йәшәйем. Халҡым, илем ғүмере Әкиәттәрҙән гүзәл йыр булғас. Тыуған ерем — бөйөк Совет иле, Ер йөрәге типкән ер булғас. Йырлап йәшәйем. Халҡым үҙе һөйөп: «Йырла! — тиеп бирҙе ҡәләмде. — Данла! — тине, — һине

Читать далее →

Ауыр юлды бергә-бергә үттек, Еңеүгә лә килдек күмәкләп. Һәр аҙымда тойҙом йәнәшәмдән Дуҫтар атлағанын терәкләп. Рәхмәт һеҙгә, дуҫтар. Алыҫтан да Яҡын булып йылы һирптегеҙ. Беләккә — көс, йөрәккә дәрт өҫтәп, Һаман алға бергә илттегеҙ. Илгәҙәклек минән күрмәнегеҙ, Ҡайсаҡ хатта ауыр һулаттым. Ә шулай ҙа, дуҫтар, ысын дуҫтар, Мин һеҙҙе бит бик-бик яраттым 1958

Әсәм әйтә ине: «Фәрештәләр» Таң алдында бәхет өләшә. Егәрлеләр генә үҙ өлөшөн Алыр өсөн тороп өлгәшә. Йоҡосоға өлөш бирмәй улар. Өлөшһөҙҙө һөймәй Алла ла… Таңда йоҡлап ҡалһа, яҙын иртә Сәскә атмаҫ ине алма ла». «Әсә һүҙе — тәңре һүҙе» тиҙәр. Күңелемдә тере һаҡланым. Эштә үтте көнөм. Көс-тир түгеп Ҡаршы алдым төндөң һәр таңын. Урман ҡырҡтым.

Читать далее →

Кабинет шәп, иркен, яҡты, Йылы, рәхәт. Шунда нисә йыл ултыра Күрмәй михнәт. Ышана, мин, тип, тиңдәшһеҙ Дан директор. Ғилми эште ултырмышым Алға илтер. Мин булмаһам, фән бик артта Ҡалыр ине. Билсәнде кем дегәнәктән Айырыр ине?! 1956

Йәнһеҙ булыр ине ғүмер, Һөйөү менән йөрәк тулмаһа. Айырылышыу, Өҙөлөп, һағынып көтөү, Ярһып ҡаршы алыу булмаһа. 1955

Элек заман һин бер үкһеҙ бала инең. Бар байлығың — кырыҫ, йәнһеҙ дала ине. Шул далаңда һин, имгәкләп, ауа-түнә, Тома һуҡыр юлсы булып бара инең. Хәҙер көслө ир-арыҫлан, баһадир һин. Алғы сафта бәхет даулап бараһың һин. Юлың яҡты, көнөң көләс, теләгең саф, Бөйөк илдең ҡәҙерле бер балаһы һин. Һәр йылыңда унар йыллыҡ юлды үттең. Коммунизм

Читать далее →

Моң шишмәһе һандуғастай йырсы ла һин, Һығылма бил тал сыбыҡтай нәфис тә һин, Аллы-гөллө гөл-сәскәләй наҙлы ла һин, Эй, илһамлы, эй, хөрмәтле башҡорт теле!Күгәреп ятҡан Уралыңдай бай, йомарт һин, Серле ҡамыш ҡурайыңдай ҡарт, олпат һин, Күпте күргән сәсәнеңдәй йор, зирәк һин, Эй, һөйөклө, эй, ҡәҙерле башҡорт теле!Диңгеҙҙәргә тиңләмәйем — тәрәнһең һин, Айға-көнгә тиңләмәйем — гүзәлһең

Читать далее →

nashi-stihi.ru

---

• 
  Ржаной хлеб в духовке с тмином
• 
  Какой хлеб можно на диете дюкана
• 
  Чем полезен подсушенный хлеб из тостера
• 
  Намазка на хлеб из плавленного сыра
• 
  Форма с крышкой для тостового хлеба
• 
  Картофельный хлеб с луком в хлебопечке
• 
  К чему снится волосы в хлебе
• 
  Выпечка хлеба в русской печи рецепты
• 
  Ю ванаг хлеб заработанный своими руками
• 
  К чему снится много хлеба буханок
• 
  Бизнес по выпечке хлеба на дому